Για πρώτη φορά από το ξέσπασμα της μεγάλης οικονομικής κρίσης στην Ελλάδα, ο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης προς τα νοικοκυριά διαμορφώθηκε σε θετικό έδαφος στο δεκάμηνο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου, τερματίζοντας μια 15ετία υποχώρησης του δανεισμού των νοικοκυριών.
Όπως προκύπτει από την Ενδιάμεση Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος στο δεκάμηνο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου, ο τραπεζικός δανεισμός προς τα νοικοκυριά διαμορφώθηκε σε οριακά θετικό επίπεδο, στο +0,3%, κάτι που συμβαίνει για πρώτη φορά από το 2010.
Σημειώνεται ότι τον περασμένο Οκτώβριο η πιστωτική επέκταση προς τα νοικοκυριά «έτρεξε» με ρυθμό +1,7%.
Ωστόσο, η βελτίωση αυτή οφείλεται κυρίως στην ισχυρή αύξηση των καταναλωτικών δανείων (+6,6%), με τα στεγαστικά δάνεια να βελτιώνουν την εικόνα τους και να διαμορφώνονται στο μηδέν, τερματίζοντας τη μεγάλη αιμορραγία των τελευταίων 15 ετών.
Τα τελευταία χρόνια σημειώνεται σημαντική αύξηση των εκταμιεύσεων προς στεγαστικά δάνεια, ωστόσο οι αποπληρωμές παλαιότερων στεγαστικών ήταν μεγάλες, με αποτέλεσμα η καθαρή ροή δανείων να παραμένει αρνητική.
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος και την Ενδιάμεση Έκθεση του Διοικητή, για όλο το δεκάμηνο, κατά μέσο όρο, ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής των δανείων προς τα νοικοκυριά έφθασε σε ελαφρώς θετική τιμή (0,3%), έναντι αρνητικής μέσης τιμής (-1,1%) το ίδιο διάστημα του 2024 (Οκτώβριος 2025: 1,7%, Δεκέμβριος 2024: -0,5%).
Σύμφωνα με την ΤτΕ, η εξέλιξη αυτή αντανακλά την περαιτέρω υποχώρηση του ρυθμού συρρίκνωσης των στεγαστικών δανείων σε μηδέν τον Οκτώβριο, καθώς και την επιτάχυνση του ρυθμού ανόδου της καταναλωτικής πίστης, ο οποίος ήδη από το 2024 έχει ισχυροποιηθεί και ανήλθε σε 6,6% τον Οκτώβριο.
Η μέση μηνιαία ακαθάριστη ροή των καταναλωτικών δανείων καθορισμένης διάρκειας, καθώς και των στεγαστικών, αυξήθηκε το διάστημα Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2025 έναντι του ίδιου δεκαμήνου του 2024 (καταναλωτικά δάνεια: 159 εκατ. ευρώ από 144 εκατ. ευρώ, στεγαστικά δάνεια: 163 εκατ. ευρώ από 112 εκατ. ευρώ).
Σύμφωνα με την ΤτΕ, η ανοδική πορεία της καταναλωτικής πίστης συνάδει με τη θετική εξέλιξη της ιδιωτικής κατανάλωσης, συμπεριλαμβανομένων των δαπανών για διαρκή αγαθά, καθώς η καταναλωτική εμπιστοσύνη ενισχύθηκε.
Σημειώνεται ότι τα τελευταία χρόνια οι τράπεζες καταγράφουν ισχυρούς ρυθμούς πιστωτικής επέκτασης, ωστόσο η αύξηση του δανεισμού ήταν αποτέλεσμα αποκλειστικά των χορηγήσεων προς επιχειρήσεις.
Είναι χαρακτηριστικό ότι ο ετήσιος ρυθμός αύξησης των τραπεζικών δανείων προς επιχειρήσεις στο δεκάμηνο Ιανουαρίου – Οκτωβρίου 2025 επιταχύνθηκε και διαμορφώθηκε, κατά μέσο όρο, σε 16,0%, έναντι μέσης τιμής 8,5% στο αντίστοιχο δεκάμηνο του 2024.
Καθοριστική η συμβολή του «Σπίτι μου»
Σύμφωνα με την ΤτΕ, η ετήσια αύξηση της μέσης ακαθάριστης ροής στεγαστικών δανείων συνδέεται με την ανοδική τάση του δείκτη τιμών κατοικιών, τη μείωση που κατέγραψαν τα τραπεζικά επιτόκια των στεγαστικών δανείων στο πρώτο δεκάμηνο του έτους έναντι του ίδιου διαστήματος του 2024 — εξελίξεις που επέδρασαν ενισχυτικά στη ζήτηση δανείων — καθώς και με την επίδραση του προγράμματος «Σπίτι μου ΙΙ».
Σημειώνεται ότι κατά το πρώτο δεκάμηνο του 2025 ενισχύθηκε σταδιακά η απορρόφηση του νέου προγράμματος «Σπίτι μου ΙΙ» (σε συνέχεια του πρώτου προγράμματος, το οποίο είχε απορροφηθεί σε μεγάλο βαθμό το 2024), υπό τη διαχείριση της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας.
Σύμφωνα με τον προϋπολογισμό του προγράμματος, πόροι ύψους 1 δισ. ευρώ πρόκειται να διοχετευθούν μέσω του τραπεζικού συστήματος. Με αυτούς τους πόρους, οι τράπεζες συγχρηματοδοτούν δάνεια, τα οποία συμπληρώνονται από δημόσια κονδύλια προερχόμενα από το Ταμείο Ανάκαμψης, συνολικού ύψους επίσης 1 δισ. ευρώ. Τα εν λόγω κονδύλια του RRF δεν περιλαμβάνονται στη δημοσιευμένη ροή τραπεζικών δανείων.
Συγκρατημένα αισιόδοξες οι τράπεζες για τα στεγαστικά
Ακόμη πιο αισιόδοξες εμφανίζονται οι τράπεζες για τη στεγαστική πίστη το νέο έτος. Όπως εκτιμούν, το 2026 θα ενισχυθεί η ανοδική πορεία των στεγαστικών δανείων, καθώς η διάχυση της οικονομικής ανάπτυξης και η άνοδος των εισοδημάτων διευρύνουν την περίμετρο των πολιτών που μπορούν να λάβουν στεγαστικό δάνειο.
Επιπλέον, καθοριστικός είναι ο ρόλος του προγράμματος «Σπίτι μου», καθώς δίνει τη δυνατότητα σε περισσότερα νοικοκυριά να αποκτήσουν στεγαστικό δάνειο με ελκυστικούς όρους.
Πάντως, οι τράπεζες ξεκαθαρίζουν ότι η μεγάλη άνοδος των τιμών των ακινήτων, σε συνδυασμό με την περιορισμένη προσφορά νέων ακινήτων, περιορίζουν τις δυνατότητες για μεγάλη πιστωτική επέκταση στη στεγαστική πίστη.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
