Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε πρόσφατα ότι η Ευρώπη αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις σε τομείς όπως η ασφάλεια, η υγεία, το περιβάλλον και η κοινωνία, που σχετίζονται με το λαθρεμπόριο και τη χρήση ναρκωτικών.
Στο πλαίσιο αυτό, παρουσίασε μια Στρατηγική της ΕΕ για τα Ναρκωτικά και ένα Σχέδιο Δράσης κατά του Λαθρεμπορίου Ναρκωτικών, με στόχο την προστασία της ευημερίας των πολιτών και την αντιμετώπιση του προβλήματος στη ρίζα του.
Ο Μάγκνους Μπρούνερ, ευρωπαίος επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων και Μετανάστευσης, ανέφερε σε συνέντευξη Τύπου στις Βρυξέλλες πως «σε ό,τι αφορά τα ναρκωτικά, η Ευρώπη έχει φθάσει σε σημείο κρίσης». Τόνισε επίσης ότι η νέα στρατηγική στέλνει ένα σαφές μήνυμα προς τις εγκληματικές οργανώσεις: «η Ευρώπη αντεπιτίθεται».
Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις νεότερες γενιές, που θεωρούνται πιο ευάλωτες τόσο στη χρήση όσο και στη διακίνηση ναρκωτικών. Η Επιτροπή προωθεί πρωτοβουλίες πρόληψης, ενίσχυση της συνειδητοποίησης για τους κινδύνους και μέτρα επανένταξης.
Παράλληλα, σχεδιάζεται η δημιουργία μιας εργαλειοθήκης της ΕΕ για την προστασία των ανηλίκων και ενός κοινού εγχειριδίου για την καταστροφή παράνομων εγκαταστάσεων παραγωγής συνθετικών ναρκωτικών.
Η νέα στρατηγική και το σχέδιο δράσης εντάσσονται στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής Εσωτερικής Ασφαλείας ProtectEU, που παρουσιάστηκε από την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Η στρατηγική, που περιλαμβάνει 19 σημεία, καθορίζει τις κατευθυντήριες γραμμές για την περίοδο 2026-2030.
Για την ενίσχυση της προετοιμασίας και της αντίδρασης, αναπτύσσονται νέα συστήματα συναγερμού και έγκαιρης προειδοποίησης, ενώ προβλέπονται αξιολογήσεις απειλών από ισχυρά συνθετικά οπιοειδή. Επιπλέον, το 2026 θα δημιουργηθεί νέο Campus Ασφάλειας και Καινοτομίας.
Η ασφάλεια παραμένει κεντρικός άξονας της στρατηγικής της Κομισιόν, με τη συνεργασία υπηρεσιών όπως η Frontex, την έναρξη νέας στρατηγικής για τους λιμένες και την εφαρμογή αυστηρότερων κανόνων κατά του οργανωμένου εγκλήματος, της παραγωγής και διακίνησης ναρκωτικών.
Προτείνεται επίσης η επικαιροποίηση των κανόνων για την παρακολούθηση και τον έλεγχο των πρόδρομων ουσιών. Ο Οργανισμός της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τα Ναρκωτικά (EUDA) θα θεσπίσει νέα βάση δεδομένων για ουσίες, διευκολύνοντας τα κράτη μέλη στον εντοπισμό νέων συνθετικών ναρκωτικών και πρόδρομων ουσιών.
Οι πρόδρομες ουσίες, απαραίτητες για την παράνομη παραγωγή ναρκωτικών όπως η αμφεταμίνη και το MDMA (ecstasy), χρησιμοποιούνται ευρέως και σε βιομηχανικούς τομείς. Ωστόσο, η αύξηση ουσιών χωρίς νόμιμη χρήση επιβάλλει την ανάγκη για νέα, εξειδικευμένη νομοθεσία.