Νέα δεδομένα στις ευρωπαϊκές αγορές και στο ΧΑ δημιουργεί το σκηνικό δραματικής όξυνσης της αντιπαράθεσης ΗΠΑ - Ευρωπαϊκής Ένωσης για το εμπόριο, που έστησε χθες ο Ντόναλντ Τραμπ. Βραχυπρόθεσμα, το μόνο βέβαιο είναι ότι οι τελευταίες συνεδριάσεις του Μαΐου στην Ευρώπη και στο Χρηματιστήριο Αθηνών θα χαρακτηρισθούν από έντονη μεταβλητότητα, καθώς ο Τραμπ έθεσε νέο ορόσημο επιβολής βαρύτατων δασμών στις εισαγωγές από την Ευρώπη, την 1η Ιουνίου.
Αν και τίποτα πλέον από όσο κάνει ο Τραμπ δεν εκπλήσσει εντελώς τους επενδυτές, μετά το σοκ που είχε προκαλέσει στις 2 Απριλίου και όσα έχουν ακολουθήσει, γεγονός είναι ότι η χθεσινή μεταστροφή του Αμερικανού προέδρου, ακόμη και αν αποτελεί ακόμη μια διαπραγματευτική μπλόφα, έχει αλλάξει το πλαίσιο εντός του οποίου κινούνταν μέχρι χθες τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια, τα οποία θα πρέπει να σημειωθεί ότι κρατούν αρκετά κέρδη από την αρχή του έτους (6,75% για τον δείκτη Stoxx 600).
Μέχρι χθες, οι αγορές περίμεναν ότι θα ίσχυε η προηγούμενη εξαγγελία Τραμπ για «πάγωμα» των δασμών για 90 ημέρες, δηλαδή μέχρι τις αρχές Ιουλίου, ώστε να δινόταν χρόνος για μια διαπραγμάτευση με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επιπλέον, ο συντελεστής των λεγόμενων «αμοιβαίων» δασμών του Τραμπ για τα ευρωπαϊκά εμπορεύματα είχε καθορισθεί σε ποσοστό 30%.
Με τις χθεσινές του ανακοινώσεις, όμως, ο Τραμπ έφερε πολύ νωρίτερα την απειλή επιβολής δασμών και πολύ βαρύτερων από το αρχικά ανακοινωθέν ποσοστό. Άφησε να εννοηθεί ότι με την Ευρώπη δεν υπάρχουν πολλά περιθώρια για εμπορική συμφωνία και ανήγγειλε ότι θα επιβάλει από την 1η Ιουνίου δασμούς με τιμωρητικό συντελεστή 50%.
Αυτή ήταν η αντίδραση του Τραμπ στην πρόταση που έστειλε η Κομισιόν στην Ουάσιγκτον για ένα πλαίσιο εμπορικής συμφωνίας, το οποίο ο Αμερικανός πρόεδρος απέρριψε ως βάση για διαπραγματεύσεις. Ευρωπαϊκές πηγές ανέφεραν ότι οι Αμερικανοί νωρίτερα είχαν διατυπώσει παράλογες απαιτήσεις στις πρώτες συζητήσεις και πλέον φαίνεται ότι θα είναι πολύ δύσκολο να βρεθεί κοινός τόπος μεταξύ των δύο πλευρών και μάλιστα στις λίγες ημέρες που απομένουν ως την 1η Ιουνίου.
Όπως αποκάλυψε το Bloomberg, η ΕΕ, σε μια προσπάθεια να αρχίσει επίσημες διαπραγματεύσεις, απέστειλε στον Λευκό Οίκο ένα πλαίσιο που περιλάμβανε αμοιβαία κατάργηση δασμών σε βιομηχανικά αγαθά, ενίσχυση της πρόσβασης στις αγορές της Ευρώπης για ορισμένα αμερικανικά αγροτικά προϊόντα, καθώς και συνεργασία σε στρατηγικούς τομείς.
Η πρόταση της ΕΕ κάλυπτε δασμολογικά και μη δασμολογικά εμπόδια, ενίσχυση της οικονομικής ασφάλειας, αμοιβαίες επενδύσεις και στρατηγικές αγορές, καθώς και συνεργασία σε παγκόσμιες προκλήσεις. Η ΕΕ πρότεινε τη συνεργασία στην κατασκευή πλοίων, στις υποδομές λιμανιών, και τη δημιουργία μιας ενεργειακής εταιρικής σχέσης ΗΠΑ-ΕΕ που θα περιλαμβάνει φυσικό αέριο, πυρηνική ενέργεια και πετρέλαιο.
Τα σενάρια και οι αγορές της Ευρώπης
Εφόσον αυτή η πρόταση απορρίφθηκε από τον Τραμπ ως σημείο εκκίνησης των συζητήσεων, οι αγορές θα πρέπει να υπολογίζουν βραχυπρόθεσμα όλα τα πιθανά σενάρια. Το βασικό σενάριο, βεβαίως, είναι αυτό του αδιεξόδου στις συνομιλίες και της επιβολής δασμών 50% από την 1η Ιουνίου, στους οποίους η Ευρώπη θα απαντήσει με τα δικά της αντίποινα δασμών, οπότε θα αρχίσει μια περίοδος ανοικτής σύγκρουσης μέχρι να φανεί ποια από τις δύο πλευρές θα υποχωρήσει πρώτη για να ανοίξει τον δρόμο σε διαπραγμάτευση.
Το καλό σενάριο, βεβαίως, με βάση όσα έχει δείξει ως τώρα ο Τραμπ, θα ήταν μια ακόμη θεαματική μεταστροφή του Αμερικανού προέδρου, με αφορμή κάποια παραχώρηση εκ μέρους των Ευρωπαίων, που θα του επέτρεπε να «παγώσει» ξανά την επιβολή των τιμωρητικών δασμών για να αφήσει περιθώρια διαπραγμάτευσης.
Στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια, όπως βεβαίως και στο Χρηματιστήριο Αθηνών, που φέτος έχει μεγάλη υπεραπόδοση έναντι των ευρωπαϊκών, η κλιμάκωση της εμπορικής αντιπαράθεσης με τις ΗΠΑ φέρνει μια νέα περίοδο αβεβαιότητας και μεταβλητότητας. Πρέπει να σημειωθεί, πάντως, ότι οι επενδυτές έχουν μάθει πλέον να ζουν με τον Τραμπ. Αν και οι ευρωπαϊκοί δείκτες σημείωσαν μεγάλη πτώση χθες -και κυρίως οι δείκτες στην ηπειρωτική Ευρώπη, αφού το Ηνωμένο Βασίλειο έχει κλείσει εμπορική συμφωνία με τις ΗΠΑ-, μεγάλο μέρος των αρχικών απωλειών μετά τις ανακοινώσεις Τραμπ ανακτήθηκε, καθώς αποφεύχθηκαν τα φαινόμενα πανικού.
Στη χθεσινή συνεδρίαση, οι δείκτες σε Γαλλία και Γερμανία έχασαν περίπου 1,5%, ενώ ο Stoxx 600, που περιλαμβάνει και μετοχές του Λονδίνου, υποχώρησε λιγότερο (-0,93%). Ο ευρύς ευρωπαϊκός δείκτης, Stoxx 600, κρατάει κέρδη 6,75% από την αρχή του έτους, ενώ ο Stoxx 50, που περιλαμβάνει τα 50 κορυφαία blue chips της ευρωζώνης κρατάει κέρδη 8,3% και χθες είχε μεγαλύτερη πτώση, κατά 1,8%.
Αναλυτής τόνιζε στο Reuters ότι «αυτή η τελευταία κίνηση (σ.σ.: του Τραμπ) απειλεί μια πλήρη κλιμάκωση του παγκόσμιου εμπορικού πολέμου. Οι ευρωπαϊκές αγορές θα υποφέρουν, αναιρώντας μέρος της ισχυρής δυναμικής που έχουμε δει τους τελευταίους μήνες. Το τι θα συμβεί στη συνέχεια είναι άγνωστο, αλλά είναι απίθανο η ΕΕ απλώς να υποχωρήσει μετά από αυτή την εξέλιξη».
Η αντίδραση του ΧΑ
Στην Αθήνα, η νέα «επίθεση» Τραμπ βρήκε την αγορά σε φάση ευφορίας, καθώς, με αιχμή τις τραπεζικές μετοχές αλλά και αρκετά σημαντικά blue chips, ο Γενικός Δείκτης δοκίμαζε συνεχώς νέα υψηλά 15ετίας, έχοντας «αναρριχηθεί» την Τετάρτη ως τις 1.835 μονάδες. Χθες, έφθασε να χάνει 2,80% μετά τις ανακοινώσεις Τραμπ, υποχωρώντας και κάτω από τις 1.800 μονάδες, αλλά η αγορά έδειξε χαρακτήρα και ανέκτησε μεγάλο μέρος των απωλειών, για να κλείσει στις 1.802,34 μονάδες, με πτώση 1,42%.
Το ΧΑ εξακολουθεί να κρατά κέρδη πολύ μεγαλύτερα από τα αντίστοιχα των ευρωπαϊκών δεικτών, που φθάνουν το 22,64% από την αρχή του έτους. Παρότι αυτή η εβδομάδα τελικά ήταν πτωτική (απώλειες -0,10%) λόγω της χθεσινής πτώσης, τα κέρδη του Δείκτη για τον Μάιο υπερβαίνουν το 6%.
Παρότι η εκδήλωση νέων πιέσεων στην αγορά, λόγω των διεθνών εξελίξεων, είναι το πιθανότερο σενάριο βραχυπρόθεσμα, αναλυτές σημειώνουν ότι το Χρηματιστήριο Αθηνών έχει στοιχεία που δείχνουν ότι έχει ανθεκτικότητα και ωριμότητα.
Όπως τονίζει ο Μάνος Χατζηδάκης της Beta, μέχρι στιγμής το 2025 εξελίσσεται σε μια από τις καλύτερες χρονιές για το Ελληνικό Χρηματιστήριο, ανάλογη με αυτή που η αγορά/ βίωσε το 2019. Συνεχή υψηλά, σερί θετικών αποδόσεων, υποστηρικτικά νέα, θετική εικόνα κερδοφορίας, ένταση σε συναλλαγές και αύξηση στο πλήθος των ενεργών κωδικών συνθέτουν ένα σκηνικό που δημιουργεί προϋποθέσεις ανανέωσης της αισιοδοξίας και της εμπιστοσύνης της επενδυτικής κοινότητας.
Όλα αυτά συμβαίνουν σε ένα όχι και τόσο ασφαλές ή προβλέψιμο διεθνές περιβάλλον. Κάθε άλλο. Με την αγορά της Αμερικής να κινείται σε αρνητικό πρόσημο από την αρχή του έτους, το +25% του Γενικού Δείκτη πριν κλείσει το πεντάμηνο και τα ισχυρά κέρδη που καταγράφονται σε όλο το φάσμα των κεφαλαιοποιήσεων δίνουν την εντύπωση ότι η φυσιογνωμία της αγοράς έχει αλλάξει για τα καλά, ενδεχομένως ο χαρακτηρισμός της ως «ώριμη» αργότερα μέσα στην χρονιά να αποτελεί μια τυπική επιβεβαίωση των όσων έχουν συμβεί ως τώρα με εμφατικό τρόπο.
Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι η αγορά έχει χάσει την επαφή της με το εξωτερικό. Οι συγκριτικές αποτιμήσεις αποτελούν ένα δυνητικό όριο στην άνοδο των μετοχών και δεδομένης της αυξημένης συμμετοχής θεσμικών κεφαλαίων πιθανόν η στασιμότητα που παρατηρείται σε ομάδες μετοχών να οφείλεται σε αυτόν τον παράγοντα. Το γεγονός αυτό δημιουργεί συνθήκες ανακύκλωσης (rotation) του ενδιαφέροντος καθώς οι επενδυτές αναζητούν εταιρίες που δικαιολογούν μεγαλύτερο περιθώριο ή δεν έχουν ακολουθήσει το ράλι της αγοράς.
Κύριος φορέας νευρικότητας των αγορών παραμένει η στάση της Αμερικής σε θέματα διακρατικών εμπορικών σχέσεων αφού ακόμα και οι γεωπολιτικές εντάσεις και δη σε πολεμικά μέτωπα δείχνουν να βρίσκονται σε διαχειρίσιμο επίπεδο από τους επενδυτές. Η στάση των αγορών μέχρι τώρα δείχνει ότι οι ενέργειες που έχουν σαν στόχο την ανάκτηση της εμπιστοσύνης και την αποκλιμάκωση των επιτοκίων δεν έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα με ότι αυτό συνεπάγεται για τις σπασμωδικές κινήσεις αμφίβολου αποτελέσματος που ακολουθούν κάθε αύξηση του κόστους δανεισμού του αμερικανικού χρέους.
Αυτός είναι ο νούμερο ένα κίνδυνος των αγορών και η αβεβαιότητα δεν αφορά μόνο το ύψος και το κόστος του χρέους αλλά και την ασαφή χρονική διευθέτηση του. Και από ότι φαίνεται η διαδικασία μέχρι την συμφωνία τουλάχιστον στο θέμα των δασμών έχει ακόμα δρόμο, διατηρώντας ανοιχτά πολλά και σημαντικά οικονομικά μέτωπα.
Καλή η τεχνική εικόνα
Τεχνικά, σημειώνει ο κ. Χατζηδάκης, ο Γενικός Δείκτης διαπραγματεύονταν μετά την άνοδο της Δευτέρας σε υπερτιμημένες ζώνες με τη μεταβλητότητα να αυξάνεται στη συνεδρίαση της Παρασκευής. Τα ισχυρά κέρδη των 6 συνεχόμενων θετικών εβδομάδων και η κόπωση της δυναμικής έφεραν μια φυσιολογική διόρθωση τιμών στην τελευταία συνεδρίαση της εβδομάδας η οποία αποφόρτισε τους ταλαντωτές χωρίς να διαταράξει ευαίσθητες τεχνικές ζώνες.
Τα κομβικά σημεία μεταβολής της βραχυπρόθεσμης τάσης βρίσκονται στις 1.720 μονάδες και ακόμα και μετά την διόρθωση της Παρασκευής η εικόνα δεν έχει αλλάξει καθώς ο Γενικός Δείκτης έχει ικανή απόσταση ασφαλείας από το εν λόγω επίπεδο. Η αύξηση ωστόσο της μεταβλητότητας είναι ένα χαρακτηριστικό που χρήζει παρακολούθησης καθώς είναι φαινόμενο που η διατήρηση του συνοδεύει αλλαγές τάσης.
Πρώτη ζώνη στήριξης είναι οι 1752 μονάδες με διαγραμματική εκκρεμότητα το ανοδικό χάσμα τιμών μεταξύ 1752 και 1761 μονάδων. Σε αυτό το επίπεδο ενδεχομένως να ενεργοποιηθούν κάποια βραχυπρόθεσμα αντανακλαστικά αντίδρασης τα οποία θα
αξιολογηθούν για το αν ολοκληρώθηκε το πέρας της διόρθωσης.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
