Σε αισθητή επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας στην Ευρώπη οδηγεί η επιδείνωση των διεθνών εμπορικών σχέσεων, κυρίως λόγω της αύξησης των δασμών από τις ΗΠΑ.
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, οι νέες προβλέψεις για την ανάπτυξη στην ευρωζώνη τοποθετούνται στο 0,8% για το 2025 και στο 1,2% για το 2026 — δηλαδή χαμηλότερα κατά 0,2 ποσοστιαίες μονάδες και για τα δύο έτη σε σχέση με τις προβλέψεις του Ιανουαρίου.
Οι επιβαρυντικοί παράγοντες για την ανάπτυξη περιλαμβάνουν, εκτός από την εμπορική αβεβαιότητα, και τη διατήρηση σφιχτών χρηματοοικονομικών συνθηκών, οι οποίες πλήττουν τόσο τη ζήτηση όσο και τις επενδύσεις.

Ακόμη μεγαλύτερη είναι η αναθεώρηση προς τα κάτω για τις χώρες της Κεντρικής, Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Ευρώπης (CESEE), με τις προβλέψεις να περιορίζονται στο 2,6% για το 2025 και στο 3,0% για το 2026. Ο λόγος είναι η μεγαλύτερη έκθεση των χωρών αυτών σε εμπορικά ευαίσθητους τομείς, όπως η βιομηχανία.
Παρά τα εμπόδια, κάποιες δημόσιες επενδυτικές πρωτοβουλίες, όπως το πακέτο ύψους 500 δισ. ευρώ της Γερμανίας για υποδομές, καθώς και η αυξημένη αμυντική δαπάνη στην Ευρώπη, συμβάλλουν θετικά, προσθέτοντας 0,1 και 0,2 ποσοστιαίες μονάδες αντίστοιχα στο ΑΕΠ της ευρωζώνης τα έτη 2025 και 2026.
Στο μέτωπο του πληθωρισμού, η ευρωζώνη φαίνεται να επιστρέφει πιο γρήγορα στον στόχο του 2%, κυρίως χάρη στη μείωση των τιμών ενέργειας και την εξασθένιση της ζήτησης. Ωστόσο, σε χώρες της CESEE όπως η Ρουμανία, η Ουγγαρία και η Πολωνία, οι επίμονα υψηλοί μισθοί συνεχίζουν να τροφοδοτούν τις πληθωριστικές πιέσεις, καθυστερώντας την αποκλιμάκωση έως και το 2027.
Μεσοπρόθεσμες προκλήσεις και μεταρρυθμίσεις
Το ΔΝΤ τονίζει ότι η Ευρώπη χρειάζεται να ενισχύσει το αναπτυξιακό της δυναμικό ενόψει διαρθρωτικών προκλήσεων: γήρανση του πληθυσμού, αύξηση του κόστους ενέργειας και τεχνολογικές μεταβάσεις σε τομείς όπως η αυτοκινητοβιομηχανία και η τεχνητή νοημοσύνη.
Η εσωτερική αγορά της ΕΕ παραμένει κατακερματισμένη, με εμπόδια στις υπηρεσίες, την εργασία και την κεφαλαιαγορά. Το Ταμείο υποστηρίζει ότι η εμβάθυνση της εσωτερικής ολοκλήρωσης και η εφαρμογή συγκεκριμένων μεταρρυθμίσεων θα μπορούσαν να ενισχύσουν το ΑΕΠ της ΕΕ κατά 3% την επόμενη δεκαετία. Σε εθνικό επίπεδο, οι κατάλληλες μεταρρυθμίσεις μπορούν να αυξήσουν το ΑΕΠ έως και κατά 9% στις αναδυόμενες οικονομίες της περιοχής.
Προτάσεις πολιτικής: Προσοχή και σταθερότητα
Το ΔΝΤ καλεί την ΕΚΤ να μειώσει το βασικό επιτόκιο στο 2% το καλοκαίρι του 2025, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξουν νέες αρνητικές εκπλήξεις. Στις χώρες με υψηλότερο πληθωρισμό εκτός της ευρωζώνης η νομισματική χαλάρωση θα πρέπει να είναι πιο συγκρατημένη.
Στο δημοσιονομικό πεδίο, οι χώρες με υψηλό χρέος καλούνται να κινηθούν άμεσα για την ενίσχυση των εσόδων ή την ανακατανομή των δαπανών, προκειμένου να διασφαλίσουν τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών.