Νέο σχέδιο για τα χρέη στην εφορία: Ποια θα μπουν σε ευνοϊκή ρύθμιση

«Κόφτη» στα «κόκκινα» χρέη στην εφορία αναζητά εναγωνίως το υπουργείο Οικονομικών, καθώς μετά τις νέες ληξιπρόθεσμες οφειλές των 5,6 δις. ευρώ το 2020 οι προβολές των αρμοδίων υπηρεσιών δείχνουν ότι υπάρχει σοβαρός κίνδυνος λόγω οικονομικής στενότητας νοικοκυριά και επιχειρήσεις να αφήσουν φέτος απλήρωτους φόρους άνω των 6 δισ. ευρώ.

Αν και είναι ακόμα νωρίς για ασφαλή εκτίμηση του βαθμού συνέπειας των φορολογούμενων στην εκπλήρωση των υποχρεώσεων τους προς το Δημόσιο, στο τραπέζι του οικονομικού επιτελείου βρίσκεται σενάριο για διεύρυνση της περιμέτρου της ρύθμισης ειδικού σκοπού των 24 ή 48 έντοκων δόσεων με ένταξη των οφειλών του περσινού κύματος της πανδημίας που έμειναν εκτός διακανονισμού, καθώς και χρεών που «τρέχουν» εντός του 2021.

Ειδικότερα:

• Εξετάζεται η «ομπρέλα» να ανοίξει για τις ληξιπρόθεσμες οφειλές που γεννήθηκαν μετά τον Ιούνιο του 2020 από πληττόμενα νοικοκυριά και επιχειρήσεις και αφορούν κυρίως τον φόρο εισοδήματος και τον ΕΝΦΙΑ και ανήλθαν σε 5,685 δισ. ευρώ, όπως προκύπτει από τα στοιχεία της ΑΑΔΕ.
• Επιπρόσθετα, το σχέδιο προβλέπει την υπαγωγή στις 24 ή 48 δόσεις και των οφειλών από τα φετινά εκκαθαριστικά του φόρου εισοδήματος και του ΕΝΦΙΑ και δόσεων του ΦΠΑ, με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι δεν τίθεται θέμα «παγώματος» τους έως το τέλος του έτους όπως ισχύει για τα χρέη που βεβαιώθηκαν από τον Μάρτιο που ξέσπασε η υγειονομική κρίση έως και τον Ιούνιο του 2020, δηλαδή στο διάστημα του πρώτου lockdown. 

Επίσης απορρίπτεται το αίτημα των φορέων της αγοράς για «κούρεμα» των βασικών οφειλών με την επίκληση μαζικών λουκέτων και εκτίναξη του αριθμού των ανέργων, ενώ στην παρούσα φάση δεν συζητείται αύξηση του αριθμού των δόσεων της ρύθμισης ειδικού σκοπού που ανακοινώθηκε πρόσφατα.

Σύμφωνα με κυβερνητική πηγή, οι οριστικές αποφάσεις αναμένεται να ληφθούν τον Ιούνιο οπότε θα υπάρχει πλήρης εικόνα για τη κατάσταση στην οικονομία και τις ταμειακές αντοχές των φορολογούμενων σε μια χρονική περίοδο που παραδοσιακά αυξάνεται ο όγκος των χρεών. «Αγκάθι» πάντως για την νέα παρέμβαση αποτελεί η μόνιμη αντίδραση των θεσμών σε ρυθμίσεις που κατά την άποψη τους υπονομεύουν τη κουλτούρα των πληρωμών και τις εισπράξεις του Δημοσίου.

Ο κρίσιμος συντελεστής εισπραξιμότητας

Οι δεύτερες σκέψεις για επέκταση της ρύθμισης ειδικού σκοπού πηγάζουν από την ανησυχία που προκαλούν οι εκτιμήσεις για περαιτέρω διόγκωση των ληξιπρόθεσμων φορολογικών χρεών, με βάση το ποσοστό εισπραξιμότητας το 2020. Στους πέντε βασικούς φόρους (ΦΠΑ, φόρος εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων και ΕΝΦΙΑ) κυμάνθηκε στο 82%.

Δεδομένου ότι για φέτος η πρόβλεψη του προϋπολογισμού είναι ότι οι εισπράξεις από τους συγκεκριμένους φόρους θα φθάσουν συνολικά τα 33,742 δισ. ευρώ, η αναγωγή της εισπραξιμότητας βγάζει «τρύπα» 6,169 δισ. ευρώ στα κρατικά ταμεία. Κι αυτό υπό την προϋπόθεση ότι η συνέπεια των φορολογούμενων θα παραμείνει στα ίδια επίπεδα με το 2020 και δεν θα υπάρξει επιδείνωση της οικονομικής ασφυξίας λόγω πανδημίας.

Αναλυτικότερα, οι προβολές δείχνουν ότι ανά κατηγορία φόρων η υστέρηση το 2021 αναμένεται να διαμορφωθεί ως εξής: 

• 2,636 δισ. ευρώ στο ΦΠΑ. Τα συνολικά έσοδα προβλέπεται να φθάσουν στα 17,466 δισ. ευρώ και με βάση την εισπραξιμότητα που ήταν πέρυσι 84,91% οι εισπράξεις θα ανέλθουν στα 14,830 δισ. ευρώ.
• 2,73 6 δισ. ευρώ στο φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων. Με την εισπραξιμότητα στο 73,16% από τα προβλεπόμενα έσοδα ύψους 10,193 δισ. ευρώ θα εισρεύσουν στα ταμεία 7,457 δισ. ευρώ.
• 440 εκ. ευρώ στο φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων, καθώς από τα 3,416 δισ. ευρώ που προβλέπει ο προϋπολογισμός με την εισπραξιμότητα στο 87,12% τα έσοδα θα ανέλθουν στα 2,976 δισ. ευρώ.
• 691 εκ. ευρώ στον ΕΝΦΙΑ, όπου έχουν προβλεφθεί 2,667 δισ. ευρώ. Δεδομένου ότι εισπραξιμότητα είναι της τάξης του 74,11%, τα έσοδα αναμένεται να ανέλθουν σε 1,976 δισ. ευρώ.

Στα 5,5 δισ. οι απλήρωτες οφειλές της πανδημίας

Σημειώνεται ότι κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους οι νέες οφειλές που βεβαιώθηκαν και έμειναν απλήρωτες υπερέβησαν τα 7,1 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 5,68 δισ. ευρώ ήταν βεβαιωμένα ποσά φόρων με αποτέλεσμα το συνολικό ύψος των ληξιπρόθεσμων χρεών από φόρους να διαμορφωθεί στα 108 δισ. ευρώ. Από το ποσό της αύξησης των συνολικών χρεών κατά 7,1 δισ. ευρώ, τα 5,5 δισ. ευρώ αποτελούν χρέη της πανδημίας, καθώς συσσωρεύτηκαν στο δεκάμηνο από τον Μάρτιο έως και τον Δεκέμβριο του 2020.

Πάντως, με τα σημερινά δεδομένα, χρέη ύψους 1 δισ. ευρώ που βεβαιώθηκαν από τον Μάρτιο που ξέσπασε η υγειονομική κρίση έως και τον Ιούνιο του 2020 έχουν «παγώσει» έως το τέλος του έτους και οι φορολογούμενοι έχουν τη δυνατότητα να πληρώσουν αυτά τα χρέη από το 2022 σε 24 άτοκες ή 48 έντοκες μηνιαίες δόσεις με επιτόκιο 2,5%. Η πρώτη δόση θα καταβληθεί έως την 31η Ιανουαρίου 2022 και οι υπόλοιπες την τελευταία εργάσιμη ημέρα των επόμενων μηνών.

Σε περίπτωση καθυστέρησης καταβολής δόσης, οι ανωτέρω οφειλές επιβαρύνονται με μηνιαία προσαύξηση που ανέρχεται σε ποσοστό 5%. Προβλέπεται απώλεια της ρύθμισης, με συνέπεια την υποχρεωτική άμεση καταβολή του υπολοίπου των οφειλών σύμφωνα με τα στοιχεία της βεβαίωσης, εάν ο οφειλέτης δεν καταβάλει δύο συνεχόμενες μηνιαίες δόσεις της ρύθμισης ή καθυστερήσει την καταβολή των δύο τελευταίων δόσεων της ρύθμισης για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των δύο μηνών.

Τρέχουσες τακτικές οφειλές προς την εφορία, καθώς και ο φόρος εισοδήματος και ο ΕΝΦΙΑ που δεν πληρώθηκαν μπορούν να ρυθμιστούν μόνο με την πάγια ρύθμιση που προβλέπει 2 έως 12 μηνιαίες δόσεις με επιτόκιο 5,32% ετησίως είτε 13 έως 24 μηνιαίες δόσεις, με επιτόκιο 6,82% ετησίως.

Μηνιαία κατανομή των εσόδων από φόρους το 2021*

(σωρευτική ταμειακή βάση, δισ. ευρώ)

*Κρατικός Προϋπολογισμός