Παρότι τα τελευταία χρόνια οι ΑΠΕ κυριαρχούν στο ενεργειακό μείγμα της χώρας μας, ωστόσο οι περικοπές παραγωγής αποδεικνύουν ότι οι επενδύσεις σε φωτοβολταϊκά και αιολικά πάρκα δεν αρκούν από μόνες τους. Η δυνατότητα αποθήκευσης και αξιοποίησης της παραγόμενης καθαρής ενέργειας αποτελεί το επόμενο μεγάλο στοίχημα για τη βιωσιμότητα του ενεργειακού μας συστήματος.
Μπορεί από το 2022 οι ΑΠΕ να κυριαρχούν στο ενεργειακό μείγμα της χώρας και το 2024 η συμμετοχή τους - μαζί με την υδροηλεκτρική παραγωγή - να έφτανε στο 50,5%, ωστόσο οι συνεχείς περικοπές λόγω ανισορροπιών προσφοράς - ζήτησης αποτελούν το σημαντικότερο πλήγμα για τον κλάδο.
Βάσει στοιχείων του ΑΔΜΗΕ, το 2023 κόπηκαν 228 GWh, το 2024 οι περικοπές έφτασαν τις 900 GWh, ενώ μόνο το πρώτο πεντάμηνο του 2025 καταγράφηκαν 975 GWh περικοπών, με εκτιμήσεις ότι θα ξεπεράσουν τις 1,8-2 TWh - δηλαδή πάνω από το 10% της συνολικής παραγωγής ΑΠΕ.
Το επενδυτικό ενδιαφέρον για τις ΑΠΕ παρουσιάζει σημάδια έντονης κόπωσης. Τα αιτήματα σύνδεσης που αφορούν έργα ΑΠΕ δεν ξεπέρασαν αθροιστικά κατά το τελευταίο δίμηνο τα 880 MW.
Σε αυτό το περιβάλλον αβεβαιότητας κερδίζουν ολοένα και περισσότερο έδαφος οι επενδύσεις σε συστήματα ενέργειας με τα αιτήματα που λαμβάνει ο ΑΔΜΗΕ για τη χορήγηση όρων σύνδεσης σε συστήματα αποθήκευσης να έχουν αυξηθεί θεαματικά.
Συγκεκριμένα, για το πρώτο επτάμηνο του έτους κατατέθηκαν επενδυτικά σχέδια για μπαταρίες 8 GW, σημειώνοντας αύξηση στην ισχύ κατά 30% από το αντίστοιχο διάστημα του 2024, που ήταν 5,8 GW. Αξίζει να σημειωθεί ότι το δίμηνο Ιουνίου-Ιουλίου προστέθηκαν επιπλέον αιτήματα 2,56 GW, με τον συνολικό όγκο των συστημάτων αποθήκευσης που έχουν ζητήσει τον τελευταίο ενάμιση χρόνο να πάρουν όρους σύνδεσης να αγγίζει τα 20 GW.
Πολλαπλά τα οφέλη, μεγάλα εμπόδια
Η αποθήκευση της περίσσειας ποσότητας σε περιόδους χαμηλής ζήτησης και η αξιοποίησή της όταν η ζήτηση αυξάνεται, θα εξισορροπήσει το ενεργειακό δίκτυο και θα εξασφαλίσει μία πιο σταθερή και προβλέψιμη τιμολόγηση μέσα στη μέρα. Έως τώρα τις βραδινές κυρίως ώρες που η ζήτηση είναι αυξημένη, η ηλεκτροπαραγωγή στη χώρα βασίζεται σημαντικά σε μονάδες φυσικού αερίου, ανεβάζοντας έτσι την τιμή χονδρικής ενέργειας.
Η πρόβλεψη της Υπουργικής Απόφασης για υποχρεωτική προέγκριση δανείου αποτελεί σημαντικό εμπόδιο για τα εμπορικά έργα αποθήκευσης ενέργειας μέσω standalone μπαταριών. Παρά το ενδιαφέρον των επενδυτών για τη σχετική πρόσκληση του ΥΠΕΝ για τα 4,7 GW merchant έργων standalone μπαταριών, οι τράπεζες εμφανίζονται διστακτικές λόγω του κινδύνου που ενέχουν τέτοιου είδους έργα, τα οποία δεν έχουν ακόμη αποδείξει τη βιωσιμότητά τους στην πράξη.
Παράλληλα, η απαίτηση για άνευ όρων "unconditional" προέγκριση δανείου έρχεται σε σύγκρουση με την τραπεζική πρακτική, καθώς οι τράπεζες αρνούνται να χορηγήσουν δάνεια χωρίς όρους.
Αυτό έχει οδηγήσει σε αδιέξοδο, με την αγορά να ζητά από το ΥΠΕΝ είτε καθοδήγηση μέσω ενός κοινά αποδεκτού προτύπου σύμβασης είτε την τροποποίηση του συγκεκριμένου όρου ώστε να μην απορριφθούν οι αιτήσεις. Παρότι παραμένει άγνωστο αν θα ικανοποιηθούν τα αιτήματα, η αγορά φαίνεται να προσπαθεί να εξασφαλίσει θέσεις εν αναμονή των επόμενων κινήσεων του Υπουργείου.
«Καμία τράπεζα δεν θέλει να εμπλακεί σε χρηματοδότηση που δεν έχει κάποια σταθερή αποζημίωση», τόνισε στο Business Daily ο Γενικός Γραμματέας της ΠΟΣΗΕΦ, Ιωάννης Κυανίδης.
«Οι μπαταρίες, έτσι όπως τις έβγαλε το Υπουργείο, είναι merchant, δηλαδή στην ελεύθερη αγορά και θα σχετίζονται με το Χρηματιστήριο Ενέργειας. Αυτό, όμως, είναι κάτι που δεν δίνει κάποια σταθερότητα στην τράπεζα. Οπότε δεν μπορεί να χρηματοδοτήσει εύκολα κάτι που δεν έχει σταθερό έσοδο. Παράλληλα, ζητούν προέγκριση δανείου χωρίς καν να έχουν δώσει όρους σύνδεσης, 100.000 εγγυητική στα έργα του ΔΕΔΔΗΕ και 200.000 εγγυητική ανά μεγαβάτ στα έργα του ΑΔΜΗΕ. Δηλαδή, στην ουσία ζητάνε το 100% του κόστους του έργου σε εγγυητική, κάτι το οποίο είναι τουλάχιστον αντικίνητρο», συνεχίζει.
Όπως σημειώνει, αν οι σημερινοί όροι ίσχυαν όταν ξεκινούσαν οι επενδύσεις στα φωτοβολταϊκά, «δεν θα είχε γίνει ούτε το 1% των έργων». «Δεν υπάρχει ενδιαφέρον και το υπουργείο υποχρεώθηκε να δώσει παράταση μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου και συζητά να δώσει και παραπέρα».
Ο κ. Κυανίδης εκτιμά ότι «κινδυνεύει όλο αυτό το οποίο έχει βγάλει το υπουργείο να τιναχτεί στον αέρα», καθώς ο στόχος των 4,7 GW είναι εξαιρετικά δύσκολο να καλυφθεί με τα σημερινά δεδομένα. «Αν τις συγκεντρώσουμε όλες τις τράπεζες μαζί, ζήτημα να βγάλουν 1,5-2 γιγαβάτ», εξήγησε.
Ακόμη, αναφέρθηκε και στα περαιτέρω εμπόδια που δημιουργούν οι ενεργειακοί πάροχοι (Φορείς Σωρευτικής Εκπροσώπησης Ενέργειας - ΦοΣΕ), που δεν αντιπροσωπεύσουν εύκολα μπαταρίες κάτω των 10 MW.
Η αγορά BESS στην Ευρώπη
Σύμφωνα με την έκθεση "European Market Outlook for Battery Storage" της SolarPower Europeη η αγορά Battery Energy Storage System (BESS) στην Ευρώπη αναμένεται να αναπτυχθεί ταχύτερα τα επόμενα χρόνια, αν και όχι στα απαιτούμενα επίπεδα.
Στο πιο πιθανό σενάριο για το 2025, θα εγκατασταθούν 29,7 GWh αποθήκευσης μπαταριών στην Ευρώπη, που αντιπροσωπεύει ετήσια αύξηση 36%. Μέχρι το 2029, η έκθεση προβλέπει εξαπλάσια αύξηση σε σχεδόν 120 GWh, οδηγώντας τη συνολική χωρητικότητα σε 400 GWh (ΕΕ-27: 334 GWh).
Ωστόσο, αυτό παραμένει πολύ κάτω από τα επίπεδα που απαιτούνται για την κάλυψη των αναγκών ευελιξίας σε ένα σύστημα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Σύμφωνα με τη μελέτη Mission Solar 2040, η χωρητικότητα BESS στην ΕΕ-27 πρέπει να φτάσει τις 780 GWh έως το 2030 για να υποστηρίξει πλήρως τη μετάβαση.
Σημαντικά βήματα στην ελληνική αγορά
Μπορεί να υπάρχει αβεβαιότητα για το πώς θα προχωρήσουν οι νέες επενδύσεις, ωστόσο κάποιες ελληνικές εταιρείες έχουν κάνει ήδη σημαντικά βήματα στον τομέα της αποθήκευσης, προοδεύοντας όχι μόνο εντός συνόρων αλλά και εκτός με την ανάπτυξη ενός know-how που μπορεί να καταστήσει την Ελλάδα όχι μόνο αυτάρκη, αλλά και εξαγωγέα τεχνογνωσίας.
«Όλοι οι επενδυτές βλέπουμε ότι υπάρχει μεγάλο κενό στις μπαταρίες βλέπουμε μία επενδυτική ευκαιρία από το να αποθηκεύουμε ενέργεια τις ώρες που δε χρειάζεται και να τη χρησιμοποιούμε άλλες στιγμές», αναφέρει στο BD Ο Κίμων Μπότσης, Γενικός Διευθυντής της iXiON ENERGY, θυγατρικής του Ομίλου AVAX.
Μάλιστα, ο Όμιλος υπέβαλε πρόσφατα μέσω της θυγατρικής του πρόταση για σύνδεση σταθμού αποθήκευσης ενέργειας δυναμικότητας 100 MWh που προτίθεται να κατασκευάσει στην περιοχή της Βοιωτίας.
«Είχαμε σχεδιάσει αυτό το έργο από το 2021 και δεν κατεβήκαμε στους πρώτους διαγωνισμούς γιατί τα κόστη των μπαταριών ήταν αρκετά υψηλά σε σχέση με σήμερα, που μπορεί να είναι και 40% κάτω. Παρόλο που ο διαγωνισμός έχει πάρει παράταση 3 μήνες έχουμε καταθέσει κανονικά το αίτημά μας και είμαστε σε φάση να το τελειοποιήσουμε σαν business plan και με τις τράπεζες, ώστε όταν θα πάρουμε τους όρους σύνδεσης να είμαστε έτοιμοι να το κατασκευάσουμε», εξηγεί ο κ. Μπότσης.
Ο τομέας M Renewables του Κλάδου Ενέργειας της METLEN παρέχει βιομηχανικής κλίμακας λύσεις αποθήκευσης ενέργειας σε μπαταρίες (BESS), τόσο σε αυτόνομα έργα αποθήκευσης ενέργειας όσο και συνδυαστικά σε έργα φωτοβολταϊκών συστημάτων και υβριδικών έργων.
Το 2024, η METLEN κατέγραψε μια ιδιαίτερα δυναμική πορεία στην ανάπτυξη, κατασκευή και διαχείριση συστημάτων αποθήκευσης ενέργειας (BESS), τόσο για τρίτους, όσο και για ιδία έργα, εδραιώνοντας περαιτέρω τη θέση της ως κορυφαίος κατασκευαστής ΑΠΕ και φτάνοντας συνολική ισχύ αποθήκευσης ~0,7GWh σε Ελλάδα, Ιταλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Πουέρτο Ρίκο, Τυνησία και Νιγηρία.
Εντός του 2024, συμβασιοποιήθηκαν νέα έργα για τρίτους συνολικής δυναμικότητας ~1,1GW σε Ελλάδα, Ισπανία, Ιταλία, Χιλή, Νέα Ζηλανδία, και Μεγάλη Βρετανία, με το συνολικό συμβασιοποιημένο υπόλοιπο να ανέρχεται στα 463,1 εκατ. ευρώ, ενώ επιπλέον 530 εκατ. ευρώ βρίσκονται σε τελική φάση διαπραγμάτευσης.
Παράλληλα, ο Όμιλος υπέγραψε στις 24 Ιουνίου του 2025 Μνημόνιο συνεργασίας με την Jinko Solar Συμφωνία Πλαίσιο για την ανάπτυξη έργων συνολικής ισχύος άνω των 3GWh στη Χιλή και στις ευρωπαϊκές αγορές.
Για τον Όμιλο ΔΕΗ οι μπαταρίες είναι πολύ μεγάλης σημασίας, καθώς θα δώσουν τη δυνατότητα να αντιμετωπίσει τη στοχαστικότητα των ΑΠΕ.
Μάλιστα, με βάση το επενδυτικό πλάνο για την τριετία 2025-2027, ο Όμιλος προγραμματίζει τη λειτουργία 600 MW έργων αποθήκευσης BESS, τα οποία βρίσκονται αυτή τη στιγμή σε διάφορα στάδια υλοποίησης στην Ελλάδα και τη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Σε αυτά τα 600 MW θα πρέπει να προστεθούν τα έργα αντλησιοταμίευσης, οι «φυσικές μπαταρίες» με τη χρήση δύο λιμνών σε υψομετρική διαφορά μεταξύ τους, επενδύσεις συνολικού ύψους 740 εκατ. ευρώ στη Δυτική Μακεδονία. Τα έργα αντλησιοταμίευσης αντισταθμίζουν τη στοχαστικότητα των ΑΠΕ και συμβάλλουν στη σωστή κατανομή της παραγόμενης ενέργειας μέσα στην ημέρα. Συνολικά, αυτά τα έργα θα δημιουργήσουν πάνω από 1.300 θέσεις εργασίας κατά την κατασκευή και εκατοντάδες κατά τη λειτουργία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Όμιλος ΔΕΗ ανακοίνωσε πριν από λίγους μήνες την έναρξη κατασκευής σταθμού αποθήκευσης ενέργειας, ονομαστικής ισχύος 25 MW και εγκατεστημένης χωρητικότητας 55 MWh στη γειτονική Βουλγαρία.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
