Θολώνει ο ορίζοντας για την παράδοση των πέντε σταθμών της επέκτασης του μετρό της Θεσσαλονίκης προς Καλαμαριά. Ο πήχης έχει τεθεί μεν ως το τέλος του έτους, όμως η καθυστέρηση είναι ορατή, περιλαμβάνοντας κι ένα «φρένο» στη λειτουργία του μετρό για 30 με 40 ημέρες, ώστε να γίνει η απαραίτητη πιστοποίηση.
Κι ενώ θα πρέπει να ευθυγραμμιστούν…πολλοί πλανήτες ώστε ο στόχος να επιτευχθεί, δεν έχει κλείσει καν η λίστα των αποζημιώσεων για τη βασική γραμμή, που παραδόθηκε στους Θεσσαλονικείς πριν πέντε μήνες.
Εχθές, το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών πέρασε τη σκυτάλη για το «κλείδωμα» πόρων 97.785.566,62 ευρώ, ως αποζημίωση στην ανάδοχο κοινοπραξία ΑΚΤΩΡ-Webuild-Hitachi Rail μετά από επτά αποφάσεις διαιτησίας, στο υπουργείο Οικονομικών. Και οι αξιώσεις έχουν συνέχεια για το έργο της επέκτασης που βρίσκεται μεν στην τελική ευθεία, ακολούθησε όμως μοιραία την τύχη της βασικής γραμμής. Μπορεί η καθυστέρηση να μην έχει εκτοξευθεί στα 18 χρόνια, μετρά όμως επτά αφού συμβατικά έπρεπε να παραδοθεί το 2018!
Αλυσίδα συμπληρωματικών συμβάσεων
Το τελευταίο μίλι του έργου πάντως δεν θα είναι εύκολο. Αν και η κατασκευάστρια ΑΚΤΩΡ (νυν όμιλος AKTOR) είναι σε φάση ολοκλήρωσης των έργων πολιτικού μηχανικού, το αγκάθι βρίσκεται στα ηλεκτρομηχανολογικά. Εκεί, συνεχίζοντας την παράδοση του κακού σχεδιασμού, και σε αντίθεση με ό,τι είχε προβλεφθεί για τη βασική γραμμή, οι ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις δεν περιλαμβάνονταν στην αρχική σύμβαση.
Ως αποτέλεσμα, σήμερα, τρέχουν έξι διαφορετικές συμβάσεις για τα μόλις 4,78 χλμ. υπόγειας γραμμής, που θα πρέπει να συντονιστούν και να λειτουργήσουν ως ένα ενιαίο έργο, όχι μόνο για την επέκταση της Καλαμαριάς, αλλά και με τα υπόλοιπα 9,6 χλμ. του βασικού κορμού που είναι ήδη στην κυκλοφορία.
Για αυτό και αναμένεται η υπογραφή νέας συμπληρωματικής σύμβασης με τον ανάδοχο, προκειμένου να συντονίσει τις επιμέρους εργολαβίες. Το μεγάλο στοίχημα είναι να «κουμπώσει» τηλεπικοινωνίες, σηματοδότηση, συστήματα αυτοματισμού, e-ticketing, και να ολοκληρώσει εγκαίρως την απαραίτητη πιστοποίηση. Αυτό το τελευταίο στάδιο θεωρείται το πλέον απρόβλεπτο.
Στο κομμάτι της κατασκευής, το «θαύμα» της επιτάχυνσης έχει προηγούμενο, καθώς η ΑΚΤΩΡ κατάφερε, μέσα σε δέκα μήνες από τότε που πήρε τα ηνία ο τότε όμιλος Intrakat, να βάλει το βασικό έργο στις ράγες και να το παραδώσει στο επιβατικό κοινό. Όμως, αυτό δεν είναι αυτονόητο στο κομμάτι της πιστοποίησης.
Μάλιστα, θα πρέπει να πιστοποιηθούν όχι μόνο τα διάφορα συστήματα και συνολικά η επέκταση, αλλά να ακολουθήσει η πιστοποίηση του μετρό ως ενιαία πια γραμμή 18 σταθμών από τον Νέο Σιδηροδρομικό Σταθμό ως τη Μίκρα. Με τον πρώτο συρμό από τους συνολικά 15 συρμούς της συμπληρωματικής προμήθειας να αναμένεται εντός Απριλίου και σταδιακά ως το καλοκαίρι ακόμα πέντε, θα πρέπει και αυτοί να μπουν σε φάση δοκιμών.
Για να επιτευχθούν όλα αυτά, όπως επιβεβαίωσε ο υφυπουργός Υποδομών Νίκος Ταχιάος, θα χρειαστεί η διακοπή λειτουργίας της βασικής γραμμής για ένα συνολικό διάστημα ενός μήνα ως 40 ημερών. Ακόμα, όμως, δεν έχει προσδιοριστεί το πότε θα γίνει αυτό, ούτε έχει κλειδώσει αν το χειρόφρενο θα τραβηχτεί μία κι έξω ή τμηματικά. Ως φαίνεται, όμως, προκρίνεται οι διακοπές να γίνονται για διαστήματα λίγων ημερών.
Από την πλευρά του, ο αρμόδιος υφυπουργός εκτίμησε ότι ακόμα και αν υπάρξει απόκλιση στο χρονοδιάγραμμα που έχει τεθεί, αυτή θα είναι πολύ μικρή. Εντωμεταξύ, δεν έχει κλείσει ακόμα το χρονίζον θέμα των απαλλοτριώσεων στην Καλαμαριά, για τη διάνοιξη της οδού Πόντου, που αν και δεν επηρεάζει καθ’ αυτή τη λειτουργία της επέκτασης, θεωρείται κρίσιμη για την ασφάλεια και τις μετακινήσεις μεταξύ των σταθμών.
Οι διαδικασίες έχουν προχωρήσει μετά την εξασφάλιση από το υπουργείο 15 εκατ. ευρώ, ώστε ο δήμος να προχωρήσει στην απαλλοτρίωση των απαιτούμενων εκτάσεων, και νεότερα αναμένονται ως το τέλος της άνοιξης.
Αξιώσεις εκατομμυρίων, αρχαιολογικά, τόκοι δανείων
Οι μεγάλες καθυστερήσεις, ο κακός σχεδιασμός, αλλά και η στρεβλή συμβασιοποίηση του βασικού έργου, εκτόξευσαν το κόστος του μετρό Θεσσαλονίκης στα 3 δισ. ευρώ, από τα αρχικά 1,57 δισ. ευρώ συμπεριλαμβανομένης της επέκτασης προς Καλαμαριά.
Τα τεράστια εμπόδια λόγω απαλλοτριώσεων και αρχαιολογικών εργασιών, αλλά και η «διπλή» ανατροπή στον σταθμό Βενιζέλου έφεραν κύμα αξιώσεων από τους αναδόχους, που μέχρι σήμερα εκτιμώνται κοντά στο μισό δισ. ευρώ. Μόνο την περίοδο 2015-2019, οπότε η τότε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ είχε αλλάξει άρδην τον σχεδιασμό για τη διατήρηση και ανάδειξη των αρχαιοτήτων στη Βενιζέλου, πληρώθηκαν 220 εκατ. ευρώ αποζημιώσεων.
Η ανεπαρκής προετοιμασία του έργου οδήγησε σε πλήθος συμπληρωματικών συμβάσεων και αρχαιολογικές εργασίες που αντί να κοστίσουν τα προβλεπόμενα 15 εκατ. ευρώ προσέγγισαν τα 200 εκατ. ευρώ. Τον λογαριασμό ανεβάζουν και οι τόκοι των δανείων από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, που αποτελούσε πυλώνα χρηματοδότησης του έργου. Σημειώνεται ότι στα τέλη του 2024, το συνολικό ύψος του ανεξόφλητου κεφαλαίου των έξι -εγγυημένων από το ελληνικό δημόσιο- δανείων της Ελληνικό Μετρό για το μετρό Θεσσαλονίκης ήταν 619,37 εκατ. ευρώ.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
