Σε νέα φάση μπαίνουν οι σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Ουκρανίας, με την υποστήριξη και των ΗΠΑ, μετά τις μεγάλες συμφωνίες στον τομέα της ενέργειας που ανακοινώθηκαν κατά την επίσκεψη του προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι στην Αθήνα.
Οι δύο συμφωνίες που υπέγραψαν η κοινοπραξία των ΔΕΠΑ Εμπορίας-Aktor και ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ αποτελούν το πρώτο «πακέτο» πρωτοβουλιών με το οποίο η Ελλάδα αναλαμβάνει ενεργό ρόλο στη διατήρηση της ενεργειακής σταθερότητας της Ουκρανίας. Παράλληλα επιβεβαιώνουν τον αναβαθμισμένο ρόλο της χώρας ως σταθερού παρόχου ενεργειακής ασφάλειας για την Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη, ενισχύοντας την παρουσία της στην ευρωπαϊκή ενεργειακή σκακιέρα.
Η ενεργοποίηση του Κάθετου Διαδρόμου, η αξιοποίηση του FSRU Αλεξανδρούπολης και η εμπλοκή ελληνικών εταιρειών σε έργα υποδομών στην Ουκρανία συνιστούν μια ευρύτερη στρατηγική που αναβαθμίζει την θέση της Ελλάδας ως διεθνούς κόμβου για το αμερικανικό LNG στην Ευρώπη και ως αξιόπιστου εταίρου για την ενεργειακή μετάβαση της περιοχής.
«Οι περισσότεροι σταθμοί παραγωγής ενέργειας στην Ουκρανία, οι εγκαταστάσεις παραγωγής φυσικού αερίου και οι θερμοηλεκτρικοί σταθμοί μας έχουν γίνει στόχοι πυραύλων και drones. Οι συμφωνίες μας με την Ελλάδα αποτελούν σημαντικό μέρος του μεγάλου ενεργειακού πακέτου που έχουμε προετοιμάσει για τον χειμώνα για να διασφαλίσουμε τον εφοδιασμό της Ουκρανίας με φυσικό αέριο.
Οι παραδόσεις θα ξεκινήσουν ήδη τον Ιανουάριο. Εκτός από τη συμφωνία για άμεση προμήθεια, υπάρχουν και μακροπρόθεσμες συμφωνίες. Είμαι ευγνώμων στον πρωθυπουργό και σε όσους βοηθούν να γίνουν δυνατές τέτοιες συμφωνίες και να διασφαλιστεί ότι μπορούμε να τις εφαρμόσουμε. Ευχαριστώ, Ελλάδα», έγραψε ο πρόεδρος Ζελένσκι, πριν την αναχώρησή του από την Αθήνα.
Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε χθες την αναβάθμιση του ρόλου της χώρας μας.
«Πρόκειται για ένα σχέδιο το οποίο τώρα γίνεται εφικτό, μετά από πολύ συστηματική δουλειά της Ελληνικής Κυβέρνησης, και γίνεται εφικτό χάρη στη γεωγραφική θέση, τις υποδομές αλλά και τις στρατηγικές συνεργασίες της Ελλάδας.
Κυρίως αυτές που συνάφθηκαν στη Αθήνα, στο πλαίσιο της πολύ σημαντικής υπουργικής συνάντησης για τη Διατλαντική Ενεργειακή Συνεργασία, μόλις την περασμένη εβδομάδα, δηλώνοντας πια ότι η χώρα μας αναγνωρίζεται διεθνώς ως ένα σημείο αναφοράς στην ευρύτερη περιοχή.», τόνισε.
ΔΕΠΑ Εμπορίας – Naftogaz: Αμερικανικό LNG στην Ουκρανία από τον Δεκέμβριο 2025
Η ΔΕΠΑ Εμπορίας και η ουκρανική κρατική εταιρεία Naftogaz, υπέγραψαν συμφωνία που αφορά την προμήθεια φυσικού αερίου για το τετράμηνο Δεκέμβριος 2025 – Μάρτιος 2026, ώστε να καλυφθούν κρίσιμες ανάγκες της Ουκρανίας κατά τη διάρκεια του χειμώνα.
Η προμήθεια θα πραγματοποιηθεί μέσω αμερικανικού LNG, το οποίο θα φτάνει στην Αλεξανδρούπολη, θα επαναεριοποιείται και κατόπιν θα μεταφέρεται μέσω του Κάθετου Διαδρόμου στις αγορές της Βουλγαρίας, της Ρουμανίας, της Μολδαβίας και τελικά της Ουκρανίας. Η ενεργοποίηση του συγκεκριμένου διαδρόμου, που έως πρόσφατα υπολειτουργούσε, αναβαθμίζει άμεσα τον ρόλο της Ελλάδας στη διασφάλιση σταθερών ροών φυσικού αερίου προς την Ανατολική Ευρώπη.
Η εκτέλεση της συμφωνίας θα υλοποιηθεί μέσω της Atlantic SEE LNG TRADE, κοινοπραξίας της ΔΕΠΑ Εμπορίας και του Ομίλου AKTOR (40% – 60%). Η κοινοπραξία έχει ήδη υπογράψει 20ετή συμφωνία με την αμερικανική Venture Global, την περασμένη εβδομάδα στο Ζάππειο στο πλαίσιο του συνεδρίου P-TEC, που θα τεθεί σε ισχύ το 2030, και προβλέπει την προμήθεια τουλάχιστον 0,5 εκατομμυρίων τόνων LNG ετησίως (MTPA), με δυνατότητα επέκτασης έως και περίπου 1,5 εκατομμύριο τόνους ετησίως (MTPA). Πρόκειται για την πρώτη μακροχρόνια συμφωνία προμήθειας LNG με προμηθευτή από τις Ηνωμένες Πολιτείες στα ενεργειακά χρονικά της Ελλάδας.
Αντίστοιχα, έχει υπογράψει Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) με τις ρουμανικές εταιρείες NOVA POWER & GAS S.R.L. και S.N.T.G.N. Transgaz S.A., βάσει του οποίου οι δύο εταιρείες εκδήλωσαν ενδιαφέρον για σύναψη σύμβασης αγοραπωλησίας LNG έως περίπου 1,4 εκατομμυρίων τόνων ετησίως (MTPA), για περίοδο 20 ετών, επίσης από το 2030.
Ωστόσο το deal έρχεται να λειτουργήσει ως ενδιάμεσο βήμα που επιτρέπει παραδόσεις πριν από την έναρξη του μακροχρόνιου συμβολαίου.
Η συμφωνία χαρακτηρίστηκε από την ελληνική κυβέρνηση «κρίσιμη συνεισφορά στην περιφερειακή ενεργειακή ασφάλεια», ενώ η Αμερικανίδα πρέσβης στην Αθήνα, Κίμπερλι Γκίλφοϊλ, έσπευσε να υπογραμμίσει ότι η ενεργειακή ασφάλεια συνδέεται άμεσα με την εθνική ασφάλεια της Ευρώπης.
Mέσα από τη συμφωνία αυτή, ξεκινά να ξεδιπλώνεται η στρατηγική της Atlantic SEE LNG TRADE για την πώληση LNG στην Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη, όπως ανακοινώθηκε πρόσφατα, στο πλαίσιο και της ανάδειξης της Ελλάδας ως διεθνούς κόμβου για το αμερικανικό LNG στην Ευρώπη, με την συμφωνία να είναι το πρώτο δείγμα γραφής των πρόσφατων ανακοινώσεων που έγιναν στο περιθώριο της Διατλαντικής Ενεργειακής Συνεργασίας (Partnership for Transatlantic Energy Cooperation – P-TEC.
Για την Ουκρανία, η συμφωνία έρχεται σε μια περίοδο αυξημένων ρωσικών επιθέσεων σε ενεργειακές υποδομές, με τον Ζελένσκι να ευχαριστεί δημόσια την Ελλάδα, τονίζοντας ότι οι παραδόσεις φυσικού αερίου αποτελούν «σημαντικό μέρος του μεγάλου πακέτου προετοιμασίας του χειμώνα».
ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Ukrhydroenergo: Τα μεγάλα έργα ύψους 1,5 δισ. ευρώ
Η δεύτερη μεγάλη συμφωνία αφορά τον ηλεκτρισμό. Η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, μέσω της ΤΕΡΝΑ, υπέγραψε Μνημόνιο Συνεργασίας με την ουκρανική κρατική εταιρεία Ukrhydroenergo για την ανάπτυξη δύο σημαντικών έργων αντλησιοταμίευσης και υδροηλεκτρικής παραγωγής συνολικού προϋπολογισμού 1,5 δισ. ευρώ.
Πρόκειται για την πρώτη συμφωνία ελληνικού και ευρωπαϊκού ομίλου υποδομών στον τομέα ενέργειας της Ουκρανίας.
Το βασικό έργο είναι ο αντλησιοταμιευτικός σταθμός Δνείστερου ισχύος 1.263 MW, πλαισιωμένος από ένα νέο αντλιοστάσιο 220 MW. Πρόκειται για τα πρώτα ενεργειακά έργα υποδομών που αναλαμβάνει ελληνικός – και ευρύτερα ευρωπαϊκός – όμιλος στην Ουκρανία από την έναρξη του πολέμου.
Οι κρίσιμες ενεργειακές υποδομές που θα υλοποιήσει στην Ουκρανία η ΤΕΡΝΑ, θα συμβάλουν στη σταθεροποίηση του ενεργειακού δικτύου και στην επιτάχυνση της ενεργειακής μετάβασης της χώρας, με τον ελληνικό όμιλο να φέρνει στην Ουκρανία την τεχνογνωσία της σε σύνθετα έργα αποθήκευσης ενέργειας.
Αναμένεται ισχυρή υποστήριξη από διεθνείς χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς, όπως η EBRD και η EIB, ενώ οι επαφές μεταξύ των δύο πλευρών έχουν ενταθεί από τον περασμένο Ιούνιο, στο πλαίσιο της ευρύτερης ελληνικής κινητοποίησης για συμμετοχή στην ανοικοδόμηση της Ουκρανίας.
Τα δύο παραπάνω έργα, είναι εκείνα που θα υλοποιηθούν καταρχάς στο πλαίσιο του MoU, ενώ εξετάζονται παράλληλα και άλλες ευκαιρίες σε υδροηλεκτρικά και αντλησιοταμιευτικά έργα της χώρας.