Πάει για νέα ρεκόρ η τιμή του ελαιολάδου, μεγάλο το έλλειμμα παραγωγής

Μπορεί να έχει πλησιάσει ακόμη και τα 13 ευρώ το λίτρο η τιμή του ελαιολάδου στα ράφια των σούπερ μάρκετ, όμως όλα δείχνουν ότι οι τιμές οδεύουν προς νέα ρεκόρ, καθώς στη διεθνή αγορά θα διατηρηθεί η σοβαρή ανισορροπία προσφοράς - ζήτησης, κυρίως εξαιτίας της μεγάλης πτώσης παραγωγής στην Ισπανία, την κορυφαία ελαιοπαραγωγό χώρα, που εκτιμάται ότι και φέτος θα χάσει περισσότερο από 50% της παραγωγής της, λόγω των πρωτοφανών καιρικών συνθηκών.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Ελαιολάδου (ΕΔΟΕ) η παραγωγή της Ισπανίας θα παραμείνει και την περίοδο 2023/24 καθηλωμένη σε πολύ χαμηλά επίπεδα, μόλις 700.000 μετρικών τόνων, έναντι 660.000 την προηγούμενη χρονιά, όπου είχε σημειωθεί μεγάλη πτώση από τους 1,5 εκατ. μετρικούς τόνους, με αποτέλεσμα να αρχίσει η σοβαρή διαταραχή σε διεθνές επίπεδο, που έφερε και τη μεγάλη άνοδο των τιμών. Η συνολική διεθνής παραγωγή για το 2023/24 θα είναι μειωμένη σχεδόν κατά 7%.

Η ελληνική παραγωγή, ύστερα από τη συγκυριακή μεγάλη αύξηση του 2022/23 (υπερδιπλασιάστηκε και έφτασε τους 350.000 μετρικούς τόνους), θα είναι μειωμένη στους 160.000 τόνους το 2023/24, δηλαδή στα επίπεδα του 2021/22, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΕΔΟΕ, που παρουσίασε χθες ο πρόεδρος της οργάνωσης, Εμ. Γιαννούλης.

Η παραγωγή ελαιολάδου*

_{*Χιλιάδες μετρικοί τόνοι}

Στην κατάσταση που διαμορφώνεται πλέον στον κλάδο του ελαιολάδου και στις παραμέτρους που έχουν συμβάλλει σε αυτό αναφέρθηκαν κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου η Εθνική Διεπαγγελματική Οργάνωση Ελαιολάδου (ΕΔΟΕ), ο Σύνδεσμος Ελληνικών Βιομηχανιών Τυποποιήσεως Ελαιολάδου (ΣΕΒΙΤΕΛ), ο Σύνδεσμος Τυποποιητών Ελαιολάδου Κρήτης (ΣΥΤΕΚ) και η Επιστημονική Εταιρεία Εγκυκλοπαιδιστών Ελαιοκομίας (4Ε).

Στις τιμές που απασχολούν πάρα πολύ τους καταναλωτές, καθώς καλούνται να βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη, αλλά και στους υπόλοιπους «κρίκους» της αλυσίδας παραγωγής του λαδιού, αναφέρθηκε ο Κων. Κουτσιούμπης πρόεδρος του ΣΕΒΙΤΕΛ. Όπως σημείωσε, κάνοντας μία δυσάρεστη πρόβλεψη, οι τιμές που έχουν ήδη «εκτοξευτεί», αλλά μπορεί να πάνε και ψηλότερα το επόμενο διάστημα, καθώς η Ισπανία έχει μείωση παραγωγής που ξεπερνά το 50% έναντι του 2021, λόγω της κλιματικής κρίσης.

Σκρέκας: Αν βάλουμε διατίμηση, την επόμενη δεν θα υπάρχει λάδι

Αναφερόμενος στις τιμές του ελαιολάδου, ο υπουργός Ανάπτυξης Κώστας Σκρέκας είπε ότι σήμερα το λάδι έχει φτάσει να έχει τιμή χονδρικής στο ελαιοτριβείο ή στον παραγωγό, στα 8 ευρώ: «Γιατί στο λάδι έχουμε 8 ή 9 ευρώ; Φταίει η ελληνική κυβέρνηση; Όχι. Αυτή είναι η τιμή σε επίπεδο Ευρώπης. Εάν βάλουμε μία διατίμηση 3 ευρώ, για παράδειγμα, στην τιμή του λαδιού στον παραγωγό, τι θα γίνει; Την επόμενη μέρα δεν θα υπάρχει λάδι την Ελλάδα. Θα πουληθεί και θα εξαχθεί στην Ισπανία την Ιταλία και στις υπόλοιπες χώρες. Δυστυχώς έτσι δουλεύει η ελεύθερη αγορά. Άρα τι μπορούμε να κάνουμε εμείς για το λάδι; [..] Να ελέγξουμε τα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας μετά τον παραγωγό, εάν εκμεταλλευτούν την κρίσιμη κατάσταση και προσθέσουν κέρδος παραπάνω από αυτό που είχανε τα προηγούμενα χρόνια. Και αυτό ελέγχουμε».

Οι εταιρείες τυποποίησης και οι κίνδυνοι για το ελαιόλαδο

Για τις εταιρείες τυποποίησης που ουσιαστικά είναι αυτοί που λαμβάνουν τα μηνύματα από την αγορά και επενδύουν για να φτάσει το προϊόν στο ράφι, μίλησε ο κ. Φ. Σουσαλής αντιπρόεδρος της ΣΥΤΕΚ. Όπως σημείωσε, αναφερόμενος στο έλλειμμα στην τυποποίηση, αυτή τη στιγμή οι εταιρείες τυποποίησης ξεπερνούν τις 800 και τα τελευταία δέκα χρόνια έχουν διπλασιαστεί οι εξαγωγές ελαιολάδου. Παρ' όλα αυτά, το ελληνικό ελαιόλαδο έχει μερίδιο μόνο 2 – 3% της παγκόσμιας αγοράς, όταν η Ελλάδα έχει το 10% της παγκόσμιας παραγωγής. Παράλληλα αναφέρθηκε στη «μάστιγα» του χύμα ελαιολάδου, που δυστυχώς η εμπορία του φτάνει και τους 70.000 τόνους τον χρόνο.

Ο Κων. Αντωνόπουλος, γεν. γραμματέας του ΣΕΒΙΤΕΛ ανέλυσε τα μέτρα διασφάλισης της ποιότητας του ελαιολάδου και επισήμανε μεταξύ άλλων ένα πρόβλημα που δυστυχώς θα απασχολήσει ιδιαίτερα τους παραγωγούς το επόμενο διάστημα και είναι τα κατάλοιπα του τρόπου καλλιέργειας της ελιάς, καθώς μένουν στο λάδι κάποιοι επιμολυντές που είναι αδύνατον να αφαιρεθούν. Όπως σημείωσε, υπάρχει κίνδυνος το 30% του έξτρα παρθένου ελληνικού ελαιολάδου να μην μπορεί να εξαχθεί, καθώς θα περιέχει αυτούς τους επιμολυντές.

Οι σημαντικότεροι επιμολυντές του ελαιολάδου είναι, όπως σημείωσε ο Στ. Βέμμος, πρόεδρος της 4Ε, τα υπολείμματα φυτοφαρμάκων και οι υδρογονάνθρακες ορυκτελαίων (MOSH - MOAH). Πολλά από αυτά δημιουργούνται από το γεγονός ότι κατά τη διάρκεια της συλλογής της ελιάς γίνονται και γεωργικές εργασίες με μηχανήματα, όπως το κλάδεμα. 

Τέτοιοι επιμολυντές πλέον μπορούν να δημιουργήσουν προβλήματα στις εξαγωγές του ελαιολάδου αν δεν ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα και δεν εκπαιδευτούν οι αγρότες που ασχολούνται με την ελαιοκαλλιέργεια, καθώς ανιχνεύονται και αν ξεπερνούν τα 2mgr/1kgr τότε το ελαιόλαδο είναι ακατάλληλο για βρώση. Να σημειωθεί ότι οι αλλαγές που προωθεί η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία για την Ασφάλεια Τροφίμων η οποία έχει συστήσει το όριο σε υδρογρονάνθρακες ορυκτελαίων στο 2 mg/κιλό.

Στις προτάσεις για την προστασία του ελαιολάδου αναφέρθηκε ο Β. Ζαμπούνης αντιπρόεδρος της 4E, προτείνοντας μηδενικό ΦΠΑ στο ελαιόλαδο αλλά και στις επενδύσεις που χρειάζεται να γίνουν στον τομέα. Παράλληλα εξέφρασε την δυσαρέσκειά του για την αρνητική διαφήμιση του ελαιόλαδου, καθώς το τελευταίο διάστημα γίνεται συνεχώς αναφορά στις υψηλές τιμές του.

Για τη μείωση της κατά κεφαλήν κατανάλωσης ελαιολάδου από τους Έλληνες που στο παρελθόν έφτανε τα 20 κιλά το χρόνο και τώρα έχει πέσει στα 11 κιλά μίλησε ο Εμ. Γιαννούλης πρόεδρος της ΕΔΟΕ. Παράλληλα τόνισε ότι τα τελευταία χρόνια έχει πέσει παγκοσμίως η παραγωγή ελαιολάδου, ενώ συνεχίζει χαμηλά και το 2022/23 λόγω της κλιματικής κρίσης, κάτι που επιβεβαιώνει την άνοδο των τιμών. Όπως σημείωσε ο Εμ. Γιαννούλης, η παγκόσμια ζήτηση για τυποποιημένο ελαιόλαδο μπορεί να αυξήθηκε, όμως η Ελλάδα χάνει σημαντική προστιθέμενη αξία λόγω της εύκολης λύσης να εξάγει το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής της χωρίς τυποποίηση.