Την ώρα που στην Ελλάδα διεξάγεται η μεγάλη πολυεθνική αεροπορική άσκηση ΗΝΙΟΧΟΣ με τη συμμετοχή αεροσκαφών από δέκα χώρες, αρχίζει η αντίστροφη μέτρηση για την υπογραφή της σύμβασης προμήθειας των αεροσκαφών 5ης γενιάς F-35 από την Πολεμική Αεροπορία.
Πρόκειται ίσως για το μεγαλύτερο βήμα της Ελλάδας για την ενίσχυση της αποτρεπτικής της ικανότητας, την αναβάθμιση των αμυντικών δυνατοτήτων της αλλά και εμβάθυνσης των σχέσεων της χώρας μας με τις ΗΠΑ. Έστω και καθυστερημένα, η Ελλάδα θα μπει επιτέλους στο κλαμπ των χωρών του ΝΑΤΟ, που θα έχουν στη φαρέτρα τους το game changer μαχητικό πέμπτης γενιάς.
Μάλιστα η φετινή άσκηση ΗΝΙΟΧΟΣ είχε και έναν ιδιαίτερο συμβολισμό, καθώς η βάση της Ανδραβίδας που πραγματοποιήθηκε η άσκηση θα φιλοξενεί στο μέλλον τα stealth μαχητικά. Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά για τα F-35 ο αρχηγός του Γενικού Επιτελείου Αεροπορίας, Αντιπτέραρχος Δημοσθένης Γρηγοριάδης, επιδίωξη είναι να κινηθούν τα πράγματα γρήγορα, εκτιμώντας πως η σχετική LOA θα υπογραφεί το καλοκαίρι και προσθέτοντας πως ήδη έχουν υποβληθεί οι απαιτήσεις για τις αλλαγές που πρέπει να γίνουν στη βάση της Ανδραβίδας, η οποία θα φιλοξενήσει τα αεροσκάφη.
Ειδικότερα, ανέφερε για την Ανδραβίδα πως «θα πρέπει να γίνει ένα καινούριο αεροδρόμιο, με καινούριους διαδρόμους» και εγκαταστάσεις με βάση τις προδιαγραφές που έχουν δοθεί από τις ΗΠΑ. «Εμείς θέλουμε πριν έρθουν τα αεροσκάφη να είναι όλα έτοιμα» είπε χαρακτηριστικά.
Ως προς το χρονικό πλαίσιο για την άφιξη των μαχητικών 5ης γενιάς στην Ανδραβίδα, είπε πως εφόσον τηρείται το χρονοδιάγραμμα, η παραλαβή των πρώτων ελληνικών F-35 στην Αμερική αναμένεται το 2028 και εκεί θα εκπαιδευτούν γύρω στους 16 χειριστές, εκ των οποίων 6 εκπαιδευτές. Σε αυτό το πλαίσιο, εκτίμησε πως, αν όχι το 2029, το 2030 θα καταφθάσουν τα πρώτα F-35 στην Ανδραβίδα.
Σχετικά με τα όπλα των F-35, ο Αρχηγός ΓΕΑ διαβεβαίωσε πως «εμείς θα πάρουμε τα καλύτερα όπλα που υπάρχουν, που θα αποδεσμευτούν σύμφωνα με τις δεσμεύσεις των συμμάχων μας σύντομα...θα έχει ό,τι καλύτερο υπάρχει».
Η υπογραφή της σύμβασης και η χρόνος
Την εβδομάδα που πέρασε, έφτασε στη Γενική Διεύθυνση Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων και η επιστολή αποδοχής (LOA) του ελληνικού αιτήματος για την προμήθεια F-35. Με την άφιξη της επιστολής άρχισε ήδη ο χρόνος να μετρά αντίστροφα και οι 60 ημέρες για την υπογραφή των σχετικών συμβάσεων θα περάσει πολύ γρήγορα. Σύμφωνα με πληροφορίες η διακρατική συμφωνία (FMS), καλώς εχόντων των πραγμάτων, μπορεί να ολοκληρωθεί ακόμα και πριν τις ευρωεκλογές, καθώς η ισχύς της LOA είναι μέχρι και τις 9 Ιουνίου.
Ένα από τα θέματα των διαπραγματεύσεων είναι τα προγράμματα ασφάλειας εφοδιασμού και πληροφοριών SSI (Security of Supply and Information) – η μετεξέλιξη των παλιών αντισταθμιστικών - συνολικού εκτιμώμενου επιπλέον κόστους 600 - 800 εκατ. δολαρίων, τα οποία και η Ελλάδα έχει απορρίψει και δεν περιλαμβάνονται στη LOA.
Η εν λόγω συμφωνία αφορούσε το πρόγραμμα κατασκευής των αναγκαίων υποδομών που απαιτούνται για την πλήρη επιχειρησιακή αξιοποίηση των αεροσκαφών F-35 και η διαφωνία είχε προκύψει για το αν θα πρέπει τα χρήματα να πληρωθούν στην κατασκευάστρια εταιρεία (Lockheed Martin) και να επιστρέψουν ως υποδομές στην Ελλάδα ή αν οι ελληνικές υπηρεσίες μπορούν να κατασκευάσουν τα συγκεκριμένα έργα αλλά με χαμηλότερο κόστος.
Οι υποστηρικτές της συμφωνίας χαρακτήριζαν τα SSI ως ζωτικής σημασίας τόσο για τη διαχρονική αξιοποίηση του μαχητικού ώστε να αξιοποιηθούν στο μέγιστο τα διαθέσιμα κονδύλια, όσο και για την ενίσχυση της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας. Ωστόσο, η Αθήνα αρνήθηκε τα SSI έτσι αυτή τη στιγμή το θέμα θα τεθεί υπό συζήτηση.
Μάλιστα ο ίδιος ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε πει πριν ακριβώς ένα χρόνο ότι αρνήθηκε τα SSI γιατί οι μόνοι που επωφελούνται είναι οι διάφοροι μεσάζοντες: «Ξαφνικά είδαμε μια πρόταση έξω από το ποσό της αμιγούς αγοράς. Υπάρχουν, λέει -η μετεξέλιξη ξέρετε των αντισταθμιστικών του παρελθόντος- άλλα 600 με 700 εκατομμύρια. Όχι, ευχαριστώ. Δεν ενδιαφέρομαι καθόλου. Δεν με ενδιαφέρει αυτό το πακέτο καθόλου. Θα αγοράσω το αεροπλάνο, ό,τι υποδομές είναι θα τις φτιάξουμε μόνοι μας και οι διάφοροι μεσάζοντες μπορούν να αναπολούν τα περασμένα μεγαλεία».
Όσον αφορά των αριθμό των αεροσκαφών που θα πάρει η Ελλάδα αναμένεται η εξειδίκευση της αγοράς και φυσικά της τελικής τιμής. Η αρχική αμερικανική προσφορά αναφέρεται σε 8,6 δισ. δολάρια για 40 αεροσκάφη. Αν τελικά προμηθευτούμε 20 σε πρώτη φάση, για να συγκροτηθεί μία μοίρα τότε το κόστος και με ένα βασικό πακέτο όπλων, πλησιάζει τα 4 δισ. ευρώ.
Σχετικά με τον τύπο του αεροσκάφους F-35 όπως είχε ξεκαθαρίσει πριν από ένα μήνα περίπου ο υπουργός Εθνικής Άμυνας Νίκος Δένδιας σε συνέντευξή του: «Ενδιαφερόμαστε για την εκδοχή "4", δηλαδή αυτήν που δεν έχει πετάξει ακόμη και που θα έχει θεραπεύσει όλες τις παιδικές ασθένειες. Το F-35 δεν είναι ένα μαχητικό απλώς, είναι μια πλατφόρμα και μας χρειάζεται αυτή η πλατφόρμα. Βεβαίως, δεν θα την πάρουμε αύριο το πρωί, πρέπει να περιμένουμε την εξέλιξή της. Αλλά χρειάζεται στην Ελλάδα».
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
