ΓΔ: 1422.35 0.34% Τζίρος: 108.90 εκ. € Τελ. ενημέρωση: 17:25:03 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΓΟΡΑΣ
ECB, European Central Bank, EKT, Evropaiki Kentriki Trapeza
Πηγή: ΕΚΤ

«Ψαλίδι» από την ΕΚΤ στα υπερκέρδη τραπεζών από φθηνή ρευστότητα

Οι τράπεζες έχουν λάβει 2,1 τρισ. ευρώ από την ΕΚΤ και τα «παρκάρουν» σε καταθέσεις στην κεντρική τράπεζα με υψηλό επιτόκιο. Ίσως και στις 27 Οκτωβρίου να αποφασιστούν αλλαγές για να περιοριστούν τα υπερκέρδη.

«Κούρεμα» των υπερκερδών που εξασφαλίζουν οι τράπεζες από τα αυξημένα επιτόκια των καταθέσεών τους στην ΕΚΤ σχεδιάζει η κεντρική τράπεζα, όπως αναφέρει το Reuters επικαλούμενο πηγές της ΕΚΤ. 

Οι τράπεζες της ευρωζώνης έχουν συσσωρεύσει περισσότερα από  2,1 τρισ. ευρώ μέσω των στοχευμένων δημοπρασιών της ΕΚΤ, τα TLTROs, ενώ ο δανεισμός τους έχει γίνει με αρνητικά επιτόκια, κάτι το οποίο ισχύει και για τις ελληνικές τράπεζες. Όμως, μετά από μια σειρά γρήγορων και μεγάλων αυξήσεων των επιτοκίων, οι τράπεζες μπορούν τώρα απλά να «παρκάρουν» αυτά τα μετρητά πίσω στην ΕΚΤ, αποκομίζοντας κέρδη χωρίς κίνδυνο, γεγονός που αντιμετωπίζεται ως μια στρέβλωση από τη διοίκηση της ΕΚΤ, με κάποια μέλη της να θεωρούν ότι οι «τράπεζες παίζουν με το σύστημα».

Η ΕΚΤ εξέτασε πέντε επιλογές σε ένα ειδικό σενάριο με στόχο να αλλάξει τους κανόνες που ισχύουν για τα TLTROs, οι οποίες κρίθηκαν όλες κάπως προβληματικές επειδή εγείρουν κάποιο νομικό ή πολιτικό εμπόδιο ή αντιβαίνουν σε άλλους στόχους πολιτικής. Στη συνέχεια, οι πέντε επιλογές περιορίστηκαν σε τρεις και το προσωπικό εργάζεται για την τελειοποίησή τους. «Είμαστε πολύ κοντά και η απόφαση θα ληφθεί σύντομα», δήλωσε μία από τις πηγές που επικαλείται το Reuters και προσέθεσε ότι «ο τελικός σχεδιασμός θα πλήξει τις τράπεζες και αυτή είναι σε μεγάλο βαθμό η πρόθεσή μας».

Όλες οι πηγές δήλωσαν ότι η απόφαση θα μπορούσε να ληφθεί στη συνεδρίαση πολιτικής της 27ης Οκτωβρίου, διότι δεν υπάρχει μεγάλο όφελος από την αναμονή. Ο αντίκτυπος της κίνησης θα ήταν αξίας περίπου 30 έως 40 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως, δήλωσε μία από τις πηγές, ενώ μία δεύτερη πηγή δήλωσε ότι ο αντίκτυπος θα μπορούσε να είναι πολύ μεγαλύτερος εάν τα επιτόκια αυξηθούν όπως αναμένουν τώρα οι αγορές. Εκπρόσωπος της ΕΚΤ αρνήθηκε να σχολιάσει.

Ο επικεφαλής της γαλλικής κεντρικής τράπεζας, Φ. Βιλερουά, ο οποίος έχει ταχθεί εδώ και καιρό υπέρ της αλλαγής των όρων των δανείων, δήλωσε νωρίτερα αυτή την εβδομάδα ότι η ΕΚΤ θα πρέπει να αποφύγει "ακούσια κίνητρα" για την καθυστέρηση της αποπληρωμής των κεφαλαίων αυτών. Το πρόβλημα είναι ότι το επιτόκιο καταθέσεων 0,75% της ΕΚΤ θα αυξηθεί περαιτέρω, πιθανότατα κοντά στο 2% μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους, και ενδεχομένως υψηλότερα το 2023, αφήνοντας την κεντρική τράπεζα με ένα τεράστιο δυνητικό κόστος τόκων.

Από τις τρεις εναπομείνασες επιλογές, η απλούστερη θα ήταν να αλλάξουν μονομερώς οι όροι των TLTROs, ώστε τα μετρητά που είναι παρκαρισμένα στην ΕΚΤ να μην ανταμείβονται με το επιτόκιο καταθέσεων. Το πλεονέκτημα είναι ότι όλες οι τράπεζες επηρεάζονται με τον ίδιο τρόπο και η ΕΚΤ δεν θα κατηγορούνταν για «ευνοϊκούς όρους προς κάποιες τράπεζες». Αλλά αυτή η επιλογή είναι πιθανό να εγείρει νομικά εμπόδια, με τις τράπεζες να καταθέτουν ενδεχομένως αγωγές.

Μια άλλη επιλογή θα ήταν τα μετρητά από τα TLTROs να αντιμετωπίζονται με παρόμοιους όρους με τα ελάχιστα αποθεματικά που διατηρούν οι εμπορικές τράπεζες στην ΕΚΤ. Τα αποθεματικά αυτά αμείβονται τώρα με 0,5%, δηλαδή με επιτόκιο χαμηλότερο από το επιτόκιο καταθέσεων της ΕΚΤ. Μια τρίτη επιλογή θα ήταν να δημιουργηθεί ένα είδος κλιμάκωσης που θα επέτρεπε στις τράπεζες να απολαμβάνουν ευνοϊκότερο επιτόκιο μέχρι ένα ορισμένο όριο, μετά το οποίο θα ίσχυε χαμηλότερο επιτόκιο.

Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής υποστηρίζουν ότι είναι πολιτικά απαράδεκτο οι τράπεζες να κερδίζουν ένα τέτοιο έκτακτο εισόδημα, ενώ η οικονομία βρίσκεται σε ύφεση και οι απλοί άνθρωποι υποφέρουν. Είπαν επίσης ότι αυτού του είδους η διευκόλυνση δεν συνάδει με την πολιτική των επιτοκίων, η οποία αυστηροποιείται.

Η καταβολή τόκων για αυτά τα πλεονάζοντα αποθεματικά εξαντλεί τα κέρδη των κεντρικών τραπεζών, περιορίζοντας την ικανότητά τους να καταβάλλουν μετρητά στους εθνικούς προϋπολογισμούς και στερώντας από το κράτος ζωτικά έσοδα. Αυτό ενέχει τον κίνδυνο να ασκηθεί πολιτική πίεση στις κεντρικές τράπεζες σε όλη τη ζώνη του ευρώ. Σε ακραίες περιπτώσεις, οι κεντρικές τράπεζες θα μπορούσαν ακόμη και να εξαντλήσουν το δικό τους κεφάλαιο, αναγκάζοντας ενδεχομένως τις κυβερνήσεις να ανακεφαλαιοποιήσουν τους δανειστές.

Google news logo Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Claudia Buch, SSM, ECB
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

SSM: Οι τράπεζες να αξιοποιήσουν τα κέρδη για να «χτίσουν» αποθεματικά

Αβεβαιότητα και κινδύνους διαπιστώνει η επικεφαλής του Εποπτικού Μηχανισμού, Κλαούντια Μπουχ και προτρέπει τις τράπεζες να αξιοποιήσουν τα κέρδη από τα υψηλά επιτόκια για να ενισχύσουν τα κεφάλαιά τους.