Οι μάσκες έκαναν...φτερά με 12πλάσια τιμή τον Μάρτιο

Ακραία αύξηση στις τιμές των μασκών μίας χρήσης εντοπίζει η Επιτροπή Ανταγωνισμού μετά την έρευνα που έκανε σε χιλιάδες επιχειρήσεις σε όλη την Ελλάδα, που κλήθηκαν να συμπληρώσουν σχετικά ερωτηματολόγια. Η αύξηση σε αυτή την κατηγορία υγειονομικού υλικού, για την οποία σημειώθηκε απότομη εκτίναξη ζήτησης λόγω της πανδημίας, αποδίδεται από την Επιτροπή σε ελλείψεις, που προκάλεσαν απότομη αύξηση στις χονδρικές τιμές και όχι σε κερδοσκοπία στο κανάλι της λιανικής, αλλά συνεχίζεται η έρευνα για να διαπιστωθεί αν υπήρξαν περιπτώσεις επιχειρήσεων, στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, οι οποίες καταχράσθηκαν τη δεσπόζουσα θέση τους στην αγορά.

Τα στοιχεία της Επιτροπής δείχνουν ότι από τα τέσσερα βασικά είδη υγειονομικού υλικού, για τα οποία η πανδημία προκάλεσε μεγάλη αύξηση ζήτησης (μάσκες, γάντια, αντισηπτικά τζελ και μαντιλάκια), μόνο στις μάσκες παρατηρήθηκε έντονη ανοδική διακύμανση της τιμής: ειδικότερα, η μέση τιμή εκτινάχθηκε τον Μάρτιο 12 φορές υψηλότερα από την αντίστοιχη τιμή του Φεβρουαρίου, καθώς αυξήθηκε από 4,1 ευρώ σε 49,275 ευρώ.

Το... ράλι τιμής των χειρουργικών μασκών (πράσινο χρώμα)

«Αποτυπώνοντας τις διάμεσες τιμές πώλησης σε όλα τα προϊόντα στο σύνολο των ελεγχόμενων επιχειρήσεων, φαίνεται ότι στη διάμεση τιμή πώλησης διαπιστώθηκε κατακόρυφη άνοδος ειδικά στις χειρουργικές μάσκες μίας χρήσης από τον Φεβρουάριο του 2020 και έπειτα. Μικρή ήταν η άνοδος της διάμεσης τιμής σε αντισηπτικά gel και γάντια, ενώ οριακή πτώση της τιμής παρατηρήθηκε στα αντισηπτικά μαντηλάκια», σημειώνει η Επιτροπή Ανταγωνισμού.

Η Επιτροπή, πάντως, «αθωώνει» το κομμάτι της λιανικής πώλησης για αυτές τις αυξήσεις, σημειώνοντας ότι:

• Δεν επιβεβαιώθηκε συστηματική αύξηση του μέσου ή/ και διάμεσου μεικτού περιθωρίου κέρδους από την πώληση του εξεταζόμενου υγειονομικού προϊόντος κατά το ερευνώμενο διάστημα. Ειδικότερα, βρέθηκε ότι το διάμεσο μεικτό περιθώριο κέρδους δεν σημείωσε ιδιαίτερη διακύμανση το ερευνώμενο διάστημα, και διαμορφώθηκε σε παρόμοιο ύψος για διαφορετικά προϊόντα. Η αύξηση στη λιανική τιμή πώλησης του εξεταζόμενου υγειονομικού υλικού προέρχεται, κατά κύριο λόγο, από την μετακύλιση της αύξησης της χονδρικής τιμής πώλησης. Η αύξηση στις μάσκες φαίνεται ότι προήλθε από έλλειψη αποθεμάτων του είδους αυτού κατά το χρονικό διάστημα που εξετάζουμε.

Όπως φαίνεται και στα δύο γραφήματα που παραθέτει η Επιτροπή, η τιμή πώλησης των μασκών (δεξιά), σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, ακολούθησε την αύξηση της τιμής αγοράς. Εκτός από τα δύο μεγάλα αστικά κέντρα, στην υπόλοιπη Ελλάδα, η αύξηση της τιμής πώλησης ήταν μικρότερη από την αύξηση της τιμής αγοράς.

Πάντως, η Επιτροπή Ανταγωνισμού σημειώνει ότι το 1% των πιο ακραίων αυξήσεων εντοπίζονται γεωγραφικά στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. «Αυτά τα στοιχεία για τις ακραίες τιμές, καθώς και περαιτέρω στοιχεία που έχουν συλλεχθεί από εταιρείες που δραστηριοποιούνται στη χονδρική πώληση υγειονομικού υλικού θα χρησιμοποιηθούν για τον εντοπισμό τυχόν περιπτώσεων καταχρηστικής τιμολόγησης από επιχειρήσεις που διαθέτουν μακροχρόνια πανελλαδική ή/και προσωρινή τοπική δεσπόζουσα θέσης στις εν λόγω αγορές», τονίζει η Επιτροπή και επισημαίνει ότι θα προχωρήσει στην περιοδική επικαιροποίηση της έρευνας με νέα στοιχεία.

Άλλα ενδιαφέροντα συμπεράσματα από την έρευνα της Επιτροπής είναι τα ακόλουθα:

• Κατά την εξεταζόμενη περίοδο φαίνεται να σημειώνεται αύξηση των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στη λιανική πώληση όλων των εξεταζόμενων προϊόντων υγειονομικού υλικού. Η αλματώδης αύξηση της ζήτησης προϊόντων υγειονομικού υλικού συνοδεύτηκε από μία αύξηση των επιχειρήσεων που διακινούν ή πωλούν τα προϊόντα αυτά, γεγονός που υποδηλώνει μία υγιή αντίδραση της αγοράς. Από το δείγμα μας, μεγαλύτερη, φαίνεται να είναι η αύξηση των σημείων λιανικής πώλησης αντισηπτικού διαλύματος και γαντιών μίας χρήσης.

• Συγκρίνοντας τη διάμεση τιμή αγοράς το χρονικό διάστημα από 1.11.2019 έως 31.3.2020, μεταξύ των νομών Αττικής, Θεσσαλονίκης και την υπόλοιπη επικράτεια, παρατηρήθηκε ίδια συμπεριφορά στις τιμές των υπό εξέταση προϊόντων. Οι διάμεσες τιμές αγοράς και πώλησης φαίνεται να ακολουθούν το ίδιο μοτίβο στους δύο μεγάλους νομούς της χώρας, με τη Θεσσαλονίκη να εμφανίζει υψηλότερες τιμές στην αγορά των γαντιών μιας χρήσης, την Αττική να παρουσιάζει υψηλότερες τιμές στα αντισηπτικά μαντηλάκια και οι τιμές να κυμαίνονται στα ίδια περίπου επίπεδα σε όλη την ελληνική επικράτεια.

• Περαιτέρω, παρατηρήθηκε παρόμοια συμπεριφορά της διάμεσης τιμής αγοράς και πώλησης των υπό εξέταση προϊόντων μεταξύ ηπειρωτικής και νησιωτικής Ελλάδας καθώς και μεταξύ αστικών και μη αστικών κέντρων. Στα αντισηπτικά μαντηλάκια και τα γάντια φαίνεται ότι οι τιμές εμφανίζονται συνήθως χαμηλότερες στις νησιωτικές περιοχές έναντι των ηπειρωτικών περιοχών. Ενδιαφέρον είναι το γεγονός ότι η διάμεση τιμή πώλησης στις μάσκες σημειώνει μικρότερη αύξηση στις νησιωτικές περιοχές μετά τον Φεβρουάριο του 2020 σε σχέση με την αντίστοιχη τιμή στις ηπειρωτικές περιοχές και σε σχέση με την αντίστοιχη διάμεση τιμή αγοράς.

• Η μετακύλιση της αύξησης της χονδρικής τιμής πώλησης στα αντισηπτικά μαντηλάκια και στα γάντια μίας χρήσης ήταν μεγαλύτερη στα φαρμακεία από ό,τι στα σούπερ μάρκετ. Σχετικά με τις μάσκες, τα αποτελέσματα έδειξαν ότι όσες επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται εκτός από το λιανεμπόριο και σε άλλο επίπεδο διανομής, παραγωγή, εισαγωγές ή χονδρεμπόριο εμφάνισαν υψηλότερες τιμές σε σχέση με όσους δραστηριοποιούνται αποκλειστικά στο λιανεμπόριο.

• Εξετάζοντας το ποσοστό μετακύλισης της μεταβολής της τιμής αγοράς στην τιμή πώλησης στον τελικό καταναλωτή στις μάσκες, αυτό παρουσιάζεται μεγαλύτερο κατά το μήνα Μάρτιο 2020. Η μεγαλύτερη δε διαφοροποίηση του ποσοστού μετακύλισης της τιμής εμφανίζεται στις πωλήσεις γαντιών μίας χρήσης κατά τον μήνα Φεβρουάριο 2020.