Δεκάδες ηγέτες κρατών συγκεντρώνονται σήμερα στην πόλη Μπελέμ της Βραζιλίας, ενόψει της ετήσιας διάσκεψης του ΟΗΕ για το Κλίμα που ξεκινά την επόμενη εβδομάδα. Η συνάντηση πραγματοποιείται σε μια κρίσιμη συγκυρία για την παγκόσμια προστασία του περιβάλλοντος, με τις διεθνείς εντάσεις και τη στάση των ΗΠΑ να δημιουργούν προκλήσεις στη διαμόρφωση κοινής γραμμής.
Περίπου πενήντα αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων αποδέχθηκαν την πρόσκληση του προέδρου της Βραζιλίας, Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα, να βρεθούν στη Μπελέμ, λίγες ημέρες πριν από την έναρξη της 30ής Διάσκεψης του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή (COP30), που θα πραγματοποιηθεί από τις 10 έως τις 21 Νοεμβρίου.
Από τη λίστα των συμμετεχόντων απουσιάζουν οι ηγέτες τεσσάρων εκ των πέντε μεγαλύτερων ρυπαντών του πλανήτη – Κίνα, Ηνωμένες Πολιτείες, Ινδία και Ρωσία. Ωστόσο, η απουσία των ΗΠΑ, που δεν θα στείλουν ούτε αντιπροσωπεία, διαφοροποιεί τη δυναμική των συνομιλιών.
Η επιλογή της Μπελέμ ως τόπος διεξαγωγής της συνόδου προκάλεσε συζητήσεις λόγω των περιορισμένων υποδομών της πόλης, γεγονός που αύξησε το κόστος μετακίνησης για μικρότερες αντιπροσωπείες και ΜΚΟ. Η Βραζιλία αναζήτησε χρηματοδότηση για τη φιλοξενία εκπροσώπων από φτωχότερες χώρες σε ναυλωμένα κρουαζιερόπλοια.
Η πόλη, με πληθυσμό περίπου 1,4 εκατομμυρίων κατοίκων, φιλοξενεί για πρώτη φορά μια τόσο μεγάλη διεθνή εκδήλωση, με σημαντικές επενδύσεις σε ανακαινίσεις και νέες υποδομές.
Σύμφωνα με τη βραζιλιάνικη προεδρία, στόχος της συνάντησης είναι η ενίσχυση της διεθνούς συνεργασίας μια δεκαετία μετά τη συμφωνία του Παρισιού, ενώ ο ΟΗΕ αναγνωρίζει ότι η άνοδος της θερμοκρασίας αναμένεται να υπερβεί τον στόχο του 1,5°C.
Η Βραζιλία δεν αναμένεται να επιδιώξει νέες εμβληματικές αποφάσεις στη Μπελέμ, αλλά επικεντρώνεται στην υλοποίηση συγκεκριμένων δεσμεύσεων, όπως η ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και η τήρηση προηγούμενων συμφωνιών.
Όπως δήλωσε ο Λούλα σε συνέντευξή του σε διεθνή μέσα, “Αρκετά με τα λόγια, ήρθε η ώρα να εφαρμόσουμε όσα έχουμε συμφωνήσει”.
Η Βραζιλία πρόκειται να παρουσιάσει ένα νέο ταμείο προστασίας δασών, καθώς και δεσμεύσεις για τετραπλασιασμό της παραγωγής βιώσιμων καυσίμων. Παράλληλα, αρκετές χώρες εξετάζουν την επέκταση των δεσμεύσεών τους για τη μείωση των εκπομπών μεθανίου.
Ο πρώην δήμαρχος της Νέας Υόρκης και δισεκατομμυριούχος, Μάικλ Μπλούμπεργκ, ανακοίνωσε επένδυση ύψους 100 εκατ. δολαρίων για την ενίσχυση της παρακολούθησης μεθανίου μέσω παγκόσμιου δικτύου δορυφόρων.
Παρά τη συμμετοχή 170 χωρών στη COP30, οι ΗΠΑ, δεύτερος μεγαλύτερος ρυπαντής παγκοσμίως, δεν θα έχουν επίσημη παρουσία. Αυτό, σύμφωνα με αναλυτές, ενδέχεται να επιτρέψει μια περισσότερο πολυμερή συζήτηση χωρίς την επιρροή της Ουάσινγκτον, η οποία στο παρελθόν έχει καθυστερήσει σημαντικές διεθνείς αποφάσεις για το κλίμα.
Ο Πέδρο Αμπραμόβαι, αντιπρόεδρος προγραμμάτων στα Ιδρύματα Ανοικτής Κοινωνίας, επισημαίνει ότι ο πρόεδρος Λούλα διατηρεί ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας με ηγέτες από Κίνα, Αφρική, Νοτιοανατολική Ασία και Ευρώπη. Στο πλαίσιο της συνόδου, ο Λούλα θα έχει συναντήσεις με τον πρωθυπουργό της Βρετανίας, Κιρ Στάρμερ, και τον Γάλλο πρόεδρο, Εμανουέλ Μακρόν, ενώ ήδη πραγματοποιήθηκαν επαφές με τον Κινέζο αντιπρόεδρο και αξιωματούχους από τη Φινλανδία και την ΕΕ.
Ένα σημαντικό μέρος των αναπτυσσόμενων χωρών εκφράζει δυσαρέσκεια για τη συμφωνία που επιτεύχθηκε στο Μπακού σχετικά με τη χρηματοδότηση της κλιματικής αλλαγής και ζητά επαναδιαπραγμάτευση. Όπως τονίζει διπλωμάτης από το Μαλάουι, “Δεν πρόκειται για φιλανθρωπία, είναι αναγκαιότητα”.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα Μικρά Νησιωτικά Αναπτυσσόμενα Κράτη (SIDS) εστιάζουν στη μείωση των εκπομπών μέσω του περιορισμού της χρήσης ορυκτών καυσίμων. Όπως σημειώνει εκπρόσωπος του αρχιπελάγους Παλάου, ορισμένες χώρες δεν θα μπορέσουν να επιβιώσουν αν η αύξηση της θερμοκρασίας ξεπεράσει τους 2°C.