Ο παραλογισμός με τα «κόκκινα» δάνεια, τα βότανα του Γιάνη και το ομόλογο της Alpha

06 Φεβ 2020 06:30 Ανανεώθηκε: 09:56

Ο Επίμονος Κηπουρός σκαλίζει, ψάχνει και αναζητά ενδιαφέροντα σημεία από τον κόσμο των επιχειρήσεων, των αγορών, της οικονομίας και της πολιτικής.

Σήμερα είναι η μεγάλη ημέρα για την ομολογιακή έκδοση της Alpha Bank. Το ενδιαφέρον είναι μεγάλο, όπως φάνηκε από την ανταπόκριση των επενδυτών στις παρουσιάσεις χθες και προχθές, και η υπερκάλυψη της έκδοσης δεδομένη. Μένει να δούμε τις λεπτομέρειες της έκδοσης, ή σωστότερα την πιο κρίσιμη λεπτομέρεια: το επιτόκιο. Οι συνθήκες, για ελληνικό κίνδυνο, είναι ευνοϊκές και ο στόχος για επιτόκιο κάτω του 5% φαίνεται ότι θα επιτευχθεί με άνεση. Το βιβλίο προσφορών θα ανοίξει αύριο νωρίς το πρωί (νωρίς για τους Εγγλέζους) ενώ οι λεπτομέρειες της συναλλαγής θα ανακοινωθούν πιθανότατα μετά το κλείσιμο της συνεδρίασης του Χρηματιστηρίου Αθηνών.
Δεύτερη ημέρα... αποσυντονισμένης ανόδου στο Χρηματιστήριο. Πολλές μετοχές υψηλής κεφαλαιοποίησης, με πρώτες πρώτες τις τράπεζες (για δεύτερη ημέρα) αλλά και Jumbo, Lamda Develpment, ΔΕΗ, Ελλάκτωρ, ΕΧΑΕ, ΟΤΕ, Μοτορ Όιλ εμφάνισαν σημάδια κόπωσης. Ξεχώρισαν οι μετοχές του ομίλου Περιστέρη με την Τέρνα Ενεργειακή (+1,56%) να σημειώνει νέο ρεκόρ 52 εβδομάδων και την ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ (+2,2%) να προσεγγίζει τα υψηλά 52 εβδομάδων.
Απύθμενος παραλογισμός ή, ορθότερα, νεοελληνικός ορθολογισμός: αφού κάναμε ό,τι μπορούσαμε για να μην μπορούν οι τράπεζες να ρυθμίζουν δάνεια, τώρα περιμένουμε καλές ρυθμίσεις από τα funds που θα τα αγοράσουν σε χαμηλές τιμές! Ο υφυπουργός Οικονομικών, αρμόδιος για το χρηματοπιστωτικό σύστημα, Γιώργος Ζαββός, μιλώντας χθες στη Βουλή καθησύχασε τους ανησυχούντες βουλευτές για τον κίνδυνο «επιθετικών» τακτικών από πλευράς των εταιριών διαχείρισης απαιτήσεων, τονίζοντας ότι τα funds θα έχουν τη δυνατότητα να προτείνουν «ευχερέστερες λύσεις» στους δανειολήπτες. Όπως είπε οι τράπεζες στο παρελθόν έδειξαν δυστοκία στις αναδιαρθρώσεις δανείων, είτε από τον φόβο διώξεων ή επειδή θα επιβαρύνονταν τα κεφάλαιά τους (το δεύτερο δεν ισχύει). Αντίθετα, τόνισε ο υπουργός, οι διαχειριστές απαιτήσεων μπορούν να κινηθούν με μεγαλύτερη ευελιξία!
Αυτό που περιέγραψε ο κ. Ζαββός είναι η εκπληκτική ικανότητα του ελληνικού κράτους να καίει χρήματα και να επιλέγει από όλες τις εναλλακτικές διαδρομές την χειρότερη.
Στην περίπτωση των τραπεζών το πέτυχε με τρία απλά βήματα: Πρώτο, οι ελληνικές κυβερνήσεις ανακεφαλαιοποιούν τις τράπεζες με λεφτά των φορολογούμενων. Δεύτερο, δημιουργούν διάφορα νομικά μορφώματα (νόμος Κατσέλη) και εμπόδια στην ανάκτηση των προβληματικών δανείων με αποτέλεσμα το πρόβλημα να μεγεθύνεται και τα κεφάλαια των ανακεφαλαιοποιήσεων να εξανεμίζονται. Τρίτο, για να μην μείνει η παραμικρή ελπίδα αρχίζουν και ένα κυνήγι μαγισσών, αναθέτοντας σε εισαγγελείς και δικαστές που δεν πολυκαταλαβαίνουν από οικονομικά (για να το θέσω ευγενικά...) να διερευνούν ρυθμίσεις δανείων και να ασκούν διώξεις όπου κρίνουν ότι δεν είναι σύμφωνες με τα συμφέροντα της τράπεζας. Όπως είναι φυσικό οι τραπεζικοί υπάλληλοι αφήνουν τα στυλό κάτω και δεν προχωρούν σε ρυθμίσεις για να αποφύγουν τον κίνδυνο να υποστούν διώξεις.
Κάπως έτσι το πρόβλημα των κόκκινων δανείων μεγάλωνε και μεγάλωνε, καθώς δεν υπήρχε (και δεν υπάρχει) καμία επίπτωση σε όσους δεν πληρώνουν, ενώ οι κυβερνήσεις δεν ασχολούνται ιδιαίτερα, θεωρώντας ότι το θέμα δεν τις πολυαφορά και κάπως μαγικά το πρόβλημα θα λυθεί (ας πούμε, θα πληρώσουν οι τραπεζίτες...).
Μέχρι που ένα πρωί, μετά από πολλά χρόνια αδράνειας, έρχεται ο επόπτης (ΕΚΤ) και λέει «τέλος τα ψέματα, καθαρίστε τα χαρτοφυλάκια χθες». Οπότε, θέλοντας και μη οι τράπεζες, όλες μαζί, βγαίνουν στην αγορά και πωλούν μαζικά τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια σε funds σε τιμές πολύ χαμηλές εξαιτίας της μεγάλης προσφοράς και των χαμηλών δεικτών ανακτήσεων.
Και έρχεται σήμερα ο κ. Ζαββός και μας λέει μην ανησυχείτε τα funds θα κάνουν καλές ρυθμίσεις γιατί είναι πιο ευέλικτα. Γιατί είναι πιο ευέλικτα; Γιατί αγοράζουν δάνεια δισεκατομμυρίων για... πενταροδεκάρες και επιπλέον δεν κινδυνεύουν από διώξεις!
Υπάρχουν, όμως, και οι σοσιαλιστικές λύσεις στο πρόβλημα, όπως αυτή που προτείνει ο Γιάνης Βαρουφάκης: να φτιάξουμε, λέει, μια τεράστια κρατική bad bank, που θα απορροφήσει σε μια νύχτα όλα τα «κόκκινα» δάνεια (καμιά 70αριά δισεκατομμύρια...) και θα δώσει πίσω στις τράπεζες δικές της μετοχές, που θα ενσωματώνουν κάποιου είδους εγγύηση του Δημοσίου. Ταυτόχρονα, θα πάμε σε μορατόριουμ πλειστηριασμών, μέχρι κάποιο όριο αξίας κατοικίας και θα αναλάβει η κρατική bad bank, σε βάθος χρόνου, να εισπράξει τα προβληματικά δάνεια.
Μέσα από αυτή την περίπλοκη δομή, η συνταγή είναι απλή: το κράτος, δηλαδή όλοι φορολογούμενοι, παίρνει στα χέρια του τα προβληματικά δάνεια και, ταυτόχρονα, στέλνει το μήνυμα ότι αυστηρές διαδικασίες είσπραξης δεν υπάρχουν, αφού όλα θα γίνουν... γλυκά και ήπια από το κράτος πατερούλη. Ίσως δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος για να πέσουν κοντά στο μηδέν οι ανακτήσεις δανείων και να καταλήξει η σοσιαλιστική συνταγή Βαρουφάκη να διογκώσει κι άλλο το ήδη αμφισβητούμενης βιωσιμότητας χρέος. Και φυσικά οι λύσεις του Βαρουφάκη, ο οποίος διαθέτει βότανα δια πάσαν νόσον, ακούγονται στη θεωρία ενδιαφέρουσες και καλές (ειδικά στους όχι ιδιαίτερα εξοικειωμένους με τα οικονομικά), όμως έχουν ένα μικρό προβληματάκι: στην εφαρμογή τους. Και ο κ. Βαρουφάκης είναι από τους εξαιρετικά προνομιούχους ανθρώπους που είχαν την ευκαιρία να εφαρμόσουν τις ωραίες ιδέες τους στην πράξη, αλλά ως γνωστόν «δεν τον άφησαν». Οπότε, μια συστολή κύριε καθηγητά δεν θα έβλαπτε.
Κακός σύμβουλος η φτώχεια, ιδιαίτερα για μια τράπεζα. Τώρα που αρχίζουν να... παχαίνουν οι μύγες στον κλάδο του asset management και οι διαχειριστές αμοιβαίων βλέπουν για πρώτη φορά, ύστερα από πολλά χρόνια, να μπαίνει χρήμα στα ταμεία τους από επενδυτές, η Attica Bank υποχρεώνεται από την κακή της οικονομική κατάσταση να πουλήσει τη θυγατρική εταιρεία διαχείρισης αμοιβαίων κεφαλαίων. Όπως ανακοινώθηκε χθες, μεταβιβάστηκε ολόκληρη (100%) η συμμετοχή της τράπεζας στην Attica Wealth Management ΑΕΔΑΚ στην εταιρεία Ypsilon Capital Ltd. Το τίμημα των 2,35 εκατ. ευρώ για τη συναλλαγή μάλλον δεν αποζημιώνει την τράπεζα για την απώλεια της δυνατότητας να «καβαλήσει το κύμα» και να επωφεληθεί από την είσοδο κεφαλαίων στα αμοιβαία, που φαίνεται ότι θα συνεχιστεί για αρκετό καιρό, αφού η ΕΚΤ δεν δείχνει να έχει διάθεση να δώσει τέλος στην πολιτική των μηδενικών/αρνητικών επιτοκίων.
Κάνουν οι μικροί επενδυτές λάθη, αλλά ποιος είπε ότι και οι διαχειριστές κολοσσιαίων χαρτοφυλακίων δεν κάνουν τις γκάφες τους; Στο βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας, για παράδειγμα, οι διαχειριστές του ταμείου διαχείρισης της αμύθητης δημόσιας περιουσίας της χώρας (sovereign wealth fund) έκριναν σκόπιμο να πουλήσουν, πριν το τέλος του 2019, σχεδόν όλες τις μετοχές της Tesla που είχαν στο χαρτοφυλάκιο -και δεν ήταν λίγες. Κάπως έτσι, κατάφεραν να χάσουν ένα μνημειώδες ράλι, που οδήγησε σε υπερδιπλασιασμό της τιμής της μετοχής μέσα στις λίγες, πρώτες εβδομάδες του 2020. Κατόπιν τούτου, ίσως πρέπει να προβλεφθεί στον ισλαμικό νόμο και κάποια ειδική ποινή για γκάφες στη διαχείριση κρατικών κεφαλαίων.