Ο συνωστισμός «μνηστήρων» της ΛΑΡΚΟ και οι δυσκολίες στο διαγωνισμό

Ξεπέρασε και τις πιο αισιόδοξες προβλέψεις το αρχικό ενδιαφέρον για τα βασικά assets της ΛΑΡΚΟ, καθώς στη διαδικασία που «τρέχει» το ΤΑΙΠΕΔ έδωσαν το παρόν συνολικά έξι «μνηστήρες», ανάμεσά τους κορυφαία επιχειρηματικά ονόματα του ελληνικού χώρου (ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Mytilineos), αλλά και ο όμιλος Trafigura, που έχει κυρίαρχη θέση στην παγκόσμια αγορά εμπορευμάτων. Όμως, όπως τονίζουν όσοι γνωρίζουν τις ιδιαιτερότητες αυτής της ιδιωτικοποίησης, από τα αρχικό ενδιαφέρον ως το κλείσιμο μιας οριστικής συμφωνίας ο δρόμος είναι μακρύς.

Αν και... ημιθανής, με πολύ μειωμένη παραγωγή και ευρισκόμενη σε καθεστώς ειδικής διαχείρισης ύστερα από χρόνια δυσμενών οικονομικών αποτελεσμάτων, η ΛΑΡΚΟ (για την ακρίβεια: τα περιουσιακά της στοιχεία) προσέλκυσε επενδυτικό ενδιαφέρον για δύο, κυρίως, λόγους:

1. Το νικέλιο διανύει μια πολύ καλή περίοδο στην παγκόσμια αγορά, φθάνοντας σε επίπεδο ρεκόρ 6ετίας τον περασμένο μήνα, στα 18.244 δολ./τόνο και έχει υποχωρήσει ελαφρώς στα επίπεδα των 17.600 δολ. Μετά τη μεγάλη «βουτιά» του περασμένου Μαρτίου, στην αρχή της πανδημίας, βρίσκεται σε συνεχή ανοδική πορεία, καθώς ανέκαμψε η ζήτηση από την Κίνα για την παραγωγή ανοξείδωτου χάλυβα. Οι προβλέψεις για τη ζήτηση νικελίου τα επόμενα χρόνια είναι γενικά θετικές, όχι μόνο από για την παραγωγή ανοξείδωτου χάλυβα, αλλά και για χρήση στις μπαταρίες ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Η ΛΑΡΚΟ παράγει σιδηρονικέλιο και όχι καθαρό νικέλιο που προορίζεται για μπαταρίες, αλλά δεν παύει να είναι η μοναδική μονάδα στο χώρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και δύσκολα θα μπορούσε να περάσει απαρατήρητη η πώλησή της στην παρούσα συγκυρία.
2. Η διαδικασία ιδιωτικοποίησης που έχει επιλεγεί, ως μονόδρομος, μετά την οριστική καταδίκη για παράνομες κρατικές ενισχύσεις, δίνει στους ενδιαφερόμενους επενδυτές πρόσβαση στα περιουσιακά στοιχεία της ΛΑΡΚΟ χωρίς βάρη και δεσμεύσεις. Μέσα από τη μακροχρόνια μίσθωση του εργοστασίου της Λάρυμνας και των άλλων assets, ο επενδυτές που θα επικρατήσει στο διαγωνισμό δεν υποχρεώνεται να αναλάβει οποιεσδήποτε υποχρεώσεις της υπό εκκαθάριση εταιρείας, ούτε και δεσμεύεται να απασχολήσει ελάχιστο αριθμό υπαλλήλων, ή να καθορίσει τις αμοιβές με βάση το μισθολόγιο της ΛΑΡΚΟ. Με αυτά τα δεδομένα, ο επενδυτής μπορεί να εφαρμόσει το επιχειρηματικό σχέδιο που θα χαράξει ο ίδιος, χωρίς περιορισμούς.

Όμως, σε αυτό το σημείο σταματούν τα καλά νέα και αρχίζει ο προβληματισμός για την εξέλιξη αυτού του διαγωνισμού, καθώς η περιουσία της ΛΑΡΚΟ μπορεί να προσφέρεται χωρίς βάρη, αλλά δεν παύουν να υπάρχουν σοβαρά ζητήματα που θα εξετάσουν οι ενδιαφέρομενοι πριν αποφασίσουν για τη δεσμευτική προσφορά που θα υποβάλουν στην επόμενη φάση, εφόσον προκριθούν.

Το πρώτο ανοικτό ζήτημα είναι το κόστος που θα έχει η επαναλειτουργία του απαρχαιωμένου εργοστασίου της Λάρυμνας. Σύμφωνα με ορισμένους υπολογισμούς, για να λειτουργήσει το εργοστάσιο με πλήρη συμμόρφωση με τους περιβαλλοντικούς κανόνες απαιτούνται επενδύσεις 100 - 200 εκατ. ευρώ. Μένει να φανεί αν, όταν περάσει η διαδικασία στην πλήρη ενημέρωση των ενδιαφερόμενων για αυτά τα κόστη, πόσοι από τους αρχικά έξι ενδιαφερόμενους θα προχωρήσουν στην υποβολή δεσμευτικής προσφοράς.

Το δεύτερο, αλλά όχι λιγότερο σημαντικό, θέμα που επισκιάζει το διαγωνισμό είναι το κόστος του ρεύματος, που είναι και ο μεγαλύτερος συντελεστής κόστους στην πλέον ενεργοβόρα βιομηχανία της χώρας. Για αυτό το ζήτημα εξακολουθεί να υπάρχει μια καθόλου εποικοδομητική ασάφεια, δεδομένου ότι η ΔΕΗ έχει προτείνει μεγάλη αύξηση τιμολογίου στη ΛΑΡΚΟ, της τάξεως του 40% - 50%, και με επιβαρυντική δομή στις χρεώσεις (ρήτρα take or pay, κατάργηση χαμηλών νυχτερινών χρεώσεων). Για έναν επενδυτή που θα θελήσει να καταρτίσει ένα επιχειρηματικό σχέδιο, που θα φέρει για πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια το κόστος παραγωγής της ΛΑΡΚΟ σε επίπεδο χαμηλότερο από την τιμή πώλησης του σιδηρονικελίου, το ζήτημα των τιμολογίων του ρεύματος θα έχει καθοριστική σημασία στις τελικές αποφάσεις.

Στην πολυπλοκότητα της όλης διαδικασίας συμβάλλει και το γεγονός ότι στο διαγωνισμό του ΤΑΙΠΕΔ δεν περιλαμβάνονται τα ορυχεία που εκμεταλλευόταν η ΛΑΡΚΟ, τα οποία θα διατεθούν μέσω ξεχωριστού διαγωνισμού, τον οποίο «τρέχει» ο ειδικός διαχειριστής της εταιρείας. Το αποτέλεσμα των δύο διαγωνισμών θα είναι ταυτόσημο, αφού δεν νοείται να μισθώσει ένας επενδυτής το εργοστάσιο χωρίς να έχει πρόσβαση στην πρώτη ύλη από τα ορυχεία.

Πρέπει, εξάλλου, να τονισθεί ότι τα σενάρια μετάβασης της ΛΑΡΚΟ σε παραγωγή καθαρού νικελίου για μπαταρίες, που έχουν κατά καιρούς κυκλοφορήσει, προϋποθέτουν μεγάλες αλλαγές στην παραγωγική δομή, αφού η παραγωγή καθαρού νικελίου δεν είναι τεχνικά εφικτή από τη σημερινή μονάδα πυρομεταλλουργίας και θα απαιτείτο η μετάβαση σε παραγωγή με μεθόδους υδρομεταλλουργίας. Παλαιότερες επιστημονικές μελέτες έχουν δείξει, πάντως, ότι από τα «φτωχά» μεταλλεύματα λατερίτη του ελληνικού χώρου θα μπορούσε να παραχθεί νικέλιο υψηλής καθαρότητας μέσω τεχνικών υδρομεταλλουργίας.

Υπενθυμίζεται ότι οι ενδιαφερόμενοι στο διαγωνισμό του ΤΑΙΠΕΔ είναι η Commodity & Mining Insight Ireland Ltd., η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ σε συνεργασία με την ελβετική AD HOLDINGS AG, η Mytilineos, η Solway Investment Group Ltd, η Tharisa Plc και η Trafigoura Group.