Εντείνεται η συγκέντρωση στον κλάδο των σούπερ μάρκετ, καθώς οι πιέσεις στα περιθώρια κέρδους, το αυξημένο λειτουργικό κόστος και οι νέες ρυθμιστικές απαιτήσεις οδηγούν σε επιτάχυνση των εξελίξεων, σύμφωνα με στελέχη της Ένωσης Σούπερ-Μάρκετ Ελλάδας (ΕΣΕ).
Η καθαρή κερδοφορία των αλυσίδων παραμένει χαμηλή και συνεχίζει να υποχωρεί, ενώ το λειτουργικό κόστος αυξάνεται ταχύτερα από τις πωλήσεις, επιβαρύνοντας τα συνολικά αποτελέσματα του κλάδου. Οι επενδύσεις εξακολουθούν να βασίζονται κυρίως σε τραπεζικό δανεισμό και ίδια κεφάλαια, γεγονός που αναδεικνύει την ανάγκη για στοχευμένες θεσμικές παρεμβάσεις με στόχο τη βιωσιμότητα και την ανταγωνιστικότητα των επιχειρήσεων.
Όπως ανέφερε ο πρόεδρος της ΕΣΕ, Αριστοτέλης Παντελιάδης, «ένα βιώσιμο και οικονομικά αποτελεσματικό μοντέλο για την ελληνική αγορά σούπερ μάρκετ θα μπορούσε να διαμορφωθεί με 4 έως 6 αλυσίδες». Σήμερα δραστηριοποιούνται περίπου 43 αλυσίδες, έναντι 67 το 2010. Ο αντιπρόεδρος της ΕΣΕ, Γιάννης Μασούτης, επισήμανε πως «ήδη γίνονται εξαγορές και θα συνεχιστούν και το 2026», αποδίδοντας την τάση αυτή στις πιέσεις από τα κυβερνητικά μέτρα, τα υψηλά μισθώματα και τα αυξημένα λειτουργικά κόστη.
Αναλύοντας τα οικονομικά μεγέθη του κλάδου για το 2024, ο γενικός διευθυντής της ΕΣΕ, Απόστολος Πεταλάς, ανέφερε ότι οι πωλήσεις (χωρίς ΦΠΑ) ανήλθαν σε 13,061 δισ. ευρώ από 12,512 δισ. ευρώ το 2023, σημειώνοντας αύξηση 4,4%. Τα κέρδη προ φόρων διαμορφώθηκαν στα 215 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 6,5%. Το καθαρό περιθώριο κέρδους υποχώρησε από 1,84% το 2023 σε 1,65% το 2024, ενώ τα EBITDA μειώθηκαν από 6,54% σε 5,97%. Οι επενδύσεις διαμορφώθηκαν στα 400 εκατ. ευρώ το 2024, έναντι 592 εκατ. το 2023, ενώ συνολικά την περίοδο 2020-2025 άγγιξαν τα 2,2 δισ. ευρώ και την τελευταία δεκαετία τα 3,5 δισ. ευρώ.
Στο εννεάμηνο του 2025, σύμφωνα με στοιχεία της Circana, ο συνολικός τζίρος της αγοράς ταχυκίνητων καταναλωτικών προϊόντων ανήλθε στα 10,51 δισ. ευρώ, αυξημένος κατά 632 εκατ. ευρώ σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του προηγούμενου έτους. Τα προϊόντα με σταθερό barcode συγκέντρωσαν 8,16 δισ. ευρώ, ενώ τα επί ζυγίω προϊόντα έφτασαν τα 2,35 δισ. ευρώ, με ανάπτυξη 9%. Τα τρόφιμα κυριαρχούν με μερίδιο 82,5% και αύξηση 7,3%. Παρά την επιβράδυνση του πληθωρισμού, οι τιμές παραμένουν ανοδικές, με τη μέση τιμή ανά μονάδα στα τυποποιημένα προϊόντα να αυξάνεται κατά 1,5% και τον όγκο πωλήσεων να σημειώνει άνοδο 4,2%. Τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας κατέλαβαν το 27,1% της αγοράς με αύξηση 7,3%, ενώ τα επώνυμα κινήθηκαν με ρυθμό 5,1%. Το 24,4% των πωλήσεων προήλθε από προϊόντα σε καθεστώς έκπτωσης, έναντι 25,4% πέρυσι.
Ο ρόλος του τουρισμού στην αγορά FMCG
Η ζήτηση για ταχυκίνητα καταναλωτικά προϊόντα ενισχύεται σημαντικά και από τους τουρίστες που επισκέπτονται την Ελλάδα, καθώς η τουριστική ανάπτυξη και η άνοδος του Airbnb ενισχύουν την κατανάλωση εντός των καταλυμάτων. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη της NielsenIQ σε 14 τουριστικές περιοχές το καλοκαίρι του 2025, το 94% των τουριστών αγόρασε είδη Grocery, με το εμφιαλωμένο νερό να φτάνει διείσδυση 82% και τη μπύρα 41%. Οι αγορές γίνονται βάσει ελληνικής προέλευσης, τιμής και διαθεσιμότητας, με τις αυθόρμητες αγορές να είναι κυρίαρχες σε κατηγορίες όπως αναψυκτικά και σνακ.
Οι υπεραγορές και τα σούπερ μάρκετ αποτελούν τον βασικό προορισμό για προγραμματισμένες αγορές, συγκεντρώνοντας το 40% της δαπάνης, ενώ mini markets και περίπτερα εξυπηρετούν αυθόρμητες αγορές. Τα φαρμακεία και τα καταστήματα καλλυντικών προσελκύουν τουρίστες που αναζητούν premium προϊόντα, ενώ φούρνοι και λαϊκές αγορές επιλέγονται για φρέσκα και τοπικά προϊόντα.
Η κατανάλωση πραγματοποιείται κυρίως στα καταλύματα ή «on-the-go», με το snacking να ξεχωρίζει ως συχνότερη αυτοπαρασκευασμένη κατηγορία. Η εμπειρία στο κατάστημα αξιολογείται θετικά, με πάνω από 90% των τουριστών να δηλώνουν ικανοποιημένοι από την ποικιλία και την ευκολία εντοπισμού προϊόντων. Σχεδόν οι μισοί τουρίστες επισκέπτονται την Ελλάδα για πρώτη φορά, ενώ το 18% είναι επαναλαμβανόμενοι επισκέπτες, με τις αγοραστικές συνήθειες να διαφοροποιούνται ανάλογα με το ταξίδι, τη διάρκεια παραμονής και την εθνικότητα.
Πληθωριστικές τάσεις και καταναλωτική εμπιστοσύνη
Ο πληθωρισμός στα σούπερ μάρκετ τον Οκτώβριο 2025 διαμορφώθηκε στο +1,08% σε ετήσια βάση, ενώ το κυλιόμενο 12μηνο παρουσίασε αύξηση +0,85%. Σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ, μεγαλύτερες μειώσεις τιμών καταγράφηκαν σε φρέσκα φρούτα και λαχανικά (-8,06%), απορρυπαντικά και είδη καθαρισμού (-5,10%), τρόφιμα παντοπωλείου (-4,77%), χαρτικά, καλλυντικά και είδη προσωπικής υγιεινής (-2,51%) και είδη μιας χρήσης (-1,24%). Οι μειώσεις αποδίδονται στην ομαλοποίηση της αγοράς και στη μείωση τιμών παραγωγού.
Αντίθετα, αυξήσεις σημειώθηκαν σε μπισκότα, σοκολάτες, ζαχαρώδη (+12,23%), φρέσκα κρέατα (+10,54%), είδη πρωινού και ροφήματα (+5,53%), γαλακτοκομικά και χυμοί ψυγείου (+4,91%), φρέσκα ψάρια και θαλασσινά (+3,98%). Οι αυξήσεις στα φρέσκα κρέατα αποδίδονται στις διεθνείς τιμές και στη μείωση του ζωικού κεφαλαίου, ενώ οι τιμές του κακάο και του καφέ επηρεάζουν τα γλυκά και τα ροφήματα.
Παράλληλα, η καταναλωτική εμπιστοσύνη εξασθένησε, όπως δείχνει έρευνα του ΙΟΒΕ. Ο σχετικός δείκτης διαμορφώθηκε στις -47,6 μονάδες τον Οκτώβριο, έναντι -45,6 τον Σεπτέμβριο, κατατάσσοντας τους Έλληνες καταναλωτές ως τους πλέον απαισιόδοξους στην ΕΕ. Οι προβλέψεις για την οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών επιδεινώνονται, με το 58% να αναμένει επιδείνωση και μόνο το 6% να προβλέπει βελτίωση. Η πρόθεση για σημαντικές αγορές ενισχύθηκε ελαφρώς, ενώ η αποταμίευση υποχώρησε, με το 84% των νοικοκυριών να μην τη θεωρεί πιθανή στο επόμενο 12μηνο.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news
