Έρχεται «βροχή» προστίμων από ΡΑΕ για μονομερείς αλλαγές συμβάσεων

Στην αναγνώριση καταχρηστικών πρακτικών από την πλευρά των προμηθευτών σε μονομερείς τροποποιήσεις συμβάσεων ηλεκτρικού ρεύματος, με αλλαγές από σταθερά σε κυμαινόμενα τιμολόγια, αναφέρεται η ΡΑΕ στη δημοσιοποίηση της απόφασης για τα νέα τιμολόγια του ρεύματος. Τονίζει, μάλιστα, πως αυτό είχε ως συνέπεια την εκκίνηση από τη ΡΑΕ διαδικασιών ακροάσεων και επιβολής κυρώσεων. 

Μετά την έκταση που είχε πάρει το θέμα τον περασμένο Μάρτιο, με αφορμή δημοσιεύματα και τη «χλιαρή» αντίδραση τότε της Αρχής, η ΡΑΕ τώρα διαμηνύει πως οι παραβιάσεις του Κώδικα Προμήθειας και καταχρηστικές πρακτικές θα τύχουν των αναλόγων κυρώσεων και η Αρχή θα διασφαλίσει ότι το δικαίωμα του καταναλωτή σε ατομική, έγκαιρη και διαφανή ενημέρωση δεν θα μείνει «κενό γράμμα».

Ειδικότερα, όπως σημειώνεται στην απόφαση της ΡΑΕ, η ένταση της ενεργειακής κρίσης από τον Οκτώβριο 2021 συνέτεινε στην ευρύτατη καταφυγή των προμηθευτών σε μονομερείς τροποποιήσεις των συμβατικών όρων. Ωστόσο, βάσει των στοιχείων της ΡΑΕ, φαίνεται ότι αυτές δεν έγιναν σύμφωνα με τις δεσμευτικές προϋποθέσεις του Κώδικα Προμήθειας.

Με αυτά τα δεδομένα, η ΡΑΕ διενήργησε διαδικασίες ακροάσεων και επιβολής κυρώσεων. Πρόκειται, σύμφωνα με τη ΡΑΕ, για σύνθετες και επίπονες διαδικασίες που διενεργούνται, διακριτά ανά προμηθευτή, με ιεράρχηση της έκτασης της επίπτωσης, λαμβάνοντας υπόψη το πόσο προβληματική για αυτή τη διαδικασία είναι η υποστελέχωση της Αρχής.  

Πότε είναι καταχρηστική η μονομερής τροποποίηση της σύμβασης

• Πρακτικές μεγέθυνσης πελατολογίου: Όπως σημειώνει η Αρχή, παρά το γεγονός πως στην παρούσα συγκυρία, η αύξηση του κόστους της χονδρεμπορικής αγοράς εύλογα -ως έναν βαθμό- συντείνει στην τροποποίηση των συμβάσεων προμήθειας της Χαμηλής Τάσης, πρακτικές προμηθευτών να προσφέρουν ιδιαιτέρως ελκυστικούς όρους και στη συνέχεια να τους αναθεωρούν, αφενός δύνανται να θεωρηθούν ως καταχρηστικές στρατηγικές μεγέθυνσης του πελατολογίου, αφετέρου επιτείνουν κλίμα ανασφάλειας στους πελάτες.
• Χρονικός περιορισμός ενημέρωσης: Αναφορικά με το χρονικό πλαίσιο ενημέρωσης του καταναλωτή για την αλλαγή από τον πάροχο των όρων της σύμβασης, παρόλο που το ενωσιακό δίκαιο θεωρεί το διάστημα του ενός μήνα ως επαρκές ο Κώδικας επιμηκύνει την περίοδο προγνωστοποίησης σε εξήντα μέρες.
• Τρόπος ενημέρωσης: Για τον τρόπο ενημέρωσης η διαδικασίας προβλέπει ατομική ενημέρωση του πελάτη σε εξατομικευμένη βάση. Ως εκ τούτου, ανακοινώσεις στην ιστοσελίδα ή στον Τύπο περί τροποποίησης συμβάσεων ή τιμολογίων προφανώς, ως εκ του γενικού και μαζικού τους χαρακτήρα, δεν ικανοποιούν την απαίτηση της ατομικής ειδοποίησης. Η ενημέρωση πρέπει να γίνεται μέσω επιστολής ή εναλλακτικά μέσω email, sms, λογαριασμού κλπ., εφόσον υπάρχει σχετική συναίνεση από τον πελάτη και ο προμηθευτής μπορεί να το αποδείξει. Η ενημέρωση «σε ειδικό πεδίο του Λογαριασμού Κατανάλωσης» θεωρείται εφάμιλλη της ειδοποίησης μέσω επιστολής με την αυτονόητη προϋπόθεση ότι διασφαλίζεται κατά τρόπο ισοδύναμο ο επιδιωκόμενος σκοπός, δηλαδή η λήψη γνώσης του πελάτη.  Με άλλα λόγια, δεν είναι αποδεκτή, για παράδειγμα, η ενημέρωση αυτή αν γίνει στο «περιθώριο» του λογαριασμού ή χρησιμοποιώντας «ψιλά γράμματα».
• Ενημέρωση για καταγγελία σύμβασης: Τέλος, ο προμηθευτής οφείλει να ενημερώσει τον πελάτη ότι, σε περίπτωση μη συναίνεσής του στην επικείμενη τροποποίηση, μπορεί να καταγγείλει τη σύμβαση προμήθειας και δη αζημίως. Ακόμη και αν υφίστανται ειδικοί όροι για τη «δέσμευση» του πελάτη για ένα ελάχιστο χρονικό περιθώριο και την αποζημίωση του προμηθευτή για την πρόωρη λήξη της συμβατικής σχέσης, ο καταναλωτής μπορεί να προβεί σε αλλαγή προμηθευτή, χωρίς να καταβάλει καμία αποζημίωση, αφού η αλλαγή προέκυψε ως συνέπεια της μονομερούς τροποποίησης από τον προμηθευτή.