Η Ελλάδα εισέρχεται σε μια νέα εποχή, με την έρευνα και την καινοτομία να αποτελούν βασικούς μοχλούς οικονομικής ανάπτυξης και ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας. Όπως επισημαίνει ο υφυπουργός Ανάπτυξης, Σταύρος Καλαφάτης, σε άρθρο του στην εφημερίδα Το Παρόν της Κυριακής, η χώρα επενδύει στρατηγικά στη δημιουργία ενός νέου παραγωγικού μοντέλου, το οποίο αξιοποιεί το ανθρώπινο δυναμικό και τις τεχνολογικές δυνατότητες.
Σύμφωνα με τον υφυπουργό, η έμφαση δίνεται στην εξωστρέφεια, την επιχειρηματικότητα και τη δημιουργία καλά αμειβόμενων θέσεων εργασίας για νέους επιστήμονες. Υπογραμμίζει ότι η έρευνα αποκτά ουσιαστικό αντίκρισμα όταν μετατρέπεται σε καινοτόμες λύσεις που ενισχύουν την ανταγωνιστικότητα και την ευημερία των πολιτών.
Τα τελευταία χρόνια, όπως σημειώνει, αυξήθηκαν κατά 20% του ΑΕΠ οι συνολικές δαπάνες για έρευνα και καινοτομία, ενώ το επιστημονικό προσωπικό στα ερευνητικά κέντρα ενισχύθηκε κατά 40%. Δημιουργήθηκαν 20.000 νέες θέσεις εργασίας υψηλής εξειδίκευσης, συμβάλλοντας στην αντιστροφή του brain drain. Πάνω από 1.000 Έλληνες ερευνητές συγκαταλέγονται πλέον στο κορυφαίο 2% της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας.
Το υπουργείο Ανάπτυξης διαμορφώνει ένα νέο παραγωγικό μοντέλο με έμφαση στη γνώση, την καινοτομία και τη μείωση των περιφερειακών ανισοτήτων. Ο νέος Αναπτυξιακός Νόμος, που ενσωματώνει την καινοτομία ως βασικό άξονα, κινητοποιεί πόρους άνω των 4 δισ. ευρώ για τη διετία 2025-2026. Παράλληλα, θεσπίζεται πλαίσιο κινήτρων που προσελκύει επενδύσεις και ενισχύει τη συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.
Σημαντική πρωτοβουλία αποτελεί η δημιουργία 13 περιφερειακών κόμβων καινοτομίας, σε συνεργασία με τις περιφέρειες και τους τοπικούς φορείς, με στόχο τη διασύνδεση των τοπικών οικοσυστημάτων καινοτομίας με τα αναπτυξιακά προγράμματα.
Δράσεις και Στρατηγικές Συνεργασίες για Καινοτομία
Σε συνεργασία με το Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας (ΕΣΕΤΕΚ), προωθείται η δημιουργία ενός δυναμικού οικοσυστήματος καινοτομίας, που περιλαμβάνει:
• Το Εθνικό Μητρώο Νεοφυών Επιχειρήσεων "ELEVATE GREECE".
• Φοροαπαλλαγές για δαπάνες έρευνας και ανάπτυξης από 130% έως 315%.
• Ενίσχυση ερευνητικών υποδομών με πάνω από 370 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης.
• Νομοθεσία για τη δημιουργία spin-off εταιρειών.
• Κέντρα Ικανοτήτων, Γραφεία Μεταφοράς Τεχνολογίας και κίνητρα για επενδυτικούς αγγέλους.
• Συγχρηματοδότηση ερευνητικών προγραμμάτων όπως τα «Ερευνώ-Δημιουργώ-Καινοτομώ» και «Ερευνώ-Καινοτομώ».
• Πρόγραμμα «Golden Visa» για επενδύσεις τουλάχιστον 250.000 ευρώ σε startups μέλη του Elevate Greece.
• Διασύνδεση ερευνητικών κέντρων μεταξύ τους και με επιχειρήσεις και Αυτοδιοίκηση, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το πρωτόκολλο συνεργασίας ΕΚΕΤΑ και ΝΟΗΣΙΣ στη Θεσσαλονίκη.
Έμφαση στις Νέες Τεχνολογίες και την Τεχνητή Νοημοσύνη
Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στις νέες τεχνολογίες και στην τεχνητή νοημοσύνη, που αποτελεί στρατηγικό εργαλείο για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας. Η Ελλάδα προχωρά στη δημιουργία ενός από τα επτά πρώτα εργοστάσια AI στην Ευρώπη, το AI "Pharos", ενώ ο υπερ-υπολογιστής "ΔΑΙΔΑΛΟΣ" ενισχύει τη θέση της χώρας στον παγκόσμιο χάρτη καινοτομίας.
Παράλληλα, αξιοποιούνται ευρωπαϊκά προγράμματα όπως τα «Ορίζων Ευρώπη» και «Ψηφιακή Ευρώπη» για την ψηφιακή μετάβαση, ενώ η χώρα συμμετέχει σε έργα όπως το "ΘΩΡΑΞ" για την άμυνα και το "ΗΡΩΝ" για τη ρομποτική. Καθοριστικής σημασίας είναι η πρόσφατη στρατηγική συνεργασία του υπουργείου Ανάπτυξης με την OpenAI, με στόχο την επιτάχυνση της καινοτομίας στο οικοσύστημα νεοφυών επιχειρήσεων.
Η Ελλάδα δεν ακολουθεί απλώς τις εξελίξεις, αλλά τις διαμορφώνει, αξιοποιώντας το ανθρώπινο δυναμικό, τις υποδομές και τη στρατηγική βούληση. Φιλοδοξεί να διαδραματίσει διακριτό ρόλο ως κόμβος έρευνας, καινοτομίας και νέων τεχνολογιών στη Νοτιοανατολική Ευρώπη, κάνοντας την καινοτομία καθημερινή πραγματικότητα.