H πρώτη υπεράκτια γεώτρηση στην Ελλάδα μετά από 40 χρόνια αναμένεται να γίνει στο Ιόνιο ύστερα από την ιστορική συμφωνία που υπεγράφη την Πέμπτη στο περιθώριο της Διατλαντικής Συνεργασίας για την Ενέργεια (P-TEC) ανάμεσα στον αμερικανικό κολοσσό ExxonMobil και τις Energean και HelleniQ Energy.
Η ExxonMobil εισέρχεται με ποσοστό 60% στο Block 2 του Βορειοδυτικού Ιουνίου που διαχειρίζονται η Energean και η Helleniq Energy, σηματοδοτώντας μία από τις μεγαλύτερες ενεργειακές επενδύσεις των τελευταίων δεκαετιών.
«Είμαι εδώ για να σας πω ότι η Αμερική επέστρεψε. Και τώρα, με τις εξορύξεις στο Ιόνιο, δείχνουμε τι μπορούμε να κάνουμε όταν η Αμερική και η Ελλάδα συνεργάζονται από κοινού. Αυτό δεν αφορά μόνο την ενεργειακή κυριαρχία της Αμερικής, αλλά και την ενεργειακή κυριαρχία σε συνεργασία με τη σπουδαία Ελληνική Δημοκρατία», ανέφερε η πρέσβειρα των ΗΠΑ, Κίμπερλι Γκίλφοϊλ.
Τα χαρακτηριστικά του Block 2
Το Block 2 βρίσκεται στο Βορειοδυτικό Ιόνιο Πέλαγος, σε περιοχή ιδιαίτερου γεωλογικού ενδιαφέροντος και γειτνιάζει με την ΑΟΖ της Ιταλίας. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ανεξερεύνητη υπεράκτια δομή στη Μεσόγειο, με προοπτικές να ενισχύσει ουσιαστικά την ενεργειακή ασφάλεια της Ελλάδας και της ευρύτερης περιοχής.
Σημειώνεται ότι η τελευταία φορά που εκτελέστηκε εξερευνητική γεώτρηση στο θαλάσσιο χώρο για την ανακάλυψη νέου κοιτάσματος ήταν οι δύο γεωτρήσεις Νηρέας-1 και Ολυμπία-1 στα ανοικτά του Θερμαϊκού κόλπου το 1986.
Το Block 2 αποτελεί την πλέον ώριμη παραχώρηση για τη διενέργεια ερευνητικής γεώτρησης, προκειμένου να διαπιστωθεί η ύπαρξη αξιοποιήσιμου κοιτάσματος υδρογονανθράκων με πιθανότητες επιτυχίας της τάξης του 15-18%.
Το 2022, αποκτήθηκαν 2.244 τετραγωνικά χιλιόμετρα δεδομένων τρισδιάστατης (3D) σεισμικής έρευνας, των οποίων η επεξεργασία και ερμηνεία επιβεβαίωσε ότι η δομή «Ασωπός» είναι ο πιο ώριμος στόχος για ερευνητική γεώτρηση.
Δεδομένου ότι το συγκεκριμένο κοίτασμα εκτιμάται ότι μπορεί να φτάσει τα 200 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, η εξερεύνηση αυτή θα μπορούσε να αναβαθμίσει καθοριστικά τον ενεργειακό χάρτη της χώρας.
To χρονοδιάγραμμα των γεωτρήσεων
Τυπικά, η δέσμευση για την πραγματοποίηση ερευνητικής γεώτρησης θα πρέπει να έχει ληφθεί έως τον Μάρτιο του 2026 προκειμένου να υποβληθεί επίσημα το αίτημα μετάβασης στην επόμενη (δεύτερη) ερευνητική περίοδο προς την ΕΔΕΥΕΠ. Η διενέργειά της, εφόσον προχωρήσουν ομαλά οι απαιτούμενες αδειοδοτικές διαδικασίες, είναι εφικτή μέσα στην επόμενη διετία.
Ο Αντιπρόεδρος Έρευνας και Ανάπτυξης Υδρογονανθράκων της ExxonMobil, Τζον Άρντιλ, μιλώντας σε δημοσιογράφους, επιβεβαίωσε ότι η γεώτρηση αναμένεται να πραγματοποιηθεί το πρώτο εξάμηνο του 2027, ενώ η τελική επενδυτική απόφαση θα ληφθεί μέσα στο 2026, όταν θα έχουν όλα τα απαραίτητα γεωλογικά δεδομένα, τονίζοντας ότι η Ελλάδα αποτελεί πλέον στρατηγικό προορισμό για την εταιρεία.
Η εταιρεία έχει ήδη ολοκληρώσει 3D σεισμικές έρευνες στο Ιόνιο και θα ακολουθήσει αναλυτική επεξεργασία των δεδομένων.
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό, η γεώτρηση θα διαρκέσει 2-3 μήνες και τα πρώτα αποτελέσματα για την ύπαρξη υδρογονανθράκων θα είναι γνωστά στο δεύτερο εξάμηνο του 2027.
Σε περίπτωση εντοπισμού κοιτάσματος, θα ακολουθήσουν δοκιμαστικές (appraisal) γεωτρήσεις και τεχνικές μελέτες, με στόχο την τελική επενδυτική απόφαση για την ανάπτυξη του κοιτάσματος. Η παραγωγή, αν όλα εξελιχθούν ομαλά, τοποθετείται μεταξύ 2032-2035.
Υψηλό το ρίσκο για την ExxonMobil
Σύμφωνα με τον Τζον Άρντιλ, η εξερεύνηση είναι υψηλού ρίσκου, διότι «η Ελλάδα δεν είναι μια ώριμη πετρελαϊκά περιοχή και δεν έχει αποδεδειγμένο σύστημα υδρογονανθράκων και το ρίσκο είναι υψηλό».
«Δεν μπορούμε να αλλάξουμε τη γεωλογία, απλώς την ανακαλύπτουμε», είπε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι «επενδύουμε 20-25 δισ. δολάρια ετησίως σε παγκόσμιο επίπεδο, και μόνο στη Γουιάνα έχουμε διαθέσει 60 δισ. δολάρια από το 2019 για να θέσουμε σε παραγωγή το πετρέλαιο.
«Πρόκειται για τεράστιες επενδύσεις, που απαιτούν το σωστό περιβάλλον και συνεργασία», σημείωσε.
Όπως σημείωσε το κόστος μιας τέτοιας γεώτρησης κυμαίνεται από 50 έως 100 εκατ. δολάρια, ενώ μόνο το σεισμικό πρόγραμμα μπορεί να φτάσει τα 80 εκατ. ευρώ.
Ωστόσο, το οικονομικό μέγεθος του εγχειρήματος είναι εντυπωσιακό, αφού η ανάπτυξη ενός κοιτάσματος μπορεί να αγγίξει τα 5 έως 10 δισ. δολάρια.
Σύμφωνα με τον ίδιο, η ExxonMobil έχει συμφωνήσει με την ελληνική κυβέρνηση σε ένα ισορροπημένο πλαίσιο, το οποίο επιτρέπει την επένδυση χωρίς να υπονομεύεται η βιωσιμότητα του έργου.
Συνεχίζεται η αξιολόγηση στην Κρήτη
Παράλληλα, η ExxonMobil εξετάζει τα δεδομένα από τις σεισμικές έρευνες νοτιοδυτικά και δυτικά της Κρήτης. Η αξιολόγηση του 3D υλικού στην περιοχή αναμένεται να ολοκληρωθεί μέσα στο 2026, με πιθανές αποφάσεις για επόμενα βήματα εντός του ίδιου έτους.
«Στην Κρήτη διαθέτουμε 2D και 3D σεισμικά δεδομένα, και βρισκόμαστε ακόμη στη φάση της ερμηνείας. Η ανάλυση θα ολοκληρωθεί μέσα στο 2026, και τότε θα μπορούμε να λάβουμε αποφάσεις για τα επόμενα βήματα», ανέφερε ο Τζον Άρντιλ.
Τροχοπέδη το ευρωπαϊκό πλαίσιο
Ο ίδιος υπογράμμισε την καλή συνεργασία με την ελληνική κυβέρνηση, σημειώνοντας πως η χώρα διαθέτει το κατάλληλο ρυθμιστικό περιβάλλον που επιτρέπει την προσέλκυση επενδύσεων.
Ωστόσο, δεν έκρυψε τις ανησυχίες της εταιρείας για ευρωπαϊκές ρυθμίσεις όπως η Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD), οι οποίες όπως είπε δυσχεραίνουν τις επενδύσεις στον ενεργειακό τομέα.
«Θέλουμε ένα πλαίσιο που επιτρέπει την επένδυση, τη δημιουργία εγχώριας παραγωγής και την ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας. Θα συνεχίσουμε τον διάλογο με τις κυβερνήσεις», ανέφερε σχετικά.
«Είμαστε εδώ για να μείνουμε»
«Η Ελλάδα έχει προοπτικές. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν επιστρέψει, η ExxonMobil έχει επιστρέψει, με μεγαλύτερη παρουσία. Είμαστε εδώ για να συνεργαστούμε στενά με την κυβέρνηση, να φέρουμε τεχνογνωσία, τεχνολογία και επενδύσεις, και να βοηθήσουμε την Ελλάδα να αξιοποιήσει τους δικούς της ενεργειακούς πόρους», κατέληξε Αντιπρόεδρος Έρευνας και Ανάπτυξης Υδρογονανθράκων της ExxonMobil.