Ενθαρρυντικά σημάδια από τα δάνεια που βγαίνουν από τα moratoria

Ενθαρρυντικά είναι τα πρώτα σημάδια από τα δάνεια που βγαίνουν από τη διαδικασία «παγώματος» (moratoria) σύμφωνα με την κα Φωτεινή Ιωάννου, γενική διευθύντρια διαχείρισης Απαιτήσεων εταιρικής και λιανικής τραπεζικής της Εθνικής Τράπεζας. Η ίδια υπογράμμισε ότι  δεν αναμένεται  να οδηγηθούν σε αδυναμία πληρωμής, πάνω από το 15-20% αυτών των δανείων. Ακολουθεί η ομιλία της κ. Ιωάννου στο Fin Forum

• Πρόσφατα λάβατε/Σύντομα αναμένετε να λάβετε τις μη δεσμευτικές προσφορές για το Project Frontier, μέσω του οποίου θα μειώσετε κατακόρυφα τα NPL’s. Ποια είναι τα επόμενα βήματα και πώς έχετε αποφασίσει να διαχειριστεί τη διαδικασία;

«Όπως καταλαβαίνετε η συναλλαγή αυτή είναι σε εξέλιξη γι αυτό και δεν μπορώ να μπω σε οποιαδήποτε λεπτομέρεια. Έχουμε ένα χρονοδιάγραμμα το οποίο ακολουθούμε και στόχος μας είναι να κλείσουμε αυτή τη συναλλαγή μέχρι το τέλος του Q2 / αρχές του Q3. Είναι γεγονός ότι η συναλλαγή αυτή είναι game changer για την ΕΤΕ αφού με μία κίνηση θα μειώσουμε κατά 60% περίπου το stock των NPEs μας – και θα μας βοηθήσει να φτάσουμε σε ένα (χαμηλό) διψήφιο δείκτη ΜΕΔ μέχρι το τέλος του 2021. Oπως ξέρετε, εμείς διαφοροποιηθήκαμε από τις άλλες τράπεζες όσον αφορά το carve-out. Αυτή την επιλογή την κάναμε συνειδητά γιατί είχαμε και έχουμε την πεποίθηση ότι η ελληνική τραπεζική αγορά ΜΕΔ δεν χρειάζεται πάνω από 3-4 servicers και θεωρήσαμε ότι μια λιγότερη πολύπλοκη συναλλαγή, servicer-released, χωρίς carve out θα προσέλκυε το ενδιαφέρον όλων των καθιερωμένων servicers που θέλουν να τροφοδοτήσουν περαιτέρω τις πλατφόρμες τους. 

Το πιο σημαντικό ίσως που πρέπει να αναφερθεί είναι ότι η οργανική κερδοφορία της τράπεζας, ενισχυμένη από τις πρόσφατες συναλλαγές με ΟΕΔ, μας επιτρέπει να απορροφήσουμε το όποιο κόστος προκύπτει τόσο από το Frontier όσο και από όλες τις άλλες οργανικές και μη οργανικές ενέργειες που κάνουμε με στόχο την μείωση των NPEs μας αλλά και τις αυξημένες προβλέψεις που έχουμε ήδη πάρει λόγω του covid (~400εκ) - χωρίς να χρειαστεί να προχωρήσουμε σε κάποιο hive-down. Φυσικά δεν πρέπει να παραβλέπουμε ότι αυτό – πέρα από την οργανική κερδοφορία του τελευταίου έτους -  είναι αποτέλεσμα και της συντηρητικής πολιτικής προβλέψεων που έχει ακολουθήσει εδώ και καιρό η ΕΤΕ αλλά και της ίδιας της ποιότητας του χαρτοφυλακίου μας». 

Η τράπεζα όμως δεν σταματάει με το Frontier. Στόχος είναι να φτάσουμε σε ένα μονοψήφιο NPE ratio το 2022, λαμβάνοντας υπόψη και τα όποια νέα NPEs θα δημιουργηθούν λόγω covid. Όπλα μας σε αυτή την προσπάθεια θα είναι: Oι ρυθμίσεις – σημειώνω ότι μόνο στο retail χαρτοφυλάκιο μας κάναμε ρυθμίσεις ύψους 1,2δις μόνο μέσα στο 2020; να πω εδώ ότι το προϊόν μας το Split & settle που ξεκινήσαμε να προσφέρουμε στα μέσα του 2019 έχει μέχρι τώρα οδηγήσει και σε υψηλότερα ποσοστά αποδοχής από πλευράς δανειοληπτών αλλά και σε χαμηλότερα redefault rates και οι ρυθμίσεις αλλά και τa single ticket sales κυρίως σε SME και corporate χαρτοφυλάκιο που έχουμε σε εξέλιξη.  Νομίζω – αν λάβει κανείς υπόψη ότι 18 μήνες πριν είχαμε ένα stock από NPEs πάνω από 16 δις με NPE ratio στο 40% - το να μιλάμε τώρα για έναν ορατό στόχο για μονοψήφιο NPE ratio στο τέλος του 2022 δείχνει ότι η μέχρι τώρα στρατηγική μας αποδίδει.

• Η συνέχιση της πανδημίας και του lockdown πιέζουν την οικονομία και κατ’ επέκταση τους δανειολήπτες. Από την άλλη βλέπουμε τα μορατόρια πληρωμών να λήγουν. Πώς σχεδιάζετε τα προϊόντα για τη σταδιακή επιστροφή στις τακτικές πληρωμές και τι σκοπεύετε να κάνετε για τους πληγέντες δανειολήπτες;

«Όπως γνωρίζετε τόσο οι τράπεζες όσο και οι servicers έδωσαν μέσα στο 2020 γενναιόδωρα moratoria πληρωμών τόσο σε επιχειρηματικά όσο και σε δάνεια ιδιωτών. Τώρα το πόσα δάνεια μπήκαν σε Moratoria εξαρτάται λίγο από το τι μετράς αλλά μιλάμε για πάνω από 22δις για όλο το σύστημα. Αυτά τα Moratoria δόθηκαν σύμφωνα με τις οδηγίες της ΕΒΑ και στη συντριπτική τους πλειοψηφία έληξαν στις 31/12/20 γιατί συμπλήρωσαν το 9μηνο. Προφανώς η πανδημία δεν έχει τελειώσει και υπάρχουν δανειολήπτες που θα αντιμετωπίσουν πρόβλημα και στο 2021. Εδώ έχουμε αρκετά όπλα στη φαρέτρα μας για να βοηθήσουμε τους δανειολήπτες που ακόμα αντιμετωπίζουν πρόβλημα λόγω της πανδημίας. Έχουμε τα προγράμματα στήριξης της κυβέρνησης: Γέφυρα 1 (που αφορά σε επιδότηση δόσης σε στεγαστικά δάνεια ύψους ~8,5δις στο σύστημα) για 9 μήνες, Γέφυρα 2 που αναμένεται να ψηφιστεί (ακόμα δεν έχουμε όλες τις λεπτομέρειες) και θα επιδότηση δόσης για επιχειρηματικά δάνεια (SB, SME κυρίως) και φυσικά – να μην ξεχνάμε – όλη τη ρευστότητα που έχει διοχετευτεί στην αγορά ήδη μέσα στο 2020 (6δις μόνο μέσω ΕΑΤ, ΤΕΠΙΧ κλπ ενώ όλες οι τράπεζες συνολικά έδωσαν 18-20δις το 2020 και έχουν παρόμοια πλάνα και για το 2021).

Φυσικά – ακόμα και μετά από όλα αυτά – θα υπάρχουν δανειολήπτες που θα χρειαστούν ακόμα κι άλλη στήριξη. Γι αυτό όλες οι τράπεζες και οι servicers έχουν σχεδιάσει μια γκάμα από step-up προϊόντα για να βοηθήσουν αυτούς τους δανειολήπτες να ανταπεξέλθουν σε αυτή την συγκυρία. Τα προϊόντα διαφέρουν από τράπεζα σε τράπεζα αλλά έχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά: είναι βραχυπρόθεσμες λύσεις, είναι εστιασμένα στις ανάγκες των πληγέντων από covid και μόνο και δεν είναι free-for-all. Αυτό που θέλω να σημειώσω είναι ότι όσον αφορά ένα νέο κύμα NPEs που μπορεί να δημιουργηθεί από τα δάνεια που είναι σε moratoria είναι oτι (πέρα από το guidance που έχουν δώσει όλες οι τράπεζες ότι δεν περιμένουμε πάνω από 15-20% των δανείων που είναι σε Moratoria να οδηγηθούν σε default), τα πρώτα σημάδια από τα δάνεια που βγαίνουν από moratoria είναι ενθαρρυντικά. Ενδεικτικά να σας πω ότι στην ΕΤΕ, στα στεγαστικά δάνεια που έληξε το moratorium τον Σεπτέμβριο και δεν ανανεώθηκε, πάνω από 80% των δανείων γύρισε σε κανονική πληρωμή. Αντίστοιχη συμπεριφορά βλέπουμε και τον Ιανουάριο – Φεβρουάριο αλλά και στα επιχειρηματικά. Φυσικά είναι ακόμα πολύ νωρίς, η πανδημία είναι απρόβλεπτη και είμαστε σε επιφυλακή και έτοιμοι να στηρίξουμε όποιον χρειάζεται βοήθεια στο μέλλον».

• Πώς θεωρείτε ότι θα επηρεάσει την αγορά η εφαρμογή του νέου πτωχευτικού νόμου; Θεωρείτε ότι κινείται στη σωστή κατεύθυνση και εκτιμάτε ότι θα τηρηθούν τα προβλεπόμενα χρονοδιαγράμματα ως προς την εφαρμογή του;

«Ο νέος νόμος είναι πρώτα από όλα ευπρόσδεκτος. Είναι ένα πλαίσιο που επιχειρεί να βάλει σε μια ομπρέλα ότι υπήρχε πιο πριν και να εκσυγχρονίσει τη διαχείριση του ιδιωτικού χρέους. Με το νέο πλάισιο θα έχουμε ένα ολοκληρωμένο κώδικα τόσο για ιδιώτες όσο και για επιχειρήσεις. Άρα είναι σίγουρα στη σωστή κατεύθυνση. Το χρονοδιάγραμμα είναι πολύ σφιχτό αλλά επιλογή να μην τηρηθεί δεν υπάρχει γιατί αυτές είναι οι ημερομηνίες στις οποίες έχουμε δεσμευτεί ως χώρα. Γι αυτό και είμαστε σε πολύ στενή και συνεχή συνεργασία με το υπουργείο και με τον σύμβουλο που έχει αναλάβει την υλοποίηση αυτού του έργου τόσο η ΕΕΤ και τα μέλη της όσο και οι servicers με τα μέλη τους. Υπάρχει ακόμα πολλή δουλειά που πρέπει να γίνει - χρειάζονται 54 διαφορετικές ΚΥΑ για να λειτουργήσει πλήρως ο νόμος, χρειάζεται να χτιστούν πλατφόρμες, χρειάζεται να συμφωνηθεί και να υλοποιηθεί αλγόριθμος για τον εξωδικαστικό μηχανισμό διευθέτησης οφειλών ιδιωτών, χρειάζεται να σχεδιαστεί πως θα λειτουργεί ο φορέας ανάκτησης ακινήτων και φυσικά χρειάζεται να δούμε και στην πράξη πως όλα αυτά που προβλέπονται από τον νόμο θα υλοποιούνται και στα δικαστήρια στους χρόνους που πρέπει. Άρα όπως πάντα ο διάβολος κρύβεται στην υλοποίηση και η επιτυχία αυτού του νόμου θα κριθεί όχι στον σχεδιασμό του αλλά στην εφαρμογή και την υλοποίηση του».