«Ακούραστη» παραμένει η ελληνική αγορά ακινήτων, με την εξέλιξη των τιμών αγοράς και ενοικίασης κατοικίας να διατηρεί την αυξητική της τάση και στο προσεχές μέλλον, τροφοδοτούμενη από την ισχυρή ζήτηση και τη χαμηλή προσφορά.
Σύμφωνα με την έκθεση χρηματοπιστωτικής σταθερότητας της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ), το ενδιαφέρον από εσωτερικό και εξωτερικό διατηρείται υψηλό, όμως το απόθεμα κατοικιών παραμένει περιορισμένο, εξαιτίας της σημαντικής μείωσης του αριθμού νεόδμητων κατοικιών την περίοδο 2010-2020, της απόσυρσης κατοικιών από την αγορά επειδή εξασφαλίζουν μη εξυπηρετούμενα δάνεια και προορίζονται για πλειστηριασμό, καθώς και της επενδυτικής εκμετάλλευσης της κατοικίας.
Εκτός από το «πάγωμα» στην ανέγερση νέων κατοικιών, η οικονομική κρίση έβαλε φρένο και στις ανακαινίσεις, με αποτέλεσμα εκατοντάδες χιλιάδες σπίτια σήμερα να είναι ακατάλληλα για διαβίωση και να παραμένουν κλειστά και μη αξιοποιήσιμα, περιορίζοντας ακόμη περισσότερο το διαθέσιμο οικιστικό απόθεμα της χώρας.
Επιπλέον, η ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα γνώρισε νέα καμψη το πρώτο εξάμηνο του 2025, σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2024, εν μέρει λόγω της απόφασης του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) να αναδιαμορφώσει τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό, ακυρώνοντας μεγάλο αριθμό οικοδομικών αδειών που πλέον κρίνονται αντισυνταγματικές.
Συγκεκριμένα, ο αριθμός των οικοδομικών αδειών που εκδόθηκαν κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025 είναι μειωμένος κατά 14% σε σχέση με το πρώτο εξάμηνο του 2024, ενώ εμφανίζει μείωση κατά 24,1% σε όρους επιφάνειας και κατά 17,7% σε όρους όγκου, επιβραδύνοντας ακόμη περισσότερο την αποκατάσταση της προσφοράς.
Πάντως, η αναμόρφωση του συστήματος κινήτρων του ΝΟΚ στο πλαίσιο που προσδιόρισε η απόφαση του ΣτΕ αναμένεται να συμβάλει στην ανάκαμψη της ιδιωτικής οικοδομικής δραστηριότητας.
Ξεπέρασαν το ρεκόρ του 2008 οι τιμές πώλησης
Οι τιμές των διαμερισμάτων το δεύτερο τρίμηνο του 2025 αυξήθηκαν κατά 7,3% σε ετήσια βάση και έφτασαν τις 107,5 μονάδες βάσης, ξεπερνώντας το προηγούμενο ιστορικό υψηλό του τρίτου τριμήνου του 2008 με 102,2 μονάδες.
Οι τιμές των νέων διαμερισμάτων ηλικίας έως 5 ετών αυξήθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 6,8% το δεύτερο τρίμηνο του 2025 και επίσης έχουν υπερβεί κατά 9,4 μονάδες το προηγούμενο ιστορικό υψηλό του τέταρτου τριμήνου 2008, ενώ οι τιμές των παλαιών διαμερισμάτων παρουσίασαν άνοδο κατά 7,6% σε ετήσια βάση και ο σχετικός δείκτης τιμών διαμορφώθηκε σε 104,5, υπερβαίνοντας κατά 2,8 μονάδες το προηγούμενο ιστορικό υψηλό (γ΄ τρίμηνο 2008: 101,7).
Οι περιοχές με τις μεγαλύτερες αυξήσεις στις τιμές των διαμερισμάτων είναι η Θεσσαλονίκη, με +8,8% σε ετήσια βάση, και οι λοιπές περιοχές της χώρας με ίδιο ποσοστό αύξησης, ενώ στην Αθήνα ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των τιμών των διαμερισμάτων διαμορφώθηκε σε 5,9%, ξεπερνώντας το προηγούμενο ρεκόρ του δευτέρου τριμήνου του 2008.
Οι τιμές για ενοικίαση κατοικίας βαίνουν με παρόμοιους ανοδικούς ρυθμούς κατά την εξεταζόμενη περίοδο, χωρίς όμως να ξεπερνούν το ιστορικό υψηλό του τρίτου τριμήνου του 2011.
Περιορισμένο το εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών
Στο μεταξύ, το πραγματικό εισόδημα των ελληνικών νοικοκυριών κινείται με δυσανάλογους ρυθμούς, αφού τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ αποκαλύπτουν πως το ονομαστικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών αυξήθηκε κατά 0,7% το α΄ τρίμηνο του 2025 σε ετήσια βάση, όμως το πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα μειώθηκε κατά 3,3%, ως αποτέλεσμα του πληθωρισμού.
Σε αυτήν τη συνθήκη, οι Ελληνες πολίτες καλούνται να διαθέτουν το 35,5% του εισοδήματός τους στη στέγαση, αποτέλεσμα της αύξησης των τιμών των κατοικιών και των ενοικίων τους, σε συνδυασμό με τη φορολογική επιβάρυνση των ακινήτων και το αυξημένο λειτουργικό κόστος τους.
Να σημειωθεί πως για το 2023, ο λόγος του κόστους στέγασης προς το διαθέσιμο εισόδημα της Ευρώπης βρισκόταν μόλις στο 19,7%.
Η έκθεση της ΤτΕ υπογραμμίζει πως είναι απαραίτητη η ενίσχυση και επιτάχυνση της εφαρμογής μέτρων για τον περιορισμό του στεγαστικού προβλήματος και των οικονομικών δυσχερειών που μπορεί να προκαλέσει στα νοικοκυριά, με βασικά εργαλεία την αύξηση και αναβάθμιση του κτιριακού αποθέματος και τη βελτίωση των όρων πρόσβασης στην αγορά κατοικίας.