Η έναρξη του 2026 βρίσκει την αγορά ακινήτων στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των ελληνικών νοικοκυριών και του δημόσιου διαλόγου.
Η κατοικία, ως βασική ανάγκη ή επενδυτική επιλογή, επηρεάζει σημαντικά τον οικογενειακό προγραμματισμό, το διαθέσιμο εισόδημα και την ποιότητα ζωής, ενώ αποτελεί βασικό δείκτη για την πορεία της οικονομίας.
Οι μεταβολές στις τιμές, τα μισθώματα, η διαθεσιμότητα ακινήτων και η κατασκευαστική δραστηριότητα διαμορφώνουν ένα σύνθετο περιβάλλον, όπου οι αποφάσεις πολιτείας, νοικοκυριών και επενδυτών αποκτούν ιδιαίτερη σημασία.
Σύμφωνα με την ενδιάμεση έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος, κατά τη διάρκεια του 2025 η ελληνική αγορά ακινήτων συνέχισε να προσελκύει επενδυτικό ενδιαφέρον από την Ελλάδα και το εξωτερικό, ειδικά στους τομείς κατοικίας, φιλοξενίας και γραφείων υψηλών προδιαγραφών με βιοκλιματικά χαρακτηριστικά.
Οι τιμές των κατοικιών κατέγραψαν περαιτέρω άνοδο, ωστόσο η προσφορά νέων κατοικιών παρέμεινε περιορισμένη λόγω εκκρεμοτήτων στο ρυθμιστικό πλαίσιο και αυξημένου κόστους κατασκευής.
Το ζήτημα της στεγαστικής προσιτότητας αναδεικνύεται ιδιαίτερα έντονο, εξαιτίας της αύξησης τόσο των τιμών πώλησης όσο και των μισθωμάτων, κυρίως στα μεγάλα αστικά κέντρα.
Για την αντιμετώπιση της κατάστασης, η πολιτεία έχει υλοποιήσει ή εξαγγείλει μέτρα όπως τα προγράμματα "Σπίτι μου Ι και ΙΙ", επιδότηση ενοικίου, φορολογικές ελαφρύνσεις για κύριες κατοικίες σε μικρούς οικισμούς και αξιοποίηση δημόσιων ακινήτων για κοινωνική κατοικία.
Παράλληλα, η δέσμη μέτρων που ανακοινώθηκε στο τέλος του έτους και θα εξειδικευθεί εντός του 2026 επικεντρώνεται στη στήριξη της προσφοράς κατοικίας, δίνοντας έμφαση στην αξιοποίηση ανενεργών επαγγελματικών ακινήτων και στην αναβάθμιση παλαιότερων κατοικιών.
Αν και οι παρεμβάσεις αυτές κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση, η άμεση αποτελεσματικότητά τους ενδέχεται να είναι περιορισμένη, καθώς ορισμένες ενισχύουν τη ζήτηση και άλλες απαιτούν μακροχρόνια υλοποίηση.
Οι τιμές των διαμερισμάτων συνέχισαν να αυξάνονται έως και το τρίτο τρίμηνο του 2025, ωστόσο η αύξηση ήταν σημαντικά πιο αργή σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.
Με βάση τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, το εννεάμηνο του 2025 οι τιμές των διαμερισμάτων αυξήθηκαν κατά 7,5%, έναντι 9,7% το αντίστοιχο διάστημα του 2024.
Η αύξηση ήταν μεγαλύτερη για τα παλαιά διαμερίσματα (7,7%) σε σχέση με τα νέα (7,3%). Γεωγραφικά, υψηλότεροι ρυθμοί αύξησης καταγράφηκαν στη Θεσσαλονίκη, σε άλλες μεγάλες πόλεις και λοιπές περιοχές (9,7%, 8,5% και 8,9% αντίστοιχα), ενώ στην Αθήνα ο ρυθμός ήταν χαμηλότερος (6,1%).
Παρά την αύξηση των τιμών, παρατηρούνται μικτές τάσεις σε άλλους δείκτες της αγοράς κατοικίας, με το επενδυτικό ενδιαφέρον από το εξωτερικό να εμφανίζεται ελαφρώς συγκρατημένο, σύμφωνα με τα στοιχεία του προγράμματος Golden Visa και των ξένων άμεσων επενδύσεων.
Η οικοδομική δραστηριότητα για κατοικίες, σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, παρουσίασε μείωση στους ετήσιους ρυθμούς μεταβολής της την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2025, τόσο στον αριθμό νέων αδειών όσο και στον δομήσιμο όγκο (-24,5% και -25,6% αντίστοιχα). Το κόστος κατασκευής αυξήθηκε σε ετήσια βάση κατά 2,9%, αλλά με βραδύτερο ρυθμό.
Την ίδια περίοδο, καταγράφηκε σημαντική αύξηση στα νέα στεγαστικά δάνεια (45,8% σε ετήσια βάση), ωστόσο η συνολική τραπεζική χρηματοδότηση παραμένει χαμηλή.
Η ζήτηση στεγαστικών δανείων μειώθηκε για δεύτερο συνεχές τρίμηνο το γ' τρίμηνο του 2025, μετά από έντονη αύξηση στις αρχές του έτους. Αντίθετα, οι επενδύσεις σε κατοικίες σημείωσαν ετήσια άνοδο 14,5% στο πρώτο εννεάμηνο του 2025 (2,8% του ΑΕΠ).
Οι επιχειρηματικές προσδοκίες για την κατασκευή κατοικιών ενισχύθηκαν κατά 7,6% το ενδεκάμηνο του 2025, σύμφωνα με στοιχεία του ΙΟΒΕ.
Στον κλάδο των επαγγελματικών ακινήτων, οι τιμές γραφείων και καταστημάτων υψηλών προδιαγραφών παρουσίασαν επιβράδυνση, με ετήσιες αυξήσεις 0,5% και 1,1% αντίστοιχα σε εθνικό επίπεδο, ενώ στην Αθήνα ήταν ελαφρώς υψηλότερες (0,9% για γραφεία, 1,5% για καταστήματα).
Μικρές αυξήσεις σημειώθηκαν και στα μισθώματα, ενώ η κατασκευαστική δραστηριότητα για επαγγελματικά ακίνητα εμφάνισε μείωση στον αριθμό νέων αδειών και αύξηση στον δομήσιμο όγκο (-12,5% και 7,6% αντίστοιχα).
Παρά τις θετικές εξελίξεις, η αγορά ακινήτων εξακολουθεί να αντιμετωπίζει γραφειοκρατικά εμπόδια και θεσμικές καθυστερήσεις, σύμφωνα με την Τράπεζα της Ελλάδος.
Η διατήρηση των θετικών προοπτικών απαιτεί περαιτέρω απλοποίηση των διαδικασιών ώστε να απελευθερωθούν ακίνητα και επενδύσεις, αντιμετωπίζοντας το ζήτημα της περιορισμένης προσφοράς και ενισχύοντας την ανάπτυξη τόσο τοπικά όσο και σε εθνικό επίπεδο.
Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στη διαχείριση των νέων συνθηκών στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας, όπου συγκεντρώνεται σημαντικό μέρος του πληθυσμού και της επενδυτικής δραστηριότητας.
Σε αυτό το δυναμικό περιβάλλον, ο ρόλος του κατασκευαστικού κλάδου είναι κομβικός.
Η παραγωγή νέων κατοικιών, οι επενδύσεις, το κόστος κατασκευής και το θεσμικό πλαίσιο επηρεάζουν άμεσα τη διαθεσιμότητα ακινήτων και τη στεγαστική προσιτότητα, διαμορφώνοντας τη συνολική δυναμική της οικονομίας.
Τα τελευταία στοιχεία καταγράφουν αυξημένες επενδύσεις, συνεχιζόμενη άνοδο τιμών και θετικές αναπτυξιακές προοπτικές, αλλά και προκλήσεις όπως το υψηλό ανεκτέλεστο έργων και το αυξημένο κόστος.
Η αξία παραγωγής του κλάδου ακολουθεί σταθερά ανοδική πορεία: από 7,1 δισ. ευρώ το 2020, σε 15,7 δισ. ευρώ το 2024. Από αυτά, περίπου 6,15 δισ. ευρώ αφορούν κατασκευή κατοικιών, ενώ τα υπόλοιπα 9,59 δισ. ευρώ αφορούν λοιπά κτίρια και υποδομές.
Όπως έχει επισημάνει ο πρόεδρος του ΤΜΕΔΕ Κωνσταντίνος Μακέδος, ο κλάδος βρίσκεται σε φάση έντονης δραστηριότητας, παρά τις χρόνιες γραφειοκρατικές αδυναμίες και στρεβλώσεις που επηρεάζουν τη λειτουργία της αγοράς.
Παρά τη θετική εικόνα, η Ελλάδα διατηρεί το χαμηλότερο ποσοστό επενδύσεων σε κατασκευές ως ποσοστό του ΑΕΠ στην Ευρωπαϊκή Ένωση (6%), έναντι ευρωπαϊκού μέσου όρου 10,9%.
Κρίσιμο σημείο αποτελεί το θεσμικό πλαίσιο του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού, καθώς η αβεβαιότητα μετά την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας και η αναστολή έκδοσης αδειών προκάλεσαν πτώση της οικοδομικής δραστηριότητας κατά 51% το πρώτο τρίμηνο του 2025, με τις επιπτώσεις να αναμένονται κυρίως το 2026.
Η αξία παραγωγής έργων υποδομών και κατοικιών το 2026 εκτιμάται ότι θα είναι περίπου 20% υψηλότερη από το 2024, φτάνοντας τα 18,8 δισ. ευρώ. Για την περίοδο 2027-2030 έχουν σχεδιαστεί έργα άνω των 10 δισ. ευρώ μέσω δημοπρατήσεων ή ΣΔΙΤ.
Μετά την ολοκλήρωση του Ταμείου Ανάκαμψης, το ενδιαφέρον στρέφεται στη δημιουργία υπεραξιών και κεφαλαίων που θα στηρίξουν τη συνέχιση των επενδύσεων.
Βασικός στόχος είναι η ενίσχυση της δυναμικής ανάπτυξης, η εξωστρέφεια και η συνέχιση των μεταρρυθμίσεων, με αυξημένη συμμετοχή ιδιωτικών επενδύσεων και ευθυγράμμιση με εθνικές και κοινωνικές προτεραιότητες.
Στο πρόσφατο συνέδριο του ΤΜΕΔΕ αναδείχθηκαν οι προκλήσεις της εποχής και οι στρατηγικές που συνδέουν την τεχνολογική καινοτομία με τη χρηματοδότηση και τη θεσμική συνεργασία.
Έμφαση δόθηκε στην ανάγκη ενσωμάτωσης του κλιματικού κινδύνου στον σχεδιασμό υποδομών και επενδύσεων.
Οι υποδομές λειτουργούν ως παράγοντας ανθεκτικότητας απέναντι στην κλιματική κρίση, στις διαταραχές των αλυσίδων εφοδιασμού και στην ενεργειακή αβεβαιότητα, ενώ αποτελούν εργαλείο ενίσχυσης της παραγωγικότητας και της ανταγωνιστικότητας.
Η χάραξη ρεαλιστικού οδικού χάρτη, που γεφυρώνει τη γνώση με την πράξη και την καινοτομία με την κοινωνική ευθύνη, παραμένει καθοριστικός παράγοντας για το μέλλον του κλάδου.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
