Θλιβερό ρεκόρ Ευρώπης για την Ελλάδα με αύξηση 22% στο ρεύμα τον Δεκέμβριο

Τη μεγαλύτερη αύξηση λιανικής τιμής ρεύματος αλλά και φυσικού αερίου στην Ευρώπη και τη δεύτερη θέση στις ακριβότερες τιμές ρεύματος που καλούνται να πληρώσουν οι καταναλωτές αναλογικά με το εισόδημά τους σημείωσε η Ελλάδα τον τελευταίο μήνα του 2021.

Ειδικότερα, σύμφωνα με μελέτη του οργανισμού VaasaETT και των Ρυθμιστικών Αρχών της Αυστρίας και της Ουγγαρίας για τον Δεκέμβριο του 2021 σε 33 χώρες της ευρωπαϊκής ηπείρου, μετρήσεις που παρακολουθεί συστηματικά και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι λιανικές τιμές ρεύματος συνέχισαν την ανοδική τους πορεία σε όλες τις χώρες εκτός της Γερμανίας, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Τσεχίας και της Λετονίας. Αντίστοιχη η εικόνα και στην αγορά του φυσικού αερίου με τις τιμές της λιανικής να υποχωρούν μόνο σε Γερμανία, Βέλγιο και Ελβετία.

Ειδικά στην Ελλάδα, η αύξηση στη λιανική τιμή ρεύματος μόνο για τον Δεκέμβριο ήταν η μεγαλύτερη που καταγράφηκε ανάμεσα στις χώρες υπό εξέταση και έφθασε στο 22%. Λαμβάνοντας υπόψη το μέσο όρο εισοδήματος της κάθε χώρας (όπως φαίνεται και στον παρακάτω πίνακα) η χώρα μας έρχεται δεύτερη ανάμεσα σε 33 χώρες, αμέσως μετά τη Ρουμανία στην υψηλότερη τιμή λιανικής που καλείται ο καταναλωτής να πληρώσει αναλογικά με το εισόδημά του. Η τιμή διαμορφώνεται στα 38,09 λεπτά του ευρώ ανά kWh, 39% πάνω από τον μέσο όρο της ΕΕ στα 26,47 λεπτά του ευρώ ανά kWh και από τον μέσο όρο του συνόλου των χωρών υπό εξέταση που καταγράφηκε στα 25,34 λεπτά του ευρώ ανά kWh.

Όπως φαίνεται στο γράφημα που ακολουθεί, η Ελλάδα έχει από τα μικρότερα ποσοστά που συνδέονται με ενεργειακούς φόρους, ΦΠΑ και κόστος διανομής με τις τόσο υψηλές τιμές να διαμορφώνονται μόνο από το ίδιο το κόστος της ενέργειας.

Αντίστοιχη είναι και η εικόνα στο φυσικό αέριο με την τιμή Ελλάδα να καταγράφει και πάλι τη μεγαλύτερη αύξηση συγκριτικά στην τιμή της λιανικής κατά 16% και να διαμορφώνεται και πάλι αρκετά υψηλότερα από τον μέσο όρο. Όπως σημειώνουν οι συντάκτες της μελέτης οι διαδοχικές αυξήσεις στις τιμές της χονδρικής αγοράς έχουν οδηγήσει σε υπερδιπλάσια τελική τιμή λιανικής συγκριτικά με τους προηγούμενους 6 μήνες.

Στις υψηλότερες θέσεις αυξήσεων η Ελλάδα το 2^ο εξάμηνο του 2021

Όπως δείχνουν τα στοιχεία της μελέτης, μόνο το Δεκέμβριο, λαμβάνοντας υπόψιν την αγοραστική δύναμη, η τιμή του ρεύματος στην Ελλάδα είναι η δεύτερη μεγαλύτερη στην Ευρώπη, ενώ σύμφωνα με προηγούμενη έκθεση εποπτείας της Κομισιόν τον περασμένο Σεπτέμβριο, η τιμή λιανικής στην Ελλάδα ήταν 14% ακριβότερη από τον μέσο όρο της ΕΕ. Παράλληλα, όπως φαίνεται και στο παρακάτω γράφημα η χώρα μας βρέθηκε ανάμεσα στις 8 χώρες με τη μεγαλύτερη άνοδο της τιμής της λιανικής ρεύματος το εξάμηνο Ιουνίου - Νοεμβρίου 2021 ανάμεσα στους 27 της ΕΕ. Ενώ και στην αγορά φυσικού αερίου βρέθηκε στην τέταρτη θέση με τις μεγαλύτερες αυξήσεις στην τιμή του φυσικού αερίου στην ΕΕ  με την τιμή να διαμορφώνεται σε υπερδιπλάσια μεγέθη σε σύγκριση με πριν από 6 μήνες. 

Έκθεση της Κομισιόν για την Ενέργεια για τον τρίτο τρίμηνο του 2021 σημειώνει ότι το ράλι των τιμών της χονδρικής που σημειώνεται του τελευταίους μήνες οδηγεί σε υψηλότερες (έως 21%) τιμές λιανικής σε αγορές που σημειώνουν μικρότερο ανταγωνισμό, είναι περισσότερο συγκεντρωμένες σε λιγότερους παίκτες αγορές ή/και είχαν προχωρήσει σε κρατικές παρεμβάσεις στην τιμολόγηση του ρεύματος.

Παράλληλα, η έκθεση στέκεται και στο ζήτημα του ενεργειακού μείγματος που παίζει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση της τελικής τιμής. Στη χώρα μας, η λιγνιτική παραγωγή, παρά τις δεσμεύσεις για ταχύτατη απολιγνιτοποίηση ακόμα και από το 2025 (στις οποίες γίνεται αναφορά και από την έκθεση), αυξήθηκε πάνω από 50% (συγκεκριμένα έφτασε στο 53%) συγκριτικά με το ίδιο διάστημα το περασμένο έτος. Παράλληλα, παρά την άνοδο των τιμών του φυσικού αερίου, στο ενεργειακό μείγμα αυξήθηκε και η ποσοστό του φυσικού αερίου έφθασε από το 20% στο 23% ενώ οι ΑΠΕ μειώθηκαν από το 34% στο 32%. 

Η έκθεση σημειώνει ωστόσο ότι για να υπολογιστεί ο αντίκτυπος των χονδρικών τιμών στη λιανική θα πρέπει, εκτός από τα παραπάνω, να εξεταστεί η διαφάνεια στην αγορά και τα συγκεκριμένα δεδομένα που αφορούν κάθε χώρα και μπορεί να έχουν να κάνουν, για παράδειγμα, με τον βαθμό/ρυθμό αλλαγής προμηθευτών από τους καταναλωτές. 

Πιο σημαντικές αυξήσεις τιμής ρεύματος το διάστημα Ιουνίου - Νοεμβρίου 2021 στην ΕΕ

 Πιο σημαντικές αυξήσεις τιμής φυσικού ρεύματος το διάστημα Ιουνίου - Νοεμβρίου 2021 στην ΕΕ

Συνολικά, σύμφωνα με την έρευνα του VaasaETT, σε όλες τις χώρες υπό σύγκριση η τιμή του ρεύματος συνέχισε την ανοδική τάση των τελευταίων μηνών ως αποτέλεσμα της επανέναρξης της παγκόσμιας δραστηριότητας με τη χαλάρωση των υγειονομικών περιοριστικών μέτρων και στις έκτακτες καιρικές συνθήκες που οδήγησαν σε υψηλότερη ζήτηση, στην ανατίμηση των πρώτων υλών η οποία σε συνδυασμό με τις κενές αποθήκες αερίου ασκούν μεγαλύτερη πίεση στην τιμή του φυσικού αερίου και τέλος τα ρεκόρ στις τιμές δικαιωμάτων εκπομπών CO2.

Στο φυσικό αέριο, η συνεχιζόμενη ανοδική τάση στις λιανικές τιμές συνεχίστηκε και τον Δεκέμβριο με πιο περιορισμένες ωστόσο αυξήσεις συγκριτικά με τους προηγούμενους μήνες που σημειώθηκαν τιμές ρεκόρ. Οι συντάκτες σημειώνουν σαν κύριο λόγο ανόδου τα χαμηλά επίπεδα παγκόσμιων αποθεμάτων φυσικού αερίου, που σε συνδυασμό με την αυξημένη ζήτηση είχαν ως αποτέλεσμα τις υψηλότερες τιμές φυσικού αερίου στη χονδρική αγορά που παρατηρήθηκαν τα τελευταία χρόνια.