Ένα μεγάλο ξεκαθάρισμα στα ακίνητα που τίθενται σε βραχυχρόνια μίσθωση αρχίζει η κυβέρνηση, με διάταξη στο νομοσχέδιο του υπουργείου Τουρισμού που κατατέθηκε χθες στη Βουλή. Χιλιάδες ακίνητα, τα οποία δεν έχουν πάρει κύρια χρήση κατοικίας ως τις 28 Ιουλίου 2011, θα απαγορευθεί να μισθώνονται βραχυχρόνια, ενώ θα καθιερωθούν γενικότερα αυστηρές προδιαγραφές και θα διενεργούνται επιτόπιοι έλεγχοι για την τήρησή τους, με απειλή προστίμων ακόμη και 20.000 ευρώ.
Το νομοσχέδιο θέτει σειρά αυστηρότερων προδιαγραφών που πρέπει να πληρούν τα ακίνητα, τα οποία οι ιδιοκτήτες τους εκμεταλλεύονται με τη μέθοδο των βραχυχρόνιων μισθώσεων. Σε μία περίπτωση, όμως, προβλέπεται η επιβολή της... εσχάτης των ποινών, δηλαδή της απαγόρευσης βραχυχρόνιας μίσθωσης.
Ειδικότερα, η πρώτη παράγραφος του άρθρου 3, ορίζει πως οι χώροι που αξιοποιούνται οικονομικά με τη μέθοδο των βραχυχρόνιων μισθώσεων, θα πρέπει να έχουν χαρακτηριστεί ως κατοικίες είτε εξ αρχής, ή να έχουν «τακτοποιηθεί» με αλλαγή χρήσης, η οποία, όμως, θα έπρεπε να έχει γίνει έως την 28η Ιουλίου 2011.
Τα ακίνητα που δεν έχουν τη συγκεκριμένη προδιαγραφή θα απαγορεύεται στο εξής να διατίθενται σε βραχυχρόνια μίσθωση, καθώς δεν είναι «κατοικίες», δηλαδή δεν «αποτελούν χώρους κύριας χρήσης κατοικίας» με την τυπική έννοια του όρου, βάσει του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού του 2012.
Σύμφωνα με τον ΝΟΚ και με το άρθρο στο οποίο παραπέμπει το νομοσχέδιο του υπουργείου Τουρισμού,
- Χώροι κύριας χρήσης των κτιρίων είναι όσοι προορίζονται για την εξυπηρέτηση της βασικής χρήσης του κτιρίου και την παραμονή των χρηστών του σε αυτούς, όπως είναι σε κτίρια κατοικίας τα υπνοδωμάτια, οι χώροι διημέρευσης, οι κουζίνες, τα γραφεία. Οι χώροι κύριας χρήσης έχουν για τα κτίρια, που κατασκευάζονται μετά την έναρξη ισχύος του παρόντος ελεύθερο ύψος τουλάχιστον 2,50 μ.
Διευκρινίζεται ότι, όπως είναι διατυπωμένη η σχετική διάταξη, δεν θα απαγορεύεται μόνο η βραχυχρόνια μίσθωση νέων ακινήτων, που δεν έχουν τον χαρακτηρισμό της «κατοικίας», αλλά η απαγόρευση «πιάνει» και τα ακίνητα που μέχρι τώρα ενοικιάζονταν βραχυπρόθεσμα χωρίς να έχουν τυπικά χαρακτηρισθεί ως «κατοικίες».
Η τήρηση της συγκεκριμένης και των άλλων προδιαγραφών θα ελέγχεται από μικτά συνεργεία ελεγκτών από την ΑΑΔΕ, το υπουργείο Τουρισμού και την Αστυνομία και τα πρόστιμα που προβλέπονται κυμαίνονται από 5.000 έως και 20.000 ευρώ.
Τι προβλέπει το επίμαχο άρθρο
Ειδικότερα, το άρθρο 3 αναφέρει τα ακόλουθα:
1. Τα ακίνητα που μισθώνονται βραχυχρόνια, σύμφωνα με το άρθρο 111 του ν. 4446/2016 (Α’ 240) πληρούν τις κάτωθι προδιαγραφές:
α) αποτελούν χώρους κύριας χρήσης κατοικίας της παρ. 95 του άρθρου 2 του ν. 4067/2012 (Α’ 79) και διαθέτουν φυσικό φωτισμό, αερισμό και κλιματισμό,
β) διαθέτουν ασφάλιση έναντι αστικής ευθύνης για ζημιές ή ατυχήματα που μπορεί να προκληθούν,
γ) διαθέτουν υπεύθυνη δήλωση ηλεκτρολόγου εγκαταστάτη, πυροσβεστήρες και ανιχνευτές καπνού, ρελέ διακοπής ή ρελέ αντιηλεκτροπληξιακό και ενδείξεις σήμανσης διαφυγής και
δ) διαθέτουν πιστοποιητικό μυοκτονίας και απεντόμωσης, φαρμακείο με είδη πρώτων βοηθειών, καθώς και οδηγό με τηλέφωνα πρώτης ανάγκης.
2. Για τη διαπίστωση της συμμόρφωσης με τις προδιαγραφές της παρ. 1, διενεργούνται επιτόπιοι έλεγχοι στην οικία που μισθώνεται και έχει δηλωθεί στην ειδική πλατφόρμα της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσιών Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) από υπαλλήλους του Υπουργείου Τουρισμού και από μικτά συνεργεία ελέγχου με υπαλλήλους της Α.Α.Δ.Ε. και υπαλλήλους του Υπουργείου Τουρισμού. Τουλάχιστον δέκα (10) ημέρες πριν από τον έλεγχο, προηγείται ενημέρωση με κάθε πρόσφορο τρόπο προς τον διαχειριστή του ακινήτου, για να προσκομίσει κάθε στοιχείο που επιβεβαιώνει τη συνδρομή των προδιαγραφών της παρ. 1. Αν κρίνεται απαραίτητο, οι υπάλληλοι που διενεργούν τον έλεγχο, ζητούν τη συνδρομή των οργάνων της Ελληνικής Αστυνομίας για τη διενέργεια του ελέγχου, τα οποία την παρέχουν κατά τον χρόνο και στον τόπο που ζητείται, σύμφωνα με το άρθρο 161 του π.δ. 141/1991 (Α’ 58).
3. Οι υπάλληλοι της παρ. 2 φέρουν το δελτίο υπηρεσιακής τους ταυτότητάς και έγγραφη εντολή διενέργειας επιτόπιου ελέγχου, η οποία έχει εκδοθεί από το αρμόδιο όργανο του Υπουργείου Τουρισμού και από τον Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε., κατά περίπτωση, καθώς και από εξουσιοδοτημένα από αυτούς όργανα, τα οποία επιδεικνύουν κατά τη διενέργεια του ελέγχου. Η έγγραφη εντολή περιέχει τουλάχιστον: α) τον αριθμό και την ημερομηνία της εντολής, β) το ονοματεπώνυμο του υπαλλήλου στον οποίο έχει ανατεθεί ο έλεγχος και γ) το ονοματεπώνυμο ή την επωνυμία, τη διεύθυνση και τον αριθμό φορολογικού μητρώου του διαχειριστή ή ιδιοκτήτη της οικίας που μισθώνεται βραχυχρόνια.
4. Ο ελεγχόμενος συνεργάζεται με τον υπάλληλο που διενεργεί τον έλεγχο και επιδεικνύει τα πιστοποιητικά, τις βεβαιώσεις και εν γένει στοιχεία προς απόδειξη τήρησης των προδιαγραφών της παρ. 1.
5. Στους διαχειριστές ακινήτων επιβάλλεται αυτοτελές διοικητικό πρόστιμο πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ, αν:
α) δεν επιτραπεί η είσοδος στο ελεγχόμενο ακίνητο,
β) δεν πληρούται κάποια από τις προδιαγραφές της παρ. 1,
γ) δεν συμμορφώνονται με τις υποχρεώσεις της παρ. 6.
Το πρόστιμο αποτελεί δημόσιο έσοδο, επιβάλλεται και εισπράττεται σύμφωνα με τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (ν. 4978/2022, A’ 190).
6. Εντός δεκαπέντε (15) ημερολογιακών ημερών από την ημέρα που διαπιστώνεται η παράβαση, ο διαχειριστής ακινήτου βραχυχρόνιας μίσθωσης, συμμορφώνεται με τις προδιαγραφές της παρ. 1.
7. Αν διενεργηθεί νέος έλεγχος εντός ενός (1) έτους από την κοινοποίηση της πράξης επιβολής προστίμου και διαπιστωθεί παράβαση των προδιαγραφών της παρ. 1, το πρόστιμο της παρ. 5 επιβάλλεται στο διπλάσιο και στην περίπτωση κάθε επόμενης ίδιας παράβασης στο τετραπλάσιο του αρχικά επιβληθέντος.
Τι υποστηρίζει η κυβέρνηση
Στην εισηγητική έκθεση του νομοσχεδίου, το υπουργείο Τουρισμού εξηγεί γιατί πρέπει να επιβληθούν αυστηρές προδιαγραφές στα ακίνητα των βραχυχρόνιων μισθώσεων, σημειώνοντας μάλιστα ότι προς την κατεύθυνση αυτή έχουν ληφθεί υπόψη οι προτάσεις των θεσμικών φορέων του τομέα της φιλοξενίας.
Όπως τονίζεται,
- Έχει διαπιστωθεί η ανάγκη θέσπισης ενός αυστηρού πλαισίου ελαχίστων λειτουργικών προδιαγραφών για τα ακίνητα που μισθώνονται βραχυχρόνια. Ακολουθώντας σύγχρονα μοντέλα που έχουν θεσπιστεί ήδη στο εξωτερικό (Βέλγιο, Γερμανία, Ισπανία, Ιταλία) αλλά και λαμβάνοντας υπόψη τις προτάσεις των θεσμικών φορέων του τομέα της φιλοξενίας δημιουργείται ένα σαφές πλαίσιο λειτουργίας των ακινήτων που μισθώνονται βραχυχρόνια.
- Το πλαίσιο αυτό εξασφαλίζει τον ποιοτικό χαρακτήρα των ακινήτων και δίδει τη δυνατότητα ελέγχου από τις υπηρεσίες του Υπουργείου Τουρισμού, σε συνεργασία και με την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) με τη μορφή ελέγχων για την επιβεβαίωση της συνδρομής των προδιαγραφών, οι οποίοι κρίνονται αναγκαίοι και για λόγους δημοσίου συμφέροντος ενόψει του ότι αφορούν στην προστασία της δημόσιας υγείας, στην ασφάλεια και υγιεινή των διαμενόντων σ΄ αυτά τα ακίνητα.
- Επιπλέον, για τη συμμόρφωση των υποχρέων, απειλούνται κυρώσεις που λαμβάνουν υπόψη το φαινόμενο της υποτροπής τους. Έτσι, αρχικά απειλείται πρόστιμο πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ, το οποίο επιβάλλεται στο διπλάσιο στην περίπτωση πρώτης υποτροπής και στο τετραπλάσιο για κάθε επόμενη.
Τάσσεται υπέρ η Airbnb
Σημειώνεται ότι υπέρ της επιβολής αυστηρών προδιαγραφών τάχθηκε και η Airbnb, με σχόλιο που υπέβαλε κατά τη διαβούλευση για το νομοσχέδιο, όπου τονίζει ότι:
- Χαιρετίζουμε τους κανόνες σχετικά με τα πρότυπα ασφάλειας και λειτουργίας για τις ιδιοκτησίες βραχυχρόνιας μίσθωσης στην Ελλάδα, οι οποίοι παρέχουν σαφήνεια σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη και θα ωφελήσουν την κοινότητα τόσο των οικοδεσποτών όσο και των επισκεπτών. Όπως και σε άλλες χώρες, όπως η Ιταλία, δίκαια και αναλογικά πρότυπα λειτουργίας και ασφάλειας όχι μόνο διασφαλίζουν ασφαλή ταξίδια τόσο για τους οικοδεσπότες όσο και για τους επισκέπτες, αλλά συμβάλλουν επίσης σε διαμονές υψηλής ποιότητας.
- Η ασφάλεια είναι η κορυφαία προτεραιότητα στην Airbnb, γι' αυτό προσφέρουμε προστασία οικοδεσπότη και επισκέπτη στην πλατφόρμα μας και παρέχουμε 24ωρη υποστήριξη, εκτός από τις οδηγίες ασφαλείας για τους οικοδεσπότες, ώστε να διατηρούν τους επισκέπτες τους ασφαλείς. Ένα διαφανές πλαίσιο διασφαλίζει τη σταθερότητα για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις στην Ελλάδα και για τις ελληνικές οικογένειες, ώστε να μπορούν να συνεχίσουν να επωφελούνται από αυτή τη δραστηριότητα για να τα βγάλουν πέρα.
Σφοδρές αντιδράσεις ιδιοκτητών
Όμως, από την πρώτη στιγμή που τέθηκε σε διαβούλευση το νομοσχέδιο του υπουργείου Τουρισμού, τον Δεκέμβριο, εκδηλώθηκαν έντονες αντιδράσεις ιδιοκτητών, με την ΠΟΜΙΔΑ να κάνει λόγο για «αναδρομική αχρήστευση καταλυμάτων στα οποία έχουν επενδυθεί χρήματα και εργασία και τα οποία διατίθενται ευφήμως στις πλατφόρμες επί πολλά χρόνια, ενώ διαθέτουν όλα τα υπόλοιπα ποιοτικά χαρακτηριστικά».
Ειδικότερα, η ΠΟΜΙΔΑ σημειώνει ότι:
- Η νέα διάταξη περιέχει διάφορες τεχνικές κυρίως προδιαγραφές για τις κατοικίες που προσφέρονται για βραχυχρόνια μίσθωση, η πλέον περιοριστική των οποίων είναι ο τυπικός χαρακτηρισμός του χώρου στον οποίον βρίσκονται, ως κύριας χρήσης κατοικίας, ήτοι να έχει εξ αρχής συνυπολογιστεί στο συντελεστή δόμησης του κτιρίου ή να έχει νομιμοποιηθεί η χρήση του χώρου βάσει των διατάξεων του ν.4495/2017 που, σημειωτέον, λήγει στις 31.3.2026, με τη βασική προϋπόθεση η αλλαγή χρήσης να έχει συντελεστεί μέχρι τις 28.7.2011. Η θέσπισή της θα έχει αποτέλεσμα την αναδρομική αχρήστευση καταλυμάτων στα οποία έχουν επενδυθεί χρήματα και εργασία και τα οποία διατίθενται ευφήμως στις πλατφόρμες επί πολλά χρόνια, ενώ διαθέτουν όλα τα υπόλοιπα ποιοτικά χαρακτηριστικά.
- Εξάλλου, η διάταξη αυτή αποκλείει μεγάλο αριθμό διαθέσιμων χώρων σε κενά και εγκαταλελειμμένα από ετών, επαγγελματικά κτίρια γραφείων και βιοτεχνικών χώρων στο κέντρο της Αθήνας και άλλων μεγάλων πόλεων, τα οποία ουδέποτε χρησιμοποιούνταν για κατοικία, και τα οποία ανακαινίστηκαν προκειμένου να διατεθούν για βραχυχρόνια μίσθωση, συμβάλλοντας στην αισθητική αναβάθμιση υποβαθμισμένων, πρώην βιοτεχνικών περιοχών! Για το λόγο αυτό η συγκεκριμένη αυτή προδιαγραφή, αν δεν καταργηθεί, θα πρέπει να αφορά το μέλλον και να μην έχει αναδρομική ισχύ.
- Η διάταξη αυτή προβλέπει αμφίβολης συνταγματικότητας υποχρεωτικούς ελέγχους των ιδιωτικών κατοικιών από μεικτά συνεργεία κρατικών οργάνων, με δυνατότητα διοργάνωσης αστυνομικών εφόδων και επιβολής βαρυτάτων προστίμων. Ανοίγει συνεπώς μοιραία νέο λαμπρό πεδίο δυνατότητας διαφθοράς και καταπίεσης των πολιτών, ενώ είναι γνωστή η προσπάθεια η ΑΑΔΕ να απαλλάξει τους φορολογουμένους από τη δυνατότητα που είχαν τα φορολογικά όργανα για προσωπική επαφή και συναλλαγή μαζί τους. Γι΄αυτό η τήρηση των προϋποθέσεων αυτών θα πρέπει να αποδεικνύεται από υπεύθυνες δηλώσεις των ιδιοκτητών και των μηχανικών τους, όπως συμβαίνει σε όλες τις ανάλογες πολεοδομικού χαρακτήρα διαδικασίες. Άλλωστε αδέκαστος κριτής της ποιότητας των καταλυμάτων είναι οι επισκέπτες τους, οι οποίοι βαθμολογούν αμείλικτα κάθε έλλειψη ποιότητας και λειτουργικότητας, στέλνοντας στα αζήτητα των πλατφορμών κάθε ακατάλληλο κατάλυμα.
- Τέλος, η εξασφάλιση των νέων προδιαγραφών συνοδεύεται από όχι ευκαταφρόνητο οικονομικό κόστος, το οποίο προστιθέμενο στα πρόσφατα νέα και αλλεπάλληλα φορολογικά μέτρα σε βάρος των βραχυχρονίων μισθώσεων, δημιουργεί τόσο ασφυκτικές οικονομικές συνθήκες στους ιδιοκτήτες των καταλυμάτων, όσο και αναγκαστική αύξηση των τιμών διανυκτέρευσης, γεγονός που πληγώνει την ανταγωνιστικότητα του ελληνικού τουριστικού προϊόντος σε μιά διεθνοποιημένη τουριστική αγορά και ως εκ τούτου και τον αριθμό των τουριστών που θα επισκεφτούν τη χώρα μας. Γι΄αυτό το ελάχιστο που θα πρέπει να προστεθεί στη διάταξη αυτή είναι, το οικονομικό κόστος όλων αυτών των νέων προδιαγραφών, όπως και οι λοιπές λειτουργικές δαπάνες τους, να αφαιρούνται από το φορολογητέο εισόδημα των ιδιοκτητών των καταλυμάτων.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
