Σημαντική προστασία από τις κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις προσφέρει το κράνος στα χειμερινά αθλήματα, όπως το σκι, μειώνοντας τον κίνδυνο τραυματισμού έως και κατά 60%. Σύμφωνα με στοιχεία από τις ΗΠΑ, ετησίως καταγράφονται περίπου 23.500 σχετικοί τραυματισμοί, με το ένα τρίτο να αφορά παιδιά.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι η πλειονότητα των ατυχημάτων συμβαίνει στις μπλε πίστες και όχι σε αυτές των αρχαρίων.
Όπως επισημαίνει ο Δρ Αντώνιος Αγγουλές, Ορθοπαιδικός Χειρουργός και Διδάκτωρ Ιατρικής Αθήνας, τα περισσότερα ατυχήματα στο σκι προκύπτουν από πτώσεις ή συγκρούσεις με αντικείμενα εντός της πίστας. Οι συνηθέστερες είναι οι εγκεφαλικές διασείσεις, οι οποίες μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρές βλάβες ή ακόμη και θανάτους.
Η άμεση ιατρική βοήθεια είναι απαραίτητη εάν μετά από πτώση εμφανιστούν συμπτώματα όπως θόλωση όρασης, ζάλη, σύγχυση, έμετος ή οίδημα στο κεφάλι.
Περίπου 200 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως ασχολούνται με το σκι, είτε ως άθληση είτε ως ψυχαγωγία. Οι τραυματισμοί είναι πιο συχνοί στους άνδρες και σε νεαρά άτομα ηλικίας 25-35 ετών, αλλά παρατηρείται αύξηση και σε μεγαλύτερες ηλικίες λόγω της διεύρυνσης της βάσης αθλούμενων.
Οι περισσότεροι τραυματισμοί δεν είναι σοβαροί, ωστόσο κάποιοι μπορεί να έχουν σημαντικές συνέπειες.
Εκτός από τις κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, οι αθλητές κινδυνεύουν και από άλλους τραυματισμούς, όπως διαστρέμματα, μυϊκές θλάσεις, συνδεσμικές κακώσεις, καθώς και σοβαρότερα περιστατικά όπως κατάγματα κάτω άκρων ή σπονδυλικής στήλης.
Οι τραυματισμοί στα γόνατα αποτελούν περίπου το 50% των περιπτώσεων στο σκι. Κακώσεις συνδέσμων, όπως του πρόσθιου χιαστού και των πλαγίων, είναι ιδιαίτερα συχνές, με τις γυναίκες να εμφανίζουν μεγαλύτερη συχνότητα στο συγκεκριμένο τραυματισμό.
Η αποφυγή τραυματισμών μπορεί να επιτευχθεί με προσοχή στις κινήσεις μετά από πτώση, διατήρηση ισορροπίας και αποφυγή καθίσματος κατά την απώλεια ελέγχου. Συχνά προβλήματα αποτελούν επίσης οι τραυματισμοί μηνίσκου, τα κατάγματα και τα εξαρθρήματα επιγονατίδας, καθώς και τα κατάγματα μηριαίου και κνήμης.
Πρόληψη τραυματισμών στο σκι: Εξοπλισμός και συμπεριφορά
Η πρόληψη των τραυματισμών βασίζεται σε πολλούς παράγοντες. Ο σωστός εξοπλισμός, προσαρμοσμένος στη σωματική διάπλαση και τις διεθνείς προδιαγραφές, είναι κρίσιμης σημασίας.
Είτε νοικιασμένος είτε ατομικός, ο εξοπλισμός πρέπει να επιθεωρείται τακτικά από ειδικούς και να μην δανείζεται σε τρίτους, καθώς αυτό αυξάνει τον κίνδυνο ατυχήματος.
Η χρήση προστατευτικού κράνους θεωρείται απαραίτητη, όπως και τα ειδικά γυαλιά και τα προστατευτικά καρπού. Σημαντική είναι η σωστή ρύθμιση και συντήρηση των δεστρών.
Η καλή φυσική κατάσταση, η προθέρμανση πριν την άσκηση και η ενδυνάμωση των τετρακεφάλων συμβάλλουν στη μείωση των τραυματισμών, ειδικά όσον αφορά τον πρόσθιο χιαστό σύνδεσμο.
Το κατάλληλο ντύσιμο προστατεύει από τις κλιματολογικές συνθήκες, χωρίς να απαιτείται βαριά ένδυση. Αποφυγή επικίνδυνης συμπεριφοράς, όπως η άθληση όταν υπάρχει κόπωση ή ακατάλληλη φυσική κατάσταση, παραμένει καθοριστική.
Η δυσκολία της πίστας πρέπει να αντιστοιχεί στο επίπεδο του αθλούμενου, ενώ η άσκηση πρέπει να γίνεται σε ασφαλείς και καθαρές πίστες.
Η κατανάλωση αλκοόλ πριν το σκι ή η άθληση αμέσως μετά το φαγητό πρέπει να αποφεύγονται, ενώ η επαρκής ενυδάτωση είναι σημαντική.
Οι λιγότερο έμπειροι και τα παιδιά πρέπει να ασκούνται υπό επίβλεψη και ποτέ μόνοι, ώστε να διασφαλίζεται η άμεση αντιμετώπιση πιθανού τραυματισμού.