Τράπεζες: Έρχεται τριετία ισχυρής ανάπτυξης με 35 δισ. «καθαρά» νέα δάνεια

Μια ισχυρή τριετία ανάπτυξης προβλέπουν για το 2025 – 2027 οι συστημικές τράπεζες προσβλέποντας σε ισχυρή πιστωτική επέκταση και τις χορηγήσεις «καθαρών» νέων δανείων, δηλαδή νέα δάνεια μείον αποπληρωμές υφισταμένων δανείων, να ξεπερνούν τα 35 δισ. ευρώ στην 3ετία.

Σύμφωνα με τα business plans των συστημικών τραπεζών –Eurobank, Εθνική Τράπεζα, Piraeus και Alpha Bank- την εφετινή χρονιά τα χαρτοφυλάκια των εξυπηρετούμενων δανείων των 4 τραπεζών θα ενισχυθούν περίπου κατά 11 δισ. ευρώ. 

Η αύξηση αυτή αντιστοιχεί σε ρυθμό πιστωτικής επέκτασης κοντά στο +9% μειωμένο έναντι του 2024 (+13,9%) ωστόσο πρόκειται για μια ιδιαίτερα υψηλή επίδοση η υψηλότερη στην Ευρώπη. 

Για το 2026 οι τράπεζες εκτιμούν ότι η καθαρή πιστωτική επέκταση θα προσεγγίζει τα 12 δισ. ευρώ ενώ το 2027 θα ξεπεράσει τα 12 δισ. ευρώ. 

Η ισχυρή ανάπτυξη των εργασιών των τραπεζών τροφοδοτείται από την ανοδική πορεία της εγχώριας οικονομίας, η οποία καταγράφει ρυθμούς ανάπτυξης σημαντικά υψηλότερους του μέσου όρου της ευρωζώνης. 

Οι τράπεζες προβλέπουν ρυθμό ανάπτυξης κοντά στο 2,3% για φέτος και το 2026 και κοντά στο 2% το 2027 με τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης να δίνουν σημαντική ώθηση σε μεγάλα επενδυτικά έργα.

Τα δάνεια προς επιχειρήσεις θα παραμείνουν η ατμομηχανή της πιστωτικής επέκτασης των τραπεζών ωστόσο οι διοικήσεις τω τραπεζών προσβλέπουν και σε σταδιακή ανάκαμψη των δανείων προς νοικοκυριά, τουτέστιν ανάκαμψη της στεγαστικής πίστης.

Επίσης, με εξαίρεση την Eurobank, που μετά την απόκτηση της Ελληνικής Τράπεζας στην Κύπρου διεύρυνε κατά πολύ το διεθνές της αποτύπωμα, η αύξηση των δανειακών χαρτοφυλακίων των τραπεζών θα προέλθει κυρίως από τις δραστηριότητες στην Ελλάδα. 

Ολοένα αυξανόμενη ωστόσο είναι και μια αθέατη διεθνή δραστηριότητα των εγχώριων τραπεζών μέσω της συμμετοχής τους σε διεθνή κοινοπρακτικά δάνεια (syndicated loans) μεγάλων επενδυτικών projects.

Η προοπτική ισχυρής ανάπτυξης των τραπεζών, η επίτευξη υψηλής κερδοφορίας και οι γενναιόδωρες διανομές μερισμάτων προς τους μετόχους αποτελούν μαγνήτη για τους ξένους επενδυτές. Το έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον, που έχει οδηγήσει σε μεγάλη αύξηση των τιμών των μετοχών των τραπεζών από την αρχή του έτους, αποτυπώθηκε και στο συνέδριο της Morgan Stanley που πραγματοποιήθηκε στο Λονδίνο την προηγούμενη εβδομάδα.

Τα επιτελεία των εγχώριων τραπεζών στο Λονδίνο αντιμετώπισαν το πιο θερμό κλίμα που έχουν συναντήσει εδώ και δεκαετίες, με εξαιρετικά μεγάλη συμμετοχή επενδυτών και αναλυτών στις παρουσιάσεις που πραγματοποιήθηκαν από τις εγχώριες τράπεζες.  

Πηγή: Τράπεζας της Ελλάδος - Οι ρυθμοί μετοαβολής προκύπτουν από τις μεταβολές των υπολοίπων διορθωμένες για τις διαγραφές δανείων, απομειώσεις αξίας χρεογράφων, συναλλαγματικές διαφορές και αναταξινομήσεις.

Ρεκόρ δανειοδοτήσεων το 2024

Αντίθετα στην γκρίνια και την κριτική που διατυπώνεται στις τράπεζες για χαμηλές χρηματοδοτήσεις οι δανειοδοτήσεις τρέχουν με εξαιρετικά υψηλούς ρυθμούς, επιδόσεις που έχουν προηγούμενο μόνο στη «χρυσή» δεκαετία του 2000.

Για το 2024 ο ρυθμός πιστωτικής επέκτασης στον ιδιωτικό τομέα ανήλθε στο +10% έναντι +8,9% το 2023 με τα δάνεια προς επιχειρήσεις να τρέχουν με θεαματικό ρυθμό με +15,9%.

Πρόκειται για τον υψηλότερο ρυθμό πιστωτικής επέκτασης μετά το 2008 που παραπέμπει στην προ κρίσεως εποχή όταν οι τράπεζες κατέγραφαν ισχυρότατους ρυθμούς πιστωτικής επέκτασης αποτέλεσμα της απελευθέρωσης του τραπεζικού κλάδου και της ένταξης της χώρας στο ευρώ, που οδήγησαν σε μεγάλη υποχώρηση των επιτοκίων.

Υπενθυμίζεται ότι τη δεκαετία του 2000 η χρηματοδότηση προς επιχειρήσεις «έτρεχε» με διψήφιο ποσοστό κοντά στο +15% ετησίως με κορύφωση το 2007 όταν τα δάνεια προς επιχειρήσεις ενισχύθηκαν κατά +20,1%.

Η γκρίνια για νοικοκυριά, μικρομεσαίες

Ωστόσο οι υψηλές επιδόσεις των δανειοδοτήσεων την τελευταία 3ετία αφορούν αποκλειστικά τις επιχειρήσεις και ειδικά τις μεγάλες επιχειρήσεις. Όπως φαίνεται στα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος τα δάνεια προς νοικοκυριά παραμένουν καθηλωμένα σε αρνητικό έδαφος με τις αποπληρωμές παλαιών δανείων να παραμένουν στην 6ετία 2019 - 2024 υψηλότερες των νέων εκταμιεύσεων.

Σε χαμηλή πτήση παραμένουν επίσης τα δάνεια προς μικρές και πολύ μικρές επιχειρήσεις, τροφοδοτώντας κριτική κατά τον τραπεζών.

Ωστόσο οι περιορισμένες δανειοδοτήσεις προς νοικοκυριά και μικρές επιχειρήσεις οφείλονται κυρίως στα δομικά προβλήματα της οικονομίας. 

Περισσότεροι από τους μισούς Έλληνες πολίτες παραμένουν αποκλεισμένοι από το τραπεζικό σύστημα λόγω παλαιών οφειλών και καταγραφής τους στις λίστες της Τειρεσίας. Επιπλέον οι αμοιβές στην Ελλάδα αυξάνονται με χαμηλό ρυθμό και αδυνατούν να παρακολουθήσουν την αλματώδη άνοδο των τιμών των ακινήτων, καθιστώντας πολύ δύσκολη την λήψη στεγαστικού δανείου.

Μεγάλος αριθμός ελεύθερων επαγγελματιών και μικρών επιχειρήσεων επίσης επιβαρύνονται με ληξιπρόθεσμες οφειλές είτε προς τις τράπεζες είτε το δημόσιο και βρίσκονται στις λίστες της Τειρεσίες. Επιπλέον ένας μεγάλος αριθμός μικρομεσαίων δηλώνουν πολύ χαμηλά εισοδήματα, με το 45% να δηλώνει κάτω από 5.000 ευρώ, γεγονός που τους αποκλείει από το τραπεζικό σύστημα. 

Τέλος πρέπει να σημειωθεί ότι σε αντίθεση με τη δεκαετία του 2000 οι τράπεζες τελούν πλέον υπό αυστηρή εποπτεία της ΕΚΤ, και αδυνατούν να χορηγήσουν δάνεια χωρίς την εκπλήρωση των απαραίτητων πιστοδοτικών κριτηρίων.